Het is kil in de reusachtige, gloednieuwe hal van Rotterdam CS. Reizigers haasten zich naar hun trein. Links vooraan staan drie types treinstoelen, in totaal 36 stuks. Rechts rode, voor de eerste klas. Links blauwe voor de tweede klas. „Ik vind blauw veel flitsender”, verklaart René van Renssen (58) uit Zutphen.

Reizigers kunnen sinds vrijdag de stoelen testen op Rotterdam CS. Zes studenten –geel jasje, blauwe broek, witte gympen– nodigen passanten uit voor de stoelproef. „Wij vinden het belangrijk om onze klanten mee te laten beslissen”, verklaart NS-woordvoerder Erik Kroeze. „Voor de reiziger is de stoel ongeveer het allerbelangrijkste. Die moet een beetje comfortabel zitten.”

De NS schakelen voor het eerst op
deze manier reizigers in bij de keus voor een nieuw product. Geïnteresseerden kunnen tot donderdag hun stem uitbrengen. In een heus stemhokje op het station. „We zijn benieuwd of de stem van de reiziger overeenkomt met onze keus.”

Zwaarwegend

De voorkeur van het publiek weegt zwaar. Maar uiteindelijk hakken de NS –later dit jaar– zelf de knoop door. „Wij kijken ook naar duurzaamheid, reinigbaarheid en ergonomie”, zegt NS-stoelenexpert Wim Hermans (56), 35 jaar actief op het spoor.

Een goede stoel is niet onbelangrijk. „Het frame gaat vijftien tot twintig jaar mee, de zitting tien jaar.” Voor de NS moet een stoel gemakkelijk te reinigen én te demonteren zijn. „Als iemand een zitting met een mes kapotsnijdt, moeten we ’m snel kunnen vervangen.”

De reiziger kan kiezen uit drie opties. Stoel A is Tsjechisch, B is Duits, C is Portugees. „De Tsjechische stoel is comfortabel, maar lastig te demonteren. De Duitse is een stevige stoel, maar minder krasbestendig. De Portugese stoel zit slecht aangesloten op de zijwand, waardoor deze moeilijk is schoon te maken.”

De NS hebben eind oktober vorig jaar besloten nieuwe sprinters aan te schaffen. De Zwitserse fabrikant Stadler levert –in een spoedbestelling– zestig treinen die al vanaf 2016 op het spoor te vinden moeten zijn. De Spaanse producent Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles –kortweg CAF– bouwt 118 sprinters Next Generation. Inzetbaar vanaf 2018.

Beide treintypes beschikken straks over brede deuren voor veel in- en uitstappers. De treinstellen krijgen –op last van een uitspraak van de Tweede Kamer– bovendien allemaal een toilet. Maar véél belangrijker: alle stoelen krijgen een stopcontact.

De nieuwe sprinters moeten op korte termijn het tekort aan zitplaatsen bij NS oplossen. Met de bouw van 118 sprinters bij CAF is een half miljard euro gemoeid. De zestig nieuwe Stadlertreinen kosten een slordige 300 miljoen euro.

Versleten

De meningen van het publiek over dé favoriete stoel zijn verdeeld. H. W. P. Piersma (62) uit Rotterdam zijgt neer in stoel A. „Te laag”, verzucht de afgekeurde havenarbeider met hernia én versleten rug. „Die voel ik direct in mijn rug.” Op naar de volgende. „Jaaoh, B is beter.” Ook C deugt in zijn optiek niet. „Ook een te lage zitting.” Voor hem is het duidelijk. „B is de comfortabelste.”

Twee tweedejaars studenten rechten hechten niet alleen aan een comfortabele stoel, maar ook aan een goede trein. Dagelijks reizen ze naar Utrecht. „Vaak zit ik in een trein uit 1880”, zegt Tugce Bakacak (20) uit Nunspeet met enige overdrijving. „Nog met van die oude, groene bankjes.” Het oordeel van de rechtenstudenten staat vast. „A heeft het meeste comfort”, vonnist Merve Akman (20) uit Gorinchem. „B is een harde, kaarsrechte terrasstoel.”

Gerry (67) en Bernard Koops (68) uit Groningen doen een dagje Rotterdam. Markthal, stationshal, Erasmusbrug, rondvaart. „Nee, Rotterdam is een eind weg”, zegt de Groningse minzaam. Zij schurkt met haar rug tegen de stoelzittingen. „A vind ik het lekkerste, het gemakkelijkste.” De Tsjechen kunnen weer een stem bijschrijven.