Met z’n vieren schuiven ze aan tafel: Dieuwke, Gerco, Lisanne en Peter. De eerste twee volgen nu het EH-Basisjaar, de laatste twee zaten er vorig jaar op.

Waarom de EH?

Gerco: „Ik was vastgelopen met m’n studie technische geneeskunde en zat een halfjaar thuis niks te doen. M’n moeder zei: Je moet nu echt wat oppakken, anders gaat het niet goed. Ze kwam met het EH-Basisjaar. Dat vond ik een goeie, vooral om weer onder de mensen te zijn.”

Dieuwke: „Ik had last van stress. De middelbare school liep niet soepel en ook de toelating voor een vervolgstudie ging niet lekker. M’n ouders zeiden: Is de EH niks voor je? Ik ben op de website gaan kijken en werd er direct enthousiast van. Vooral vanwege de aandacht voor persoonlijke ontwikkeling.”

Lisanne schiet in de lach. „Bij mij was het ook m’n moeder die me stimuleerde. Ik wist helemaal niet dat het EH-Basisjaar bestond. Ik ben naar een open dag geweest. Dat beviel me.”

Peter: „Ik wilde piloot worden, maar kwam niet door de keuring heen. Toen heb ik een halfjaar gewerkt in een fabriek die koelelementen vult. Een vriendin had intussen het Basisjaar gedaan en vertelde positieve verhalen. Ik ben er blanco naartoe gegaan, zonder veel verwachtingen.”

’t Is anders een forse investering: dik 2500 euro.

Peter: „Ik had behoorlijk wat verdiend en m’n ouders betaalden mee.” Dat laatste geldt ook voor de anderen. Lisanne: „Ik kreeg daarnaast giften van familie en vrienden. Ze stonden er helemaal achter dat ik een jaar aan mezelf wilde werken.”

Welke verwachtingen hadden jullie van het Basisjaar?

Peter: „Ik vond het fijn om weer met een opleiding aan de slag te gaan. Dat had ik nodig. Ik heb veel meegemaakt in m’n leven en niet alles goed verwerkt.”

Lisanne: „Na de open dag wist ik zeker dat ik het nodig had om aan mezelf te werken.”

Gerco: „Een week voor de start van het Basisjaar heb ik me aangemeld. Ik was blij met het doel in m’n leven.”

Dieuwke: „Ik had niet alleen behoefte aan een bezinningsjaar, ook aan nieuwe vrienden.”

Wat komt spontaan boven bij het EH-Basisjaar?

Peter: „De levensloopdag, aan het begin. Je moest vertellen over wat je tot dan toe allemaal had meegemaakt in je leven. En dat aan mensen die je nog amper kende. Best apart, maar het paste bij mijn eigen leerdoel: proberen opener te worden.”

Gerco: „Van huis uit heb ik meegekregen dat christenen in lichtere kerken een soort nepchristenen zijn. Maar dat ligt veel genuanceerder, heb ik ontdekt. Ik heb geleerd me open te stellen voor andersdenkenden en daarmee in gesprek te gaan.”

Dieuwke: „De persoonlijke aandacht is voor mij een opvallend punt. Je kunt op de EH mens zijn. Docenten zijn echt geïnteresseerd in je. Anders dan op de middelbare school. Daar ben je met leren en je diploma bezig. Op de EH werk je bewust aan jezelf.”

Lisanne: „Je kunt hier zo open zijn als je wilt. Dat is voor mij heel wat, want ik ben van mezelf niet zo open. De sfeer is gezellig, gastvrij. Ik heb op een openbare middelbare school gezeten, daar was het anders. De EH is een warm nest.”

Zijn jullie verwachtingen uitgekomen?

Dieuwke: „Ik wilde het Basisjaar doen om mezelf beter te leren kennen en te accepteren. Ik zat met mezelf in de knoop. Hier heb ik veel geleerd over God, maar ook over wie ik ben. Dat geeft rust in m’n hoofd; ik zit nu beter in m’n vel.”

Gerco: „Ik was onzeker, omdat ik dacht dat ik niet sociaal was. Op de EH is eruit gekomen dat ik wel sociaal ben, eenvoudig doordat mensen open naar mij toe zijn. Vergelijk het met de apenrots. Vaak probeert iedereen anderen naar beneden te duwen om zelf hogerop te komen. Dat is op de EH niet zo.”

Lisanne: „Ik heb mijn studiekeus, pedagogische wetenschappen, op de EH gemaakt. Dat blijkt een juiste beslissing. Ik weet veel beter m’n weg te vinden; persoonlijk, maar ook geestelijk. Afgelopen jaar heb ik belijdenis gedaan.”

Peter: „In een veilig klimaat kun je je goed ontwikkelen. De tutoren op school dagen je uit, zijn scherp. Daar leer je veel van. Soms heel praktische zaken: Hoe deel ik m’n stille tijd in? Hoe lees ik de Bijbel?”

Bij alle vier staat het vak ”persoonlijke ontwikkeling” op nummer één. Gerco: „Dat komt het dichtst bij jezelf.” Dieuwke: „Veel mensen komen hier om aan hun relatie met God te werken.”

Zijn er ook kritiekpunten op de EH?

Het blijft stil. Dan, Peter: „Ik werd het op den duur zat om constant aan mezelf te werken, in ontwikkeling te zijn en te reflecteren. Zoiets kan ook te heftig worden. Ik heb dat aan het eind van de opleiding aangegeven in een tutorgesprek.”

Lisanne: „Op een gegeven moment is het tijd om uit de EH-omgeving te stappen en te gaan studeren. Je raakt die veilige omgeving een keer kwijt, dat weet je. Ik vind dat niet een kritiekpunt, maar het loopt gewoon zo.”

Dieuwke: „Als je kritiek hebt, kun je dat per collegeblok aangeven in de tutorgroep. Er wordt naar geluisterd, is mijn ervaring.”

Peter: „Je wordt uitgedaagd om feedback te geven op de docent, maar je gaat toch vooral naar de EH om jezelf te ontplooien. Dat is anders dan op een hogeschool of universiteit. Daar kom je om te studeren. Dan ben je kritischer op de kwaliteit van het onderwijs.”

Dieuwke: „Ik neem echt niet alles in de colleges voor zoete koek aan. Ik vraag me steeds af: Wat vind ik er zelf van?”

Lisanne: „Docenten stimuleren juist dit soort vragen.”

Hoe gaat de EH om met jullie kerkelijke afkomst?

Dieuwke: „Positief. Er zijn veel kerken op de EH vertegenwoordigd: van de Gereformeerde Gemeenten tot evangelische groepen. De sfeer is niet kritisch of veroordelend.”

Gerco: „We kregen de vrijwillige opdracht om een keer naar een andere kerk te gaan. Maar op de EH stimuleren ze je vooral om te kijken naar de positieve punten van je eigen kerk.”

Lisanne: „Ik wist heel weinig van andere kerken. Dat is hier veranderd. Ik heb geleerd waar standpunten van andere christenen vandaan komen en begrijp hen daardoor beter. Ik heb ook dingen geleerd over mijn eigen kerkelijke achtergrond die ik nog niet wist.”

Peter: „Je leert kritisch naar je eigen standpunten te kijken. Bij mij heeft dat geleid tot meer waardering voor mijn eigen gemeente.”

Gerco: „De band met mijn eigen kerk is verstevigd. Ik ben daarin geplaatst, opgegroeid en voel me er thuis.”

Peter: „Je moet niet alleen naar de negatieve dingen in je eigen kerkelijke gemeente kijken, ook naar de positieve.”

Dieuwke: „De themaweken over de verschillende kerken vond ik erg interessant.”

De Evangelische Hogeschool roept soms in reformatorische kring aarzeling op. Terecht?

Gerco: „Mijn moeder zei: Je gaat het op de EH moeilijker krijgen dan op de Fruytier. Er is inderdaad een soort angst voor de EH. Maar ik vind die kerkelijke breedte juist een meerwaarde hebben. Ook al ben je het niet eens met de leer in een andere kerk, dan is het toch zinvol om er iets van te weten.”

Dieuwke: „De EH heet evangelisch. Niet in de kerkelijke betekenis van het woord, maar omdat het Evangelie er centraal staat. Docenten geven vaak geen mening over gevoelige zaken, zoals de kinderdoop of de geloofsdoop. Ze zetten alleen verschillende visies op een rij. Sommige docenten vertellen bewust niet tot welke kerk ze behoren, omdat ze objectief willen blijven.”

Lisanne: „Soms zie je studenten in hun EH-tijd van kerk veranderen, maar vaker dat de band met hun eigen gemeente wordt verstevigd. Veel studenten zijn trouwens bezig met de vraag: Wat geloof ik eigenlijk?”

Peter: „Mijn opa en oma waren een beetje bang voor de EH. Wordt Peter nu evangelisch, vroeger ze toen ik naar de EH ging.”

Gerco: „Het doel van de EH is niet om mensen van kerk te laten veranderen, maar dat ze God beter leren kennen.”

Dieuwke: „Wat kun jij in jouw gemeente betekenen? Daar gaan de gesprekken op school vaak over.”

Is de komst van het leenstelsel van invloed geweest op jullie beslissing om naar de EH te gaan?

Gerco: „Bij mij niet. Ik had al een halfjaar gestudeerd en val daardoor nog steeds onder de oude studiefinanciering.”

Lisanne: „Ik dacht: ik kan beter in mezelf investeren dan een verkeerde studiekeus maken en een jaar verloren laten gaan.”

Peter: „Toen ik moest beslissen, hing de onzekerheid van het leenstelsel al boven de markt, maar die heeft verder geen rol gespeeld. De kans dat je in het eerste jaar uitvalt, is groot. Dan ben je veel geld kwijt.”

Dieuwke: „Omdat ik nu het Basisjaar doe, val ik straks onder het nieuwe leenstelsel. Maar ik vind geld niet zo belangrijk. Straks heb ik hopelijk een baan en kan ik mijn studieschuld terugbetalen. Wat is geld tegenover geestelijke groei?”

Wat zeg je tegen jongeren die nog voor de keus staan?

Dieuwke: „Het is belangrijk een goed beeld van jezelf te hebben. Helpt het je om het Basisjaar te doen, dan zou ik het zeker doen. Liever een tussenjaar dan een verloren jaar.”

Lisanne: „Als alles in je leven op rolletjes loopt, dan kun je lekker doorgaan. Zo niet, dan is de EH een prima mogelijkheid.”

Waar denk je aan bij EH-directeur Els van Dijk, hét gezicht van de school?

Peter: „Een toffe, wijze vrouw.”

Lisanne: „Inhoudelijk sterke colleges.”

Gerco: „Ze geeft echt om de mensen die hier zitten.”

Dieuwke: „Ze is bewogen.”

Lisanne Mak

Naam: Lisanne Mak

Leeftijd: 19

Woonplaats: Utrecht

Opleiding: vorig jaar EH-Basisjaar; nu studie pedagogische wetenschappen aan Universiteit Utrecht

Hobby: muziek, tekenen, lezen, hardlopen

Kerkgenootschap: Christelijke Gereformeerde Kerken

Peter de Graaf

Naam: Peter de Graaf

Leeftijd: 20

Woonplaats: Bunschoten-Spakenburg

Opleiding: vorig jaar EH-Basisjaar; nu studie godsdienst-pastoraal werk aan hogeschool Viaa in Zwolle

Hobby: sporten, lezen, Bijbelstudie

Kerkgenootschap: Gereformeerde Kerken vrijgemaakt

Dieuwke Haverlach

Naam: Dieuwke Haverlach

Leeftijd: 19

Woonplaats: Amersfoort

Opleiding: nu EH-Basisjaar; komend jaar studie gezondheidswetenschappen aan Maastricht University

Hobby: pianospelen

Kerkgenootschap: Protestantse Kerk in Nederland

Gerco Treur

Naam: Gerco Treur

Leeftijd: 19

Woonplaats: Bennekom

Opleiding: nu EH-Basisjaar; komend jaar studie geneeskunde, moet nog ingeloot worden

Hobby: korfbal, lezen, chillen met vrienden

Kerkgenootschap: Gereformeerde Gemeenten

Financieel tekort

De Evangelische Hogeschool start in 1977 met het Basisjaar, bedoeld voor jongeren die van de middelbare school komen en zich een jaar willen bezinnen op hun toekomst. Er wordt veel aandacht besteed aan persoonlijke en geestelijke vorming. De studenten krijgen ook intellectuele vakken zoals psychologie en kennis van de kerkelijke kaart van Nederland.

Het Basisjaar draait vanaf de oprichting zonder subsidie. Studenten betalen ruim 2500 euro collegegeld. De rest van het bedrag, ongeveer 4000 euro per student, komt uit giften, donaties en legaten. Om de begroting sluitend te maken, is elk jaar zo’n 1 miljoen euro extra nodig.

Op het hoogtepunt telt het EH-Basisjaar ruim 190 studenten. De laatste twee jaar is dit ongeveer de helft, als gevolg van de onzekerheid rond de invoering van het leenstelsel. Bij deze nieuwe vorm van studiefinanciering lenen studenten geld van de overheid dat ze later moeten terugbetalen. Veel studenten besluiten niet meer naar het EH-Basisjaar te gaan, omdat ze daarmee nog onder de oude studiefinanciering vallen en een beurs krijgen. Nu het leenstelsel definitief is, verwacht de EH dat het studentenaantal weer aantrekt.

Het financieel tekort op de EH was begin mei ruim een ton. De docenten leverden salaris in en de studenten voerden acties. Daarmee liep het tekort terug tot 45.000 euro. Komt er geen extra geld binnen, dan moet de EH (opnieuw) zijn reserves aanspreken.

Voor eerstejaarsstudenten die vastlopen in het hoger onderwijs bestaat EH-Traject. Doel is deze jongeren in enkele maanden er bovenop te helpen, zodat ze na de zomervakantie met een nieuwe studie kunnen beginnen. Jaarlijks volgen tussen de 90 en de 120 studenten deze opleiding.