Dat zei zijn advocaat, mr. Noëlle Pieterse, dinsdagmiddag desgevraagd bij de rechtbank in Rotterdam. Daar was een tweede voorbereidende zitting in de zaak rond de moord op de zus van Van U. De man lijdt volgens PBC-onderzoekers aan waanideeën, aldus de advocate.

De raadsvrouw verklaarde dat het PBC adviseert om Van U. sterk verminderd toerekeningsvatbaar te verklaren. De deskundigen stellen, aldus Pieterse, dat het ook ,plausibel” is om Van U. geheel ontoerekeningsvatbaar te verklaren. Volgens de advocate melden de onderzoekers dat de gedachten van Van U. wel een „reële component” kunnen hebben. „Zo zou het huis waar Bart van U. samen met zijn zus woonde, worden verbouwd. Bart van U. was bang dat hij dan het huis zou worden uitgezet.” Binnenkort heeft Van U. voor het eerst een gesprek met zijn beide ouders.

Van U. verscheen dinsdag zelf voor de rechtbank. Hij was gestoken in een donker pak met stropdas en maakte een nerveuze indruk.

De verdachte, die afkomstig is uit reformatorische kring, las een verklaring voor. Die was soms nauwelijks te volgen. Zo zei hij: „In 1984 (na mijn ziekzijn) speelde ik bij een vriendje en hij maakte een opmerking tegen zijn zusje: „Dan kun je op schoot gaan zitten bij kardinaal Simonis.” Het zusje moest namelijk communie doen. „Nou”, zei ik toen –omdat ik van de zwartekousenkerk ben en weet hoe het zit– „dan ga je toch naar de politie toe?” Hij zei toen dat die er niets aan kon doen.” Zijn moeder kwam net de trap op en toen zei ik: „Dan ga je naar de nationale ombudsman toe”. Zijn moeder zei: „Dat kun je wel doen, maar dat onderzoek wordt pas gedaan in 1989”. Zoals iedereen weet is dit onderzoek pas recentelijk afgerond en dus verjaard. De nationale ombudsman opperde ik, omdat mijn vader een bekende was van de ombudsman destijds.”

Gek

Van U. beweerde dinsdag dat zijn zus heeft geprobeerd hem „ten gronde te richten”. „Door mij te kleineren en mij te bestempelen als een gek die in een inrichting thuis hoort. Ze heeft mij de mogelijkheid om te werken ontnomen en ze heeft mij op slinkse wijze van mijn huis beroofd. We hebben altijd al ruzie gehad.”

Bart van U. zei dat zijn zus zonder zijn toestemming in zijn huis kwam. „Ze heeft veel dingen kapot gemaakt. Twee stofzuigerslangen, een laptop, de afvoer. Een pak heeft zij vernield door een sigaar er op uit te drukken.” Hij repte ook over een veiligheidsplan dat zijn zus zou hebben kwijt gemaakt.

Eierkoeken

Van U. bekende dinsdag nogmaals in januari dit jaar zijn zus Loïs te hebben omgebracht. Dat gebeurde in haar woning in Rotterdam, waar hij ook verbleef. „Op de bewuste dag had Lois op eigen initiatief of misschien op verzoek van anderen enkele boodschappen meegenomen. Zo had ze eierkoeken meegebracht die ik helemaal nooit eet en lust en dat wist ze.”

Van U. zei „spijt” te hebben dat hij zich „op deze manier” heeft „moeten verdedigen”, daarmee doelend op het insteken van zijn zus. „Ik had het liever anders gezien, maar voor mijn gevoel was zij niet voor rede vatbaar om haar persoonlijke gedragsvorm ten aanzien van mij te wijzigen. Als u mij zou vragen of ik het nu anders zou doen dan antwoord ik dat ik onder dezelfde omstandigheden hetzelfde zou doen. Er werd niet naar me geluisterd. Je wordt buiten je macht gesteld, weet ik veel hoe dat heet.”

Van U. verhaalde dinsdag ook van een kennelijke gebeurtenis waarbij zijn zussen achterin de auto zaten bij opa en oma en „de boel begonnen te slopen”. Opa kwam terecht op de andere weghelft, waar een vrachtwagen hen tegemoet reed. De spiegel werd er afgereden, zei Van U. Volgens hem werd het incident afgedaan als een beroerte of hartaanval, maar „dit was allemaal de schuld van Loïs, want zij was de oudste en behoort iemand te berispen en zelf de meest verstandige te zijn.”

Euthanasie

Volgens Bart van U. was zijn zus voorstander van euthanasie en abortus. „Ze wilde mensen zoals ik met een afwijkende mening daarover in de psychiatrie hebben. Zij zou voor alles hebben getekend om mij opgenomen te krijgen, mij zelfmoord te laten plegen, of euthanasie op mij te laten plegen. Maar alles is dan nog net binnen de wet natuurlijk.”

De advocaat van Van U. zei desgevraagd dat haar cliënt tegenstander is van abortus en euthanasie. De raadsvrouw wil dat de verklaring van Van U. nader door deskundigen wordt onderzocht. Van U. sprak met geen woord over oud-minister Borst.

Van U. zei dat hij zijn strafdossier „gedeeltelijk” heeft doorgenomen. „Ik vind dat moeilijk. Niet dat het me niet interesseert. Maar ik heb meer aan mijn hoofd dan lezen. Ik zal proberen alles te lezen.” De rechter: „U moet uw dossier wel doorlezen. Hoe pijnlijk dat ook is.”

De advocate hield de rechtbank voor dat Van U. misschien „wat warrig” over kwam. „Hij heeft op dit moment veel spanning.” Ze zei dat haar cliënt de komende tijd in diverse rechtzaken terecht moet staan, onder meer in een zaak rond een incident bij de Israëlische ambassade in Brussel.

De zaak rond de moord op de zus van Bart van U. gaat op 8 september verder. Ook dan betreft het nog een voorbereidende zitting.