Actualiteitenprogramma Een­Vandaag meldde eerder deze week dat het niet best gesteld is met de veiligheid van een aantal tunnels. Zo zouden brandmeldings- en brandblusinstallaties niet werken en vluchtwegen lek zijn, waardoor er bij brand rook in de vluchttunnel kan komen.

Burgemeester J. A. H. Lonink (63) pleit voor oprichting van een nieuw neutraal orgaan dat tunnels inspecteert en ook controleert of ze aan alle eisen voldoen.

EenVandaag berichtte onder meer dat tunnels volgens de Tunnelwet van 2013 niet uitgerust hoeven te zijn met levensreddende sprinklerinstallaties. Zijn die niet onmisbaar in elke tunnel?

Lonink: „Als je uitgaat van de in Nederland geldende, wettelijk verankerde tunnelstandaard zijn ze niet verplicht en dus niet onmisbaar. Je moet bij tunnels kijken naar het geheel aan veiligheidsvoorzieningen. De Westerscheldetunnel wordt beschouwd als een van de veiligste van Europa, maar heeft geen sprinklers. Deze tunnel heeft echter wel veel nooduitgangen die mensen bij brand kunnen gebruiken om snel in de andere tunnelbuis te geraken.

Ook het gedrag van de tunnelgebruiker zelf speelt een rol. Gebruikt die meteen een brandblusser als er brand uitbreekt en alarmeert hij onmiddellijk de hulpdiensten?”

De brandweer zou bij een forse brand in een tunnel de tunnelbuis niet in gaan vanwege de risico’s.

„Dat is gezegd door brandweerlieden in Amsterdam. Ik vind het wel een forse, vergaande stellingname. Aan de andere kant is het een angstig avontuur voor elke brandweerman om een met vuur en rook gevulde ruimte binnen te gaan, dus die angst kan ik me wel voorstellen. Maar in principe moet de brandweer elke tunnel die aan de wet voldoet kunnen betreden.”

U was voorzitter van de Commissie Tunnelveiligheid, die gevraagd en ongevraagd advies gaf bij de bouw van tunnels. Deze commissie is opgeheven toen de nieuwe Tunnelwet in werking trad. Werd dit orgaan als lastig ervaren?

„Wij waren geen inspectie, maar toetsten plannen voor bouw en renovatie van tunnels aan wettelijke normen. Bij die plannen heeft onze inbreng regelmatig tot kostenbesparingen geleid. Maar soms kwamen wij met eisen op het gebied van de veiligheid waar bijvoorbeeld Rijkswaterstaat niet blij mee was, omdat ze juist een kostenverhogend effect hadden.”

Sinds uw commissie is opgeheven zou er voor tunnels van het Rijk één tunnelveiligheidsbeambte zijn, die bij Rijkswaterstaat in dienst is. Is dat volgens u genoeg?

„Het is geen goede constructie als zo’n functionaris in dienst is van de tunneleigenaar. Dan heb je een slager die zijn eigen vlees keurt. Ik ben er voorstander van dat een onafhankelijke instantie toezicht houdt op de veiligheid in tunnels. Zo’n orgaan moet ook tijdig achterstallig onderhoud in de tunnels signaleren.”

Hoe is het gesteld met de veiligheid van de ruim 6 kilometer lange Westerscheldetunnel?

„Er wordt vaak gemopperd over de tol voor de Westerscheldetunnel (5 euro per passage voor een personenauto, JDvS), maar dankzij die tolopbrengst kan er worden geïnvesteerd in het onderhoud van deze tunnel, terwijl in Amsterdam door slinkende budgetten juist uitstel van noodzakelijk tunnelonderhoud dreigt.

De Westerscheldetunnel heeft veel brandblussers, uitgebreide signaleringssystemen, en bij een incident kunnen zogenaamde snelle-interventievoertuigen vanuit beide richtingen rap ter plaatse zijn.”

Krijgt de tunnel in aanbouw bij Sluiskil sprinklers? En gaat de brandweer bij brand deze tunnel wél in?

„De nieuwe Sluiskiltunnel is al voltooid, maar wordt pas 23 mei in gebruik genomen omdat eerst alle elektronica, detectieapparatuur en camerasystemen uitputtend worden getest. Sprinklers heeft deze tunnel niet, maar dat is ook niet wettelijk verplicht.

En of de brandweer deze tunnel in gaat? Absoluut, en met volledige inzet.”