Kritiek op Haaksbergen na monstertruckdrama
DEN HAAG. De gemeente Haaksbergen heeft de gevaren van het evenement waarbij vorig jaar september een monstertruck inreed op het publiek, niet onderkend. Burgemeester Gerritsen (PvdA) bleef in gebreke.
Die kritiek uit de Onderzoeksraad Voor Veiligheid in een woendagmorgen gepresenteerd rapport over het drama met de monstertruck. Het gevaarte reed in september 2014 tijdens het evenement AutoMotorSportief in Haaksbergen op een pleintje voor een supermarkt in het op publiek. Daarbij vielen 3 doden en raakten 28 mensen gewond. Ook de organisator van het evenement, Stichting Sterevenementen Haaksbergen, en bestuurder Mario D. van de truck, waren onvoldoende alert, vindt de onderzoeksraad. „Het proces van vergunningverlening voor het evenement in Haaksbergen bleek in allerlei opzichten gebrekkig te zijn. De noodzakelijke scherpte ontbrak volkomen.”
Kritisch is de onderzoeksraad over de rol van burgemeester Gerritsen van Haaksbergen. De burgemeester gaf zijn ambtenaar te veel de vrije hand. „Zijn houding is tamelijk afstandelijk. Hij zag onvoldoende toe op de invulling van het door hem verleende mandaat wat betreft de evenementenvergunning.”
Juist een burgemeester, oordeelt de raad, moet „bemoeienis en betrokkenheid” tonen bij de algehele gang van zaken op het gebied van vergunningverlening voor evenementen. „De burgemeester draagt een brede verantwoordelijkheid voor de openbare veiligheid. Door te laten blijken dat de burgemeester als bevoegd gezag belang hecht aan een zorgvuldige vergunningverlening, kan hij een stimulans en inspiratiebron zijn voor het ambtelijk apparaat.”
Het college van burgemeester en wethouders zelf concludeerde afgelopen maart dat de veiligheidsvoorschriften in de vergunning voor het evenement in Haaksbergen voldoende waren. Daarentegen oordeelde de Haaksbergense commissie bezwaarschriften in februari echter dat de burgemeester de vergunning „onvoldoende heeft voorbereid.”
Dat de vergunningverlening „gebrekkig” was, valt ook betrokken ambtenaren te verwijten, vindt de onderzoeksraad. „Zij hebben geen kennisgenomen van de inhoud van het programma. Er werd niet getoetst of de maatregelen die de organisator trof in verhouding stonden tot de mogelijke veiligheidsrisico’s.” Het management van de ambtelijke organisatie was „amper” betrokken bij de vergunningverlening. „Daardoor werden de vergunningverlenende ambtenaren niet uitgedaagd tot reflectie op hun werk.”
Niet alleen in Haaksbergen, ook in andere gemeenten is kritiek te leveren op vergunningverlening, aldus de raad. Jaarlijks zijn er in Nederland circa 3500 evenementen met elk meer dan 5000 bezoekers.
In Haaksbergen werd vergunning „haast achteloos” verleend
J. Visscher
DEN HAAG. Een puik evenement binnen je gemeente is goed voor lokale winkeliers. Dus zal een burgemeester zo’n festijn om veiligheidsredenen niet gauw verbieden.
Dat gevoelen heerst onder politici en bestuurders, stelt de Onderzoeksraad Voor Veiligheid in het woensdagmorgen gepresenteerde rapport over het monstertruckdrama tijdens het evenement AutoMotorSportief in Haaksbergen. Daarbij vielen vorig jaar september tijdens 3 doden en raakten 28 mensen gewond.
Ambtenaren die een vergunning moeten verlenen aan een evenementenorganisator verkopen niet gauw nee, valt de onderzoeksraad op. Dat is in Haaksbergen zo, maar ook elders in Nederland. „Het belang dat wordt gehecht aan evenementen, creëert een dynamiek waarin het moeilijk is om een vergunning te weigeren. Ambtenaren blijken hierdoor onwillekeurig te worden beïnvloed. Ze weten dat het hun niet in dank wordt afgenomen wanneer ze ‘moeilijk doen’ over een aanvraag, en laten deze overweging een rol spelen in hun oordeel. Dit risico wordt zonder uitzondering herkend door alle behandelend ambtenaren die de onderzoeksraad heeft gesproken.”
Vertrouwen
Zeker in kleinere gemeenten als Haaksbergen dreigt het gevaar dat ambtenaren te goed van vertrouwen zijn, stelt de onderzoeksraad vast. „De afstand tussen het gemeentebestuur en de lokale bevolking is in kleinere gemeenten doorgaans wat kleiner, waardoor wederzijdse contacten tussen bestuur en bevolking meer worden beïnvloed door persoonlijk vertrouwen. In Haaksbergen speelt dit nadrukkelijk. ”Een man een man, een woord een woord”, zoals een gesprekspartner van de onderzoeksraad het uitdrukte, is een belangrijke waarde. De gemeente had vertrouwen in de organisator van AutoMotorSportief. Het is aannemelijk dat dit vertrouwen medebepalend is geweest voor de haast achteloze wijze waarop de vergunning is verleend. Dit verschijnsel is herkenbaar voor ambtenaren uit andere gemeenten.”
Daarmee wil de onderzoeksraad niet gezegd hebben dat „dat persoonlijk vertrouwen slecht is, of dat de vergunningverlening ‘ontmenselijkt’ zou moeten worden.” Maar: „Het is wel van belang dat de ambtenaren en bestuurders zich bewust zijn van de mogelijke risico’s die aan dit vertrouwen verbonden zijn en ervoor waken dat ze voldoende scherpte houden.”
Gemoedelijk
AutoMotorSportief werd in Haaksbergen als een „gemoedelijk, braderieachtig evenement met weinig risico’s”, analyseert de onderzoeksraad. De gemeente was er onvoldoende alert op dat de veiligheidsrisico’s gaandeweg toenamen. „Vooral bij het afsluitende onderdeel, dat steeds spectaculairder werd, nam het veiligheidsrisico in de loop der jaren toe. De noodzakelijke scherpte ontbrak in de wijze waarop de evenementenvergunning voor AutoMotorSportief 2014 werd verleend.” Ambtenaren zouden meer moeten worden geschoold in vergunningverlening, adviseert de onderzoeksraad. Ze moeten kennis en ervaring met ambtenaren uit andere gemeenten delen. Zodat bijvoorbeeld informatie over specifieke veiligheidsrisico’s beter beschikbaar is.