Gevoelens van onrust en onveiligheid houden de Joodse gemeenschap bezig. De impact van de dodelijke aanslagen in Toulouse, Brussel, Parijs en Kopenhagen is groot. Meer Joden overwegen hierdoor een ”aliyah”, de emigratie naar Israël.

Het aantal Nederlandse Joden dat jaarlijks vertrekt, schommelt het laatste decennium rond de zeventig per jaar. „De situatie kan echter zomaar omslaan als bijvoorbeeld in Amsterdam een aanslag wordt gepleegd”, aldus een vertegenwoordiger van de Internationale Christelijke Ambassade in Jeruzalem in Amersfoort.

Vertrek

David Ragamin, een jonge orthodoxe Jood uit Rotterdam, vertrekt in augustus definitief naar Israël. „Ik moet hier steeds meer concessies doen aan mijn Jood-zijn”, zegt hij in deze krant. Zijn broer Aviël overweegt vertrek.

Opperrabbijn Binyomin Jacobs constateert dat meer Joden een vertrek in overweging nemen. „Ik verwacht daarom van de Nederlandse overheid dat ze de veiligheid van de Joodse gemeenschap garandeert. Maar ik bepaal zelf of ik wegga, dat laat ik me niet opdringen door terreurdreiging.”

De opperrabbijn zou het vertrek van de Joodse gemeenschap „ten zeerste” betreuren. „Joden hebben van geslacht op geslacht in Nederland gewoond. Nederland is ontstaan uit een Joods-christelijke traditie. Bij vertrek van Joden verliezen we onze multiculturele samenleving.”

Hoofdredacteur Maurice Swirc van het Nieuw Israëlietisch Weekblad (NIW) signaleert „een duidelijke” toename van onrustgevoelens in Joodse kring. „Angst is voor de Joodse gemeenschap echter niet nieuw, die is er al jaren. Er zijn zeker mensen die emigratie overwegen, maar niet om toenemend antisemitisme.”

Swirc wijst erop dat emigratie nogal wat voeten in aarde heeft. „Zoiets doe je niet van de ene op de andere dag. Emigranten moeten in Israël werk vinden, de taal leren spreken en huisvesting regelen. Daar komt nogal wat bij kijken.”

Rabbijn Albert Ringer van de Liberaal Joodse Gemeente in Rotter­dam zegt geen Joden te kennen die uit angst vertrekken. „Bange, zielige Joden zijn vooral een antisemitisch stereotype.” De rabbijn uit Rotterdam ziet regelmatig mensen emigreren. „Maar vooral om positieve redenen.”

De oproep van premier Netanyahu aan Joden in Europa naar Israël te emigreren, roept gemengde gevoelens op. „Niet z’n meest geslaagde optreden”, zegt NIW-hoofdredacteur Swirc diplomatiek. „Netanyahu moet op z’n minst de schijn vermijden dat hij de oproep gebruikt voor z’n eigen verkiezingsstrijd.”

Netanyahu’s oproep is niet nieuw, maar wel erg welkom, vindt Jacobs. „Deze klinkt al sinds 1948. Joden spreken het dagelijks uit in hun gebeden: „Laten we terugkeren naar Sion.” De mogelijkheid te kunnen uitwijken naar Israël geeft Joden een goed gevoel. In de oorlog hadden ze die keus niet.”

De opperrabbijn is na de aanslagen niet bang, wel alerter. „Een kapitein moet als laatste zijn schip verlaten. Op voortijdig vertrek staat zestien jaar”, zegt hij, verwijzend naar de celstraf voor de Italiaanse kapitein Schettino van de gezonken Costa Concordia. Strijdvaardig: „Ik ben de laatste die vertrekt.”