„Joodse volk nog altijd niet vrij”
VLISSINGEN (ANP). Het Joodse volk is zeventig jaar geleden wel bevrijd van de verschrikkingen van de genocide die het doormaakte, maar is er nog altijd niet vrij van. Dit zei de Israëlische schrijver en filosoof David Grossman dinsdag tijdens zijn 5 meilezing in de Sint Jacobskerk in Vlissingen. De lezing markeert het begin van de Nationale Viering van de Bevrijding.
Onder de titel ‘Ademen met beide longen’ vertelde Grossman persoonlijk niet de vrijheid te kennen die Nederland op Bevrijdingsdag viert, een leven zonder oorlog. „Iemand die al zijn levensjaren leeft met oorlogen, met het gevoel van verlamming en beperking dat een leven in voortdurend geweld met zich meebrengt”, zei de 61-jarige Grossman.
„Ik ben staatsburger van een gewelddadig conflict dat al ruim honderd jaar voortduurt. Alle deelnemers eraan, Israëliërs en Palestijnen, zijn erin geboren, en de meesten van hen geloven niet dat er een oplossing voor is. De meesten, zo ziet het ernaar uit, hebben zich al neergelegd bij de gedachte dat ze altijd zullen blijven leven met oorlogen, die in vaste regelmaat en frequent plaatsvinden. Dat ze altijd een beperkt, verschrikt bestaan zullen leiden, dat allang geen vol leven meer is, maar slechts een overleven van ramp naar ramp.”
Israëliërs en Palestijnen zullen geen vrijheid kennen, betoogde Grossman. „Israëliërs en Palestijnen zullen geen vrede bereiken als ze niet in staat zijn het conflict ook te bezien vanuit het gezichtspunt van hun vijand.”
Grossman: „Voor mij is vrede een soort vrijheid die ik voortdurend in mijn fantasie in het leven probeer te roepen om op z’n minst mijn innerlijke kanaal ernaar open te houden. Om te voorkomen dat het verstopt raakt en geblokkeerd wordt.”
De 5 meilezing, die jaarlijks in een andere provincie is, werd voorafgegaan door de Kinderlezing. Die werd voorgedragen door Judith Smaal (12) uit Zierikzee in de vorm van een persoonlijke brief aan kinderrechtenactiviste Malala Yousafzai.