Er zijn te veel gevallen van geweld geweest, aldus de premier. Hij herinnerde aan de moord op scholiere Maja door twee 18-jarigen. Eerder noemde hij dat drama al het dieptepunt van 2003.

Balkenende wees met de beschuldigende vinger naar televisiestations. „Neem ook de videospelletjes waarbij elke dode een punt oplevert. Geweld lijkt steeds normaler te worden, maar dat is het natuurlijk niet.” Het kabinet nam vrijdag om elf uur een minuut stilte in acht.

De premier vindt de steunbetuiging van allochtone jongeren aan Murat D. zorgwekkend. Allochtone jongeren zeiden vrijdag na de herdenkingsbijeenkomst dat ze achter de dader Murat D. staan. Ze zouden naar hun zeggen in zijn situatie hetzelfde hebben gedaan. „Het is onbestaanbaar dat ze sympathiseren. Dat kan echt niet”, aldus Balkenende.

PvdA-kamerlid Tichelaar, ex-schooldirecteur en voorzitter van de Algemene Onderwijsbond, pleit in een interview met Trouw van vandaag voor wijziging van de leerplichtwet. Scholen moeten de bevoegdheid krijgen agressieve leerlingen van alle onderwijs uit te sluiten, vindt hij. Dat mag nu niet.

Hij meent dat de moord op Van Wieren en andere gewelddaden op scholen niet losstaan van het wegvallen van gezag en hiërarchie in de samenleving. Hij houdt ook ouders en leerkrachten daarvoor verantwoordelijk. „Ouders willen tegenwoordig op voet van gelijkheid staan met hun kinderen. Jongeren hoeven geen „u” meer te zeggen, maar „jij” en „Piet”. En het is ook gewoon dat docenten meegaan naar de disco en relaties beginnen met leerlingen.”

Minister Van der Hoeven vindt dat scholen niet genoeg werk maken van het aanpakken van geweld op school. „Op een te groot aantal scholen wordt geweld door de directie verbloemd”, vindt de minister. „Er zal meer moeten worden ingegrepen. Als de schoolleiding dit niet serieus neemt, kunnen er onveilige situaties ontstaan.”

Uit een onderzoek van de Algemene Onderwijsbond (AOb) van vorig jaar bleek dat veel docenten zich niet door de directie gesteund voelen bij de aanpak van agressieve leerlingen. Een woordvoerster van de Besturenraad, de vereniging van besturen en directies in het christelijk onderwijs, zegt dat nog maar een paar jaar geleden geen enkele school naar buiten durfde te komen met gewelddadige incidenten. „Nu doen steeds meer scholen het, maar dat is nog maar heel vers. Het is nog maar pas losgekomen.”

De Besturenraad is het met de minister eens dat schooldirecties geweld niet in de doofpot moeten stoppen. Scholen zouden echter nog meer de tijd moeten krijgen om open met agressie om te leren gaan. Ze zijn zeker niet over één kam te scheren.

Directeur P. Geelkerken van VOS/ABB vindt dat scholen eerlijk moeten zijn over agressie, en incidenten niet moeten verzwijgen uit concurrentieoverwegingen. Hij erkent dat dit voorkomt.

Volgens premier Balkenende zal het kabinet een steentje bijdragen door de discussie over normen en waarden intensief te continueren. Ook zijn er plannen in de maak om de integratie te verbeteren. Volgens de premier gaat het er niet om alleen naar allochtonen te wijzen. Zo wordt het voetbalgeweld vooral door autochtonen veroorzaakt.