De toenadering tussen de drie West-Betuwse gemeenten is de afgelopen maanden in een stroomversnelling geraakt. Een paar jaar geleden liepen soort­gelijke gesprekken nog op de klippen. Geldermalsen ging vervolgens ambtelijk samenwerken met Culemborg en Tiel. Neerijnen richtte de blik op de Bommelerwaard, en Lingewaal oriënteerde zich op samenwerking met Buren, Neder-Betuwe en West Maas en Waal.

Eind 2014 is het landschap totaal veranderd. Deze week besprak de gemeenteraad van Geldermalsen een voorstel om voor de bedrijfsvoering de samenwerking met Culemborg en Tiel uit te bouwen en die eventueel aan te vullen met Neerijnen en Lingewaal. Voor alle andere taken zet Geldermalsen in op een intensieve samenwerking met beide laatste gemeenten. Deze samenwerking kan resulteren in een bestuurlijke herindeling.

Coalitiepartijen Dorpsbelangen, SGP, CDA en Leefbaar Gelder­malsen staan daar vierkant achter. „Drie dorpen bij elkaar maken geen stad. En dat is precies wat wij willen”, vindt SGP-voorman Van Bruchem. „Wij hebben het gevoel dat Neerijnen en Lingewaal prima bij ons passen. Met elkaar vormen we een mooie, stevige en groene gemeente”, aldus de SGP’er. Hij benadrukt dat er ook bij de andere gemeenten draagvlak moet bestaan en het te vroeg is om besluiten te nemen.

De VVD is het daar van harte mee eens, maar wijst ook op andere opties. „Kijk naar Culemborg. Dat kan voor een goede balans zorgen. Tiel niet, want daar weten ze het altijd beter”, aldus voorman Broedelet. D66 en PvdA vinden de spontane vrijage met beide buurgemeenten te weinig onderbouwd. „Voor we het weten rommelen we ons in een superplattelandsgemeente, omdat we zo nodig onze identiteit willen behouden”, aldus PvdA’er Timmer­mans. „Er is geen blind ja, maar ook geen rem”, vat burgemeester De Vries samen.

Unaniem voor

Politiek Neerijnen loopt unaniem warm voor de GNL-constructie. De partijen hebben de buik vol van het mislukte uitstapje naar de Bommelerwaard, wat volgens SGP’er Mulder Neerijnen „jaren op achterstand heeft gezet.” Bovendien zorgde een recent bezoek van commissaris van de Koning Cornielje voor een extra impuls. Deze liet weten dat de provincie zich grote zorgen maakt over de financiële positie van de gemeente. Overigens laat de Neerijnense raad nog in het midden of het traject moet leiden tot een ambtelijke of een bestuurlijke fusie.

Ook in Lingewaal staat samenwerking hoog op de agenda. Na een onderzoek naar het draagvlak onder de inwoners besloot de raad in september zo lang mogelijk zelfstandig te blijven.

Om het hoofd boven water te houden, dient ambtelijk worden samengewerkt met Culemborg, Tiel en Geldermalsen of het cluster Leerdam, Vianen en Zederik. B en W moesten binnen een jaar met een voorstel te komen.

Achterhaald

Vanwege de recente ontwikke­lingen bleek dit besluit binnen twee maanden achterhaald. Als Lingewaal zich wil aansluiten bij de vorming van de gemeente Vijfheerenlanden –met Leerdam, Vianen en Zederik– zou het dat al in januari moeten besluiten. Daarom is die optie van tafel.

De Lingewaalse raad gaat ermee akkoord dat het college verder praat met Geldermalsen en Neerijnen. In eerste instantie gaat het om inten­sieve samenwerking. Wellicht is later een fusie mogelijk. Overigens lieten CDA, VVD en SGP in september al weten veel voor een herindeling met deze gemeenten te voelen.

Volgende week bespreken de colleges van Geldermalsen, Lingewaal en Neerijnen voor de tweede keer in één maand de inter­gemeentelijke samenwerking.