Rechters voelen wel eens ongepaste druk
DEN HAAG (ANP). Zes Nederlandse rechters hebben de afgelopen twee jaar ongepaste druk ervaren om bepaalde beslissingen te nemen in een zaak. Vier procent van de rechters in Nederland voelt wel eens druk van het management van de rechtbank bij beslissingen in bepaalde zittingen. 44 procent van de Nederlandse rechters voelt ook tijdsdruk van hogerop.
Dat blijkt uit een enquête over onafhankelijkheid onder Europese rechters, waar 383 van de 2500 Nederlandse rechters aan mee hebben gedaan.
„De ongepaste druk resulteert in Nederland niet in beïnvloeding van de uitkomst van processen.” Dat stelt Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, vrijdag in reactie op de enquête.
Nederlandse rechters vinden dat ze het over het algemeen goed doen op het gebied van onafhankelijkheid. Ze geven zichzelf gemiddeld 9,3 op een schaal van 0 tot 10 en behoren daarmee tot de Europese top.
Toch geeft slechts 47 procent zichzelf een 10 en noemt zichzelf daarmee compleet onafhankelijk. „Onafhankelijkheid is niet zwart-wit”, zegt Bakker. „Totale onafhankelijkheid wil zeggen dat je met absoluut niets of niemand rekening moet houden. Maar dat moet je wel, ook als rechter. De Hoge Raad neemt bijvoorbeeld beslissingen waar je je als rechter aan te houden hebt.”
Bakker wijst ook op het verschijnsel rechtseenheid: „het mag niet uitmaken of je nou in Groningen of in Amsterdam voor de rechter staat. Voor een zelfde soort vergrijp hoor je een zelfde soort straf te krijgen. Rechters moeten dezelfde lijn volgen. Ook dat principe kan het gevoel van onafhankelijkheid aantasten.”
8 procent van de ondervraagde rechters vindt dat de beslissingen of acties van Nederlandse rechters de afgelopen twee jaar beïnvloed zijn door de media of angst voor hoe er in de media gereageerd zal worden. Maar Bakker is er absoluut zeker van dat de mediabelangstelling geen enkel gevolg heeft voor de uitkomst van het proces. „Daar steek ik mijn hand voor in het vuur”, stelt hij.
„Je ziet wel dat in grote zaken, zoals die van Holleeder, Wilders of Robert M., de media-aandacht zo groot is dat rechters het gevoel hebben dat ze onder een vergrootglas liggen. Dat maakt wel dat je dan wellicht meer tijd besteedt aan de overwegingen. Je zorgt ervoor dat alles extra goed doordacht is en dat elk punt terugkomt in je uitspraak.”
Het is voor het eerst dat rechters zijn gevraagd hoe zij hun eigen onafhankelijkheid ervaren, stelt het Europese netwerk van rechters, ENCJ, dat het project liet uitvoeren.