De bewindsman kondigde donderdag tijdens een debat met de Tweede Kamer een nota aan waarin de verschillende straffen worden doorgelicht. Donner reageerde daarmee op kritiek vanuit de Kamer dat gevangenen alleen maar slechter worden van hun verblijf achter de tralies.

LPF’er Eerdmans wees erop dat 45 procent van de gedetineerden na het uitzitten van de straf in dezelfde fout vervalt. Het verbaasde hem allerminst. In december bracht hij vrijwillig een week in de cel door en stelde toen vast dat criminelen in de gevangenis voortdurend informatie en tips uitwisselen.

„Ze vervelen zich te pletter”, hield hij Donner voor. Het kamerlid pleitte voor werkprogramma’s. „Laat ze voor mijn part de Waddeneilanden schoonhouden. Dat is beter dan een beetje lummelen met de verfkwast, zoals ze nu doen.”

De Kamer reikte Donner een keur aan ideeën aan om het cellentekort te bestrijden, zoals leegstaande asielzoekerscentra en legerplaatsen ombouwen, oude gevangenissen opnieuw inrichten en containers afhuren. De bewindsman gaf aan dat hij mogelijkheden genoeg heeft om uit te breiden. Zijn probleem is vooral het drukken van de exploitatiekosten. Toen hij aantrad, kostte een cel 300 euro per dag. Nu is dat al gehalveerd en hij wil naar 100 euro. Dat kan door gedetineerden met een lichte straf niet in zwaarbewaakte gevangenissen onder te brengen.

Zolang de exploitatiekosten nog dalen, wil Donner niet privatiseren. „Dan had ik nu alle contracten moeten openbreken.” Op langere termijn voelt hij wel voor samenwerking met het bedrijfsleven.

Het cellentekort is wel nijpend, maar de situatie blijft volgens hem „controleerbaar.” Het tekort toont naar zijn zeggen het succes van het kabinetsbeleid, dat gericht is op het harder aanpakken van de criminaliteit. Zo leverde justitie vorig jaar 14.000 extra zaken aan, met als gevolg meer veroordelingen tot gevangenisstraf.

Met VVD, PvdA, D66 en Groenlinks kwam hij in aanvaring over de medische verstrekking van heroïne. Zij vonden dat de criminaliteit hierdoor zou dalen. Donner was het met die redenering faliekant oneens. „We mogen niet de gezondheid van mensen in de waagschaal stellen ter wille van de criminaliteitsbestrijding.”