Dat zei voormalig HSA-directeur Nol Döbken vrijdag tegen de parlementaire enquêtecommissie Fyra. De commissie wil te weten komen waarom de Fyra, afkomstig van AnsaldoBreda, veel te laat ging rijden en door grote technische mankementen al snel weer van het spoor verdween.

Van de acht bedrijven die zich meldden voor de productie van de flitstreinen bleven er uiteindelijk twee over: het Franse Alstom en AnsaldoBreda. Alstom haakte af toen het aantal treinen dat zou worden besteld fors omlaag ging. „We gingen met een sneltreinvaart die fuik in, waar toen ook nog eens een touw omheen werd getrokken door die lagere aantallen”, zei Döbken.

De order ging terug van 26 naar twaalf treinen omdat HSA-aandeelhouders NS en KLM niet meer wilden investeren. „Zij wilden geen grote financiële risico’s nemen”, zei Döbken, die het aantal van twaalf treinen echt een dieptepunt noemde. Daardoor zat HSA aan AnsaldoBreda vast, voor een nieuwe procedure was geen tijd.

AnsaldoBreda kwam zelf ook met het voorstel om treinen te leveren die 250 kilometer per uur konden halen, terwijl bij de aanbesteding was uitgegaan van 220 kilometer per uur. Maar verkeersminister Karla Peijs had de NS erop gewezen dat dit te langzaam was om de afgesproken reistijd van Amsterdam naar Brussel te halen.

De treinen werden gekocht door NS-dochter NS Financial Services (NSFSC), die ze dan weer zou leasen aan HSA. Dat was ingewikkeld, zei Döbken, maar op de bestelling heeft het geen invloed gehad. Wel was het zo dat NSFSC een contract had afgesloten waarin stond dat de Fyra kant-en-klaar opgeleverd zouden worden. De voormalige HSA-directeur erkende dat het handiger zou zijn geweest als de koper van de treinen betrokken was geweest bij de productie, zoals voorheen gebruikelijk was.