Google Translate biedt wel ‘minderheidstalen’ als het Baskisch, Welsh en Catalaans, maar er ontbreekt tot dusverre een vertaalknop voor het Fries. „Terwijl dat officieel wel de tweede taal van Nederland is”, stellen de initiatiefnemers, de provincie Friesland en de Fryske Akademy. Zij roepen alle Friezen op mee te helpen, want het gaat om enorm veel werk.

Facebook is bijvoorbeeld wel in te stellen in het Fries, maar het ontbreekt bij een belangrijk digitaal hulpmiddel als een vertaaldienst, zegt Harmen Akerboom van de provincie Friesland. „Als je digitaal niet meegaat, is dat niet goed voor het behoud van een taal.” Als het Fries wordt toegevoegd op Google Translate, kunnen Friese teksten worden vertaald in tientallen andere talen, van het Russisch tot het Japans.

Volgens Akerboom zit het monnikenwerk niet zozeer in de vertaling van vele duizenden woorden, maar vooral in welke context die staan. „Als je een zin letterlijk vertaalt, krijg je soms heel vreemde resultaten.” Ook hebben woorden vaak een dubbele betekenis. „In Nederland wordt ‘It giet oan’ geassocieerd met de melding dat de Elfstedentocht doorgaat. Maar je kunt het ook zeggen als je bedoelt: de wedstrijd begint, of de vergadering begint.”

De provincie hoopt dat de oproep veel Friezen ertoe aanzet om mee te helpen. Thuisblijvers kunnen dat doen door met een Google-account in te loggen bij Google Translate. In de hele provincie zijn verder vertaalplekken ingericht, zoals in bibliotheken en het Titus Brandsma Museum in Bolsward. Ook allerlei onderwijsinstellingen zetten de schouders eronder.

Google vindt het project „een prachtig initiatief”, laat woordvoerder Mark Jansen weten. „We gaan het Friese initiatief zeker van nabij volgen en hopen dat zoveel mogelijk mensen helpen.” Hoeveel woorden en zinnen moeten worden vertaald voordat tussen het Frans en het Galicisch de vertaalknop Frysk komt, kan hij niet aangeven. „Maar er zijn heel veel woorden nodig.”

Google Translate verwerkt dagelijks meer dan een miljard vertalingen, die bij elkaar een miljoen boeken kunnen vullen. Met name op smartphones ziet de internetgigant een enorme toename in het gebruik van de vertaaldienst.