De bijeenkomsten hebben een „geheel vrijblijvend” karakter. DOC-boeren kunnen zich er laten voorlichten over „de meerwaarde van een mogelijke strategische samenwerking”, zo luidt het in de door topman Jan Anker ondertekende uitnodiging, die de A-ware Food Group vorige week onverwachts verspreidde.

Lokkertje van A-ware is „een structureel hogere melkprijs” voor de leden van DOC. Volgens Anker is zijn bedrijf bereid om daarvoor garanties te geven. Die betere melkprijs zal te danken zijn aan de krachtenbundeling op de kaasmarkt en synergievoordelen bij onder meer het ophalen van de boerderijmelk en verbreding van het assortiment.

De actie van A-ware komt op een cruciaal moment. Donderdag 21 mei stemmen de 1200 leden van DOC over het fusieplan. Dat werd op 19 maart aangekondigd en werd de afgelopen weken door de DOC-directie met de leden besproken.

Specialisatie

De kracht van DOC, de specialisatie in kaas, is tegelijk haar zwakte. Dat werd afgelopen jaar nog eens pijnlijk duidelijk toen Rusland plotseling de grenzen sloot voor voedingsmiddelen uit West-Europa, waaronder kaas. DOC zag met name door die boycot de nettojaaromzet terugvallen van 625 naar 558 miljoen euro. De melkprijs voor de leden-veehouders (inclusief vermogen dat in het bedrijf wordt gestopt) daalde van 43,64 euro per 100 kilo in 2013 naar 40,46 euro. Ter vergelijking: de melkprijs van Nederlands grootste zuivelconcern FrieslandCampina daalde nauwelijks, van 42,90 naar 42,70 euro per 100 kilo.

DOC hoopt door de fusie met DMK te profiteren van het bredere productenpakket van de Duitse onderneming. Ook DMK heeft voordeel bij de fusie, zo is de gedachte, want de Duitsers willen juist groeien in kaas. Uiteindelijk moet dit voor de Nederlandse én de Duitse boeren een hogere melkprijs opleveren.

Bij de fusie wordt het bedrijf DOC Kaas BV een volle dochter van DMK, „met behoud van naam en identiteit.” De coöperatie DOC blijft zelfstandig. DOC verwerkt op jaarbasis ruim 1 miljard kilo melk (FrieslandCampina: 9,5 miljard kilo). DMK is met een aanvoer van 6,7 miljard kilo melk Duitslands grootste zuivelonderneming. Een eerdere fusiepoging van DOC en DMK ketste drie jaar geleden af.

Nieuwe fabriek

A-ware, vanouds gespecialiseerd in de handel in kaas, kocht dat product voorheen in maar heeft sinds kort in Heerenveen een splinternieuwe eigen kaasfabriek. Verder beschikt de onderneming over een fabriek voor dagverse zuivel in Coevorden en voor room in het Belgische Merchtem. Volgens A-ware steunt de Nieuw-Zeelandse zuivelcoöperatie Fonterra, die in Heerenveen een ingrediëntenfabriek heeft waar wei uit de kaasfabriek van A-ware wordt verwerkt, de beoogde samenwerking met DOC.

A-ware laat weten dat „meerdere partijen” een beroep op het bedrijf hebben gedaan om met een alternatief te komen voor de „overname” van DOC door DMK. Critici stellen op internetfora dat A-ware alleen maar uit is op extra melk voor haar „onderbezette” fabriek. DOC-leden zouden, zeker op langere termijn, niets opschieten met een samenwerking met de particuliere zuivelaar, die immers ook een smal productenpakket heeft. Anderen waarschuwen juist dat de DOC-boeren ook geen garen zullen spinnen bij de fusie met DMK. De prijs die DMK zijn boeren voor geleverde melk betaalt, lag de afgelopen jaren „centen lager” dan die van FrieslandCampina. Weer anderen wijzen erop dat DMK nu betere vooruitzichten heeft, dankzij samenwerking met de Deense zuivelgigant Arla.

DOC wil niet reageren op de actie van A-ware.