Hun woordvoerders proberen in het historische Hofje –de thuishaven van de Leerdamse raad– de politici ervan te overtuigen dat ze met het besluit op een heilloze weg zijn. Tegelijkertijd volgen in de raadzaal, de trouwzaal, waar de vergadering via een video­verbinding is te volgen, en in de Kerkstraat tientallen Molukkers het debat op de voet.

Politie, bodes en Molukse voormannen proberen de gemoederen tot bedaren te brengen, maar heethoofden zetten de toon en zorgen voor een dreigende sfeer.

De kwestie rond de ontsluiting van de nieuwe wijk Broekgraaf –waar de komende jaren zo’n 800 woningen verrijzen– houdt de gemoederen al maanden bezig. Afgelopen voorjaar bleek dat de gemeente de ontsluiting van de wijk via de Esdoornstraat en Populierstraat wil regelen. Pas als er 600 woningen zijn opgeleverd, komt de belangrijke noordelijke ontsluiting via de Parallelweg in beeld. Volgens de huidige prognose zal die pas na 2020 worden gerealiseerd.

Vertienvoudigd

Voordat de eerste bewoners zich vanaf volgend jaar in de Broekgraaf vestigen, wil de gemeente de Esdoornstraat/Populierstraat inrichten als toegangsweg. De Esdoornstraat is nu een rustig straatje waar 170 auto’s per etmaal passeren. Dat aantal wordt op termijn vertienvoudigd. De bewoners van de straat zijn bang voor overlast en milieuvervuiling, maar ook voor afname van het woongenot en de veiligheid van hun kinderen. Die gebruiken de straat nu als speelplaats.

Informatieavonden en een Molukse petitie zetten de zaak op scherp. In de petitie wordt gesproken van „onbehoorlijk bestuur”, waarbij het prestige van het gemeentebestuur ten koste gaat van de veiligheid van de wijk­bewoners. ”Geen weg hier”, prijkt op een bord op de kruising van de Esdoorn- en de Populierstraat, en via de pers waarschuwen wijkbewoners de gemeente voor escalatie. „Maak geen slapende Molukkers wakker.”

Pal voor de raadsvergadering is het een drukte van belang in de Kerkstraat. Boze Molukkers drommen samen, er worden leuzen gescandeerd, trommels roffelen, kinderen dragen spandoeken: ”Weg met de weg”, en: ”Wat is belangrijker: geld of veiligheid”? De sfeer balanceert tussen ludiek en grimmig. Een moeder stuurt haar kinderen met spandoeken het Hofje in. „Even naar binnen, maar gelijk weer naar buiten, hoor.” In de hal van het tjokvolle en snikhete gebouw is een oudere Molukker amper tot bedaren te brengen. „Die zakkenvullers maken me gek. Er wordt al 63 jaar niet naar ons geluisterd.”

Volle laag

Burgemeester Houtman maant de gasten tot stilte en blijft zelf uiterst kalm. De buitendeuren gaan dicht, omdat de sprekers binnen amper te verstaan zijn. Insprekers geven de gemeente de volle laag. „Als Molukse gemeenschap zijn we nooit serieus genomen. Eerst werden we weggestopt in een uithoek, nu willen jullie gebruikmaken van onze straten.” Ook bewoners van de naburige Tiendweg hebben geen goed woord over voor het voorstel. „Het wordt één grote chaos.”

Portefeuillehouder Van der Leij (PvdA) probeert het beleid uit te leggen en belooft omwonenden dat ze bij de uitvoering van het besluit volop mee kunnen praten. Maar de wethouder kan geen goed doen. „Vuile leugenaar, mag ik je adres?” roept een boze Molukker. Hij beent richting Van der Leij. SGP-wethouder Keppel blokkeert de weg, maar dat is al niet meer nodig, omdat de man door vrienden wordt tegengehouden.

Sommige fracties pleiten 
voor uitstel van de beslissing, maar woordvoerders van de Molukkers dringen aan op een besluit. „Jullie keuze is toch 
al bepaald. Anders lopen de 
emoties alleen maar verder op.”

CDA’er Golverdingen –van Molukse afkomst– stemt als enige tegen en doet een boekje open. „Het is de geschiedenis die deze emoties bepaalt. Vandaag 53 jaar geleden kwamen de eerste Molukkers naar Leerdam. Vanaf het begin zijn we in de hoek gezet. Laten we om de tafel gaan om samen de toekomst in tegemoet te gaan.”

Uiteindelijk wordt het voorstel aangenomen met de toezegging van B en W dat er met de bewoners wordt overlegd om bij de uitwerking zo veel mogelijk aan hun bezwaren tegemoet te komen. „Smeerlappen”, klinkt een stem vanuit de hal.

Klinker

Na het raadsbesluit is er even de vrees dat het uit de hand loopt. Het tromgeroffel zwelt aan, golft door de Kerkstraat. Er wordt op ruiten en muren geslagen. Dan krijgt het gezonde verstand de overhand. De leiders dirigeren hun aanhang naar buiten. Een trommelaar betreedt de hal, maar wordt weer naar buiten gewerkt. Het geroffel verdwijnt in de verte. De rust keert weer.

Een minuut of wat later gooit iemand een klinker tegen de ruiten van het Hofje; het slotakkoord van een bewogen avond.