Twee reuzen voor de wal. De Stena Hollandica ligt pal achter de Stena Transporter. De witte veerboten varen dagelijks op en neer naar Engeland.

Dicht bij het oude station van Hoek van Holland gaan passagiers via een lange loopbrug aan boord. Prikkeldraad onder de overspanning moet illegale toegang verhinderen.

Vrachtverkeer komt vanaf de Rotterdamse kant. De trucks staan rijendik opgesteld.

Een doodlopend hobbelweggetje biedt toegang tot een verlaten terrein waar schapen grassprieten tussen het asfalt vandaan wrikken en Hoek van Hollanders hun honden uitlaten. Wie het havengebied illegaal binnen wil, moet na de Delflandsedijk eerst dit terrein oversteken. Daarna wachten een hoog hek, een dubbele spoorbaan en nog een hoog hek. Verderop houdt prikkeldraad onbevoegden bij de vrachtauto’s vandaan.

„Incidenteel proberen er hier mensen het terrein op te komen”, zegt woordvoerder F. Hendriks van Stena Line. „Vorige week nog een stuk of zes. Maar we pakken hen snel; althans, we schakelen de marechaussee in en die gaat erop af.”

Op orde

Het jaar is nog niet half om, maar het aantal vluchtelingen dat is opgepakt terwijl ze vanuit Hoek van Holland de Noordzee probeerden over te steken is nu al net zo hoog als in het hele vorige jaar. Het gaat om zo’n 160 migranten die voor vertrek in Nederland of bij aankomst in Groot-Brittannië zijn aangetroffen.

„Het probleem zit niet hier”, zegt Hendriks stellig. „We zijn de enige ferrymaatschappij in Nederland met ”approved gate status”. Dat betekent dat we aan strenge eisen voldoen, en dat wordt voortdurend gecontroleerd. Wij hebben de zaken dus goed op orde.”

De problemen doen zich buiten de poort voor, zegt de Stenawoordvoerder. „Vrachtwagenchauffeurs overnachten op een parkeerplaats en merken dan niet dat er mensen aan boord klimmen. Hóé ze binnen weten te komen, vraag je je soms af, maar het lukt hen. De transporteurs moeten proberen de situatie te verbeteren.”

Mensensmokkel

De vluchtelingen verschuilen zich in vrachtwagens, aanhangers, trailers of bestelauto’s. Zo willen ze via Hoek van Holland naar de haven van Harwich. Sommigen zitten niet in de wagen, maar liggen eronder: op de as tussen de wielen.

De Britse douane vond zondagmorgen 51 illegalen in een vrachtwagen in de Engelse stad Killingholme. De trailer was zaterdagavond in Hoek van Holland aan boord gegaan van het schip StenaTransit. De Hongaarse chauffeur is gearresteerd op verdenking van mensensmokkel. Het betrof voornamelijk Albanezen, onder wie een zwangere vrouw.

Eerder deze maand trof de Engelse politie in de haven van Harwich 68 vluchtelingen – Afghanen, Chinezen, Vietnamezen en een Rus– aan, onder wie twee zwangere vrouwen. Ze zaten verstopt in vier Poolse vrachtwagens. Ook die waren in Hoek van Holland aan boord gegaan.

Achttien Afghanen kwamen vorige maand niet zover: een speurhond die erin is getraind om menselijke geuren te herkennen, sloeg aan bij een vrachtwagen die op de veerboot klaarstond voor vertrek naar Harwich. De Poolse chauffeur werd in de kraag gevat. Het geeft aan dat de bestuurders niet altijd onwetend zijn van hun illegale menselijke lading.

Een voor de hand liggende reden van de toename van het aantal verstekelingen zijn de strengere controles bij de Franse kustplaats Calais. Dat schrikt migranten af, en die gaan daardoor op zoek naar een andere route.

Transportorganisaties voorzien dat dit nog maar het begin is van een massale toeloop van vreemdelingen die Nederland als springplank willen gebruiken op zoek naar geluk. „We moeten snel ingrijpen, anders krijgen we hier met dezelfde excessen te maken als in Frankrijk”, stelt verladersorganisatie EVO. „Daar heeft men het maanden aangekeken en treedt men nu pas op.”

„Zoals het probleem zich in Calais heeft ontwikkeld, zal zich dat niet in Hoek van Holland voordoen”, zei een vrachtwagenchauffeur gisteren echter. „Daar komen echt geen honderden tot duizenden vluchtelingen naartoe om daar maanden tot jaren te bivakkeren tot ze de oversteek kunnen maken.”

Steeds meer vrachtwagenchauffeurs weigeren via Calais naar Engeland te gaan. Het probleem dreigt zich echter te verplaatsen naar Hoek van Holland of IJmuiden. „Een toename van het aantal illegalen zie je nu al”, constateert Hendriks van Stena Line.

Waarom Engeland zo’n aantrekkingskracht heeft? „Daar gissen wij ook naar. Een Engelstalig land is voor veel mensen gemakkelijk; dat zal een reden zijn. In Engeland is er van elke nationaliteit wel een gemeenschap. En het schijnt er wat gemakkelijker dan hier te zijn om zonder papieren werk te vinden.”

Honden

De Koninklijke Marechaussee, die de grensbewaking van zeehavens verzorgt, patrouilleert met honden bij de vertrekkende schepen. Daarnaast worden infraroodcamera’s ingezet. „Dat is niet nieuw; we blijven doorgaan met wat we altijd al deden”, zegt Hendriks. „Er zijn nog meer beveiligingsmaatregelen, maar die brengen we niet in de openbaarheid.”

De marechaussee is sinds gisteren intensiever aan het controleren bij de grens, in havens en op stations en parkeerplaatsen. Dat moet voorkomen dat vluchtelingen zich in vrachtwagens verstoppen om de overtocht naar Engeland te maken.

De transportsector heeft met rederijen, de Koninklijke Marechaussee en de Britse politie afgesproken dat Nederlandse vrachtwagenchauffeurs zich houden aan Britse eisen. Wanneer er onverhoopt toch illegale migranten worden aangetroffen, kunnen de chauffeurs een boete krijgen.

Hulp voor vervoerders bij problemen in Calais

Verladersorganisatie EVO start een helpdesk voor ondernemers die hun goederen naar Groot-Brittannië vervoeren en rond het Franse Calais te maken hebben met steeds gevaarlijker situaties doordat vluchtelingen meewillen naar de overkant.

Dat heeft de organisatie gisteren bekendgemaakt.

Soms bevinden de verstekelingen zich een dag in de laadruimte, waardoor de bloemen, vleeswaren of andere goederen worden afgekeurd. „Hierdoor loopt de schade bij sommige bedrijven in de tonnen”, stelt EVO. „Ondernemers zijn vooral in toenemende mate bezorgd omdat zowel chauffeurs als verstekelingen door de oversteekacties gevaar lopen”, aldus de organisatie.

Een jaar geleden meldde EVO voor het eerst een toename van het aantal meldingen van bedrijven over verstekelingen die in Calais bestel- of vrachtauto’s inklimmen. „Soms hangen de vluchtelingen aan het onderstel van de vrachtauto, maar veel vaker dringen ze de laadruimte binnen.” Als de Britten de illegalen aantreffen, levert dat de vrachtwagenchauffeur een boete op die kan oplopen tot 2000 pond per verstekeling.

EVO blijft er ondertussen bij de Britten op hameren de boetes kwijt te schelden. Verder adviseert de organisatie haar leden om voorlopig niet meer te stoppen tussen Gent en de tunnel of veerboot. Bij Calais blijven vrachtwagens soms tot het laatste moment rondrijden om te voorkomen dat er illegalen naar binnen klimmen.

TLN wil bescherming chauffeurs

Transport en Logistiek Nederland (TLN) presenteerde vorige week een tienpuntenplan. De organisatie wil:

• Invoering van 100 procent-controles in zeehavens met afvaarten richting Engeland.

• Schuld niet langer automatisch afwentelen op transporteurs en chauffeurs, wat nu wel het geval is.

• Routes van en naar Calais monitoren en beveiligen.

• Extra beveiliging, extra rijstroken, extra hekken moeten prioriteit krijgen.

• Capaciteitsvergroting voor arriverende vrachtauto’s op terminals in Calais.

• Eurotunnel moet vlottere doorloop realiseren, met langere treinen voor vrachtauto’s.

• Kosten door verplichte overheidseisen komen niet (alleen) voor rekening van de transporteur.

• Transporteurs moeten per direct een wettige ”Calaistoeslag” kunnen invoeren.

• Tarieven moeten aan haven­locaties gerelateerd kunnen worden.

• Er moet een speciale Engelandverzekering komen.

„Hoek van Holland wordt geen Calais”

„Zoals het probleem zich in Calais heeft ontwikkeld, zal zich dat niet in Hoek van Holland voordoen. Daar komen echt geen honderden tot duizenden vluchtelingen naartoe om daar maanden tot jaren te bivakkeren tot ze de oversteek kunnen maken.” Dat verklaarde een Zeeuwse vrachtwagenchauffeur dinsdag op de boot op weg naar Engeland tegenover het ANP.

De chauffeur wil zijn naam liever niet in de media terugzien. Het vluchtelingenprobleem ligt voor de transportbedrijven gevoelig.

„Ach”, verzucht de chauffeur, „het probleem is al meer dan tien tot vijftien jaar oud. In Griekenland en Italië komen al jaren vluchtelingen aan. Maar omdat er nu mensen vanuit onder meer Syrië en Libië de oversteek maken, wordt het probleem alleen maar groter en komt er aandacht voor. Uit Albanië en Kosovo komen ook al jaren mensen naar het Westen.”

Hoek van Holland kan volgens hem nooit het tweede Calais worden, omdat het hier veel te dichtbevolkt is. „In Calais heb je uitgestrekt duingebied en een groot industrieterrein. Daar kun je nog een tentendorp van zwart plastic bouwen zonder dat mensen daar last van hebben. Hier kan dat helemaal niet. Daar is geen ruimte voor en dat weten vluchtelingen ook.”

Met uitzicht op de Noordzee vertelt hij over de ellende die zijn collega’s in Calais, Griekenland en Italië meemaken. Zelf heeft hij niet zo veel angst voor verstekelingen aan boord. Hij vervoert materiaal dat in elkaar geschoven is waardoor niemand onder of in de vrachtwagen kan kruipen.

„Maar als ik een vrachtwagen had met dekzeil, zou ik ook ongerust zijn. Dat weet ik nog wel toen ik wel naar Calais reed. Dan wist je dat de laatste stop Jabbeke was. Daarna moest je echt niet meer stoppen. Meer dan 85 procent kans dat je dan vluchtelingen in je wagen had.” Vanaf Jabbeke was het blijven rijden tot je je ticket voor de boot had afgegeven.

De chauffeur zegt zijn gezonde verstand te gebruiken. Als hij op weg naar Hoek van Holland mensen met zogeheten bigshoppers ziet staan, stopt hij gewoon niet meer. „Maar dat is me nog niet overkomen.”

De Fransen hebben het naar zijn idee veel te veel op zijn beloop gelaten. „Hier word je direct in de kraag gevat en uitgezet.”