Marianne Schipaanboord (49) woont in Siloahlocatie De Beuke­laar in ’s-Gravenpolder. Ze is doof, kan niet praten en lijkt door spasme haar bewegingen niet onder controle te hebben. Maar met een potlood of pen kan ze goed overweg. „Ze trekt heel dunne, schetsmatige lijntjes. Die zijn zó raak getekend. Bovendien maakt ze bijzondere tekeningen. Ze vertellen een verhaal. Ik werd erdoor geraakt”, vertelt Hetty Schaart, artistiek begeleider van galerie-atelier De Kaai in Goes, onderdeel van Gors mensgerichte ondersteuning.

„Haar eerste tekening was van een jongen die Marianne uit een vorige woongroep kende. In een agressieve bui gooide hij een tafel omver, en daar was ze van onder de indruk. Ze tekende de jongen, die een tafel met een geblokt kleedje omgooide. Het is haar manier van communiceren.”

Paul Schipaanboord, broer van Marianne, vult aan: „Het is haar belangrijkste communicatie­middel. Als ons iets dwarszit, praten we er met iemand over. Zij vertelt haar verhaal met tekeningen en kan het daardoor kwijt.”

Het werk van Marianne Schip­aanboord behoort tot de ”outsider art”, een kunststroming van mensen die buiten het reguliere circuit vallen. „In deze categorie zie je nauwelijks werken van deze kwaliteit en stijl. Ze kan realistisch tekenen, maar geeft daar ook duidelijk een eigen draai en sfeer aan.

Kunstkenners merken haar op en zijn geïnteresseerd in haar werk”, zegt Hetty Schaart. „Een paar jaar geleden kocht een man uit Londen veertig tekeningen van haar. We wilden dat dit geld ten goede kwam van Marianne en haar werk en brachten begin dit jaar het boek ”Marianne” uit.”

Het in kleur uitgegeven boek is opgedeeld in vijf thema’s: Mijn leven, In bad, Eten, Ik geloof en Dromen.

Broer Paul vindt dat er in veel tekeningen bijzonderheden te ontdekken zijn. „Ze maakte familie­portretten van onze ouders. Die zijn heel mooi”, zegt hij. „Verder hebben veel werken een architecturale charme. Er zitten prachtige perspectieven in, zonder dat ze daar ooit iets over geleerd heeft. Dat vind ik fascinerend.” Zijn zus is verslingerd aan badkamers en indelingen, merkt Paul op. „Ze bedenkt allerlei technische constructies, zoals een complete hijskraan in de bad­kamer. Zulke tekeningen hebben ook iets.”

Haar broer vindt de publicatie van ”Marianne” heel bijzonder. „Het laat zien dat ook mensen met een beperking tot het maken van prachtige dingen in staat zijn. Dat haar werk mensen zo zou aanspreken, hadden we nooit durven dromen. Ik zie het als verdienste van De Kaai. Ze geven haar daar de ruimte om met haar gekregen talenten aan de slag te gaan, stimuleren haar en zetten haar werk in de picture.”

Mariannes werk werd geëxposeerd in Londen, hangt op dit moment in Parijs en is eind januari te zien op een beurs in New York. Schaart, medeoprichter van Stichting Een Nieuwe Wind, een platform voor kunstenaars en liefhebbers van ”outsider art”, zegt over die exposities: „Via de stichting kregen we vanuit New York de vraag of Mariannes werk tentoongesteld mocht worden. In Amerika komt er steeds meer belangstelling voor kunst van deze stroming. Marianne hoopt zelf de beurs te bezoeken. Dat zal een hele belevenis voor haar zijn. Destijds bezocht ze de expositie in Londen. Daar genoot ze ongelooflijk van. Heel bijzonder om dat te zien.”

Tijdens het bezoek aan New York zullen er bovendien camera’s op haar gericht zijn, want er wordt een documentaire over haar gemaakt. Paul Schipaanboord licht toe: „Filmmaakster Fifi Visser kwam bij De Kaai in contact met Marianne en vond haar een intrigerende vrouw. Ze wil graag een film maken met heel weinig geluid erin, zodat kijkers zich in kunnen leven hoe het is om als doof persoon in een stille wereld te leven.”

De familie heeft van tevoren uitgebreid met de filmmaakster gesproken over kaders, voorwaarden en gevoelig­heden. „De film zal laten zien hoe Marianne leeft en bevat beelden van haar leven in De Beukelaar, haar werk in De Kaai en andere alledaagse bezigheden, zoals winkelen. De film moet begin volgend jaar uit­komen, rond de vijftigste verjaardag van Marianne.”