De roemruchte verhalen van carbidschieters die in de eerste uren van het nieuwe jaar de binnenstad intrekken om ruiten van winkeliers kapot te schieten, en de politie die achter hen aan zit, liggen veel Kampenaren nog vers in het geheugen. Het is een hardnekkig beeld dat niet langer strookt met de werkelijkheid. Af en toe gaat het nog mis. Vier jaar terug vroeg de Nationale ombudsman aan de burgemeester om klachten uit de wijk Hagenbroek serieus te nemen.

„Carbidschieters beheersten de kruispunten, bussen konden er overdag niet langs. Met deze jongeren hebben we een alternatieve plek gevonden. Ik vertrouw meer op constructieve samenwerking dan op repressie. Ze maken er nu een mooi feest van”, zegt burgemeester Koelewijn. Hij heeft bewust niet gekozen voor de harde lijn. „Het leukste voor velen was juist het kat-en-muisspel met de politie. Dat is er nu niet meer.”

Wakker

Bij zijn start als burgemeester van Kampen vijf jaar terug trof Koelewijn een stad aan waar in de wijk Brunnepe al vanaf de herfstvakantie met carbidbussen geschoten werd. „Ouderen konden niet meer geholpen worden door de thuishulp, sommigen durfden de straat niet meer op. Mensen met kleine kinderen die ’s nachts wakker bleven. Ik heb een dag na de kerstdagen een bijeenkomst belegd met betrokkenen en dat werd een tumultueuze vergadering, kan ik me herinneren.”

Er waren de nodige wijkbewoners die de schutters steunden. „Schutters verdwenen met melkbus even achter een voordeur als de politie in aantocht was. Na het vertrekt van de agenten gingen ze vrolijk verder.”

Koelewijn besloot, in strijd met de algemene plaatselijke verordening, om het schieten na Kerst van zes tot tien in de avond toe te staan. Een jaar later was het van zeven tot tien.

„De schutters en buurtgenoten merkten dat we oog hebben voor de traditie. In de weken voorafgaande aan deze periode klonk er voortaan nauwelijks nog een knal.”

De jaarwisseling wordt nog weleens gezien als een uitlaatklep voor de bevolking van christelijke steden en dorpen. Koelewijn is het niet eens met dat beeld. „Er bestaat kennelijk een menselijke behoefte om uit de band te springen. Toen ik burgemeester was van Rijssen-Holten heb ik al aandacht gevraagd voor de grote schade die ontstaat tijdens de jaarwisseling. Dat was toen tegen dovemansoren gericht. Burgemeester Jorritsma zei dat het in Almere nauwelijks voorkwam.

Vorig jaar zijn er ook in die gemeente beloningen ingezet om de schade beneden de 100.000 euro per jaar te krijgen. Het probleem speelt veel breder.”

Illegaal vuurwerk

Het leidde tot het aanscherpen van het Vuurwerkbesluit. Volgens Koelewijn is het illegale vuurwerk dat het land binnenkomt het grote probleem. „Het draait om de beschikbaarheid van het veel zwaardere, illegale vuurwerk uit Frankrijk en Duitsland. Juist daar hebben we in Nederland geen vat op.”

Vuurwerk is in Kampen juist het probleem niet, zegt de burgemeester. „Ik prijs me gelukkig dat er in mijn gemeente zo veel aandacht is voor het carbidschieten. Dat zorgt ervoor dat er overdag veel minder vuurwerk wordt afgeschoten.”

Melkbussen

Uniek in Nederland is dat er in Kampen rond de jaarwisseling op elke vierkante meter van de gemeente met carbid geschoten mag worden.

Die regel inperken tot enkele vaste plekken waar geschoten wordt, is voor de burgemeester nog een stap te ver. Wel wist hij met succes het racen met oude auto’s op het Markeresplein in IJsselmuiden aan te pakken. Na afloop van de race ging traditioneel een van de wagens in vlammen op.

De situatie was onverantwoord, zegt Koelewijn. „De jongeren waren bereid een stichting op te richten. Op een geschikte plek staat nu een tent waarin het de hele oudejaarsdag feest is. De kosten van de schade die eerder jaarlijks ontstond, 10.000 euro, krijgen ze als subsidie.”