Kloens runt samen met zijn vrouw, drs. Grethe van Duijn, de Ichthus Groep, een praktijk voor geestelijke gezondheidszorg (gzz) in Katwijk aan Zee. De afgelopen twaalf jaar volgden ruim 3000 echtparen bij hen het programma ”Verbeter je relatie”. Deze zomer verscheen hun boek ”Alles over liefde & relatiekwaliteit”. Ook trekt Kloens sinds kort het land in met zogeheten ”love talks”, waarmee hij in twintig minuten hand­vatten biedt voor het ver­beteren van duurzame relaties.

Het onderzoek ”Jongeren en huwelijk”, dat vandaag, aan de vooravond van de Dag van de Scheiding, verscheen, roept bij de christenpsycholoog herkenning op. Het meest opvallend vindt hij „dat jongvolwassenen van ouders die nog bij elkaar zijn positiever denken over een mogelijk duurzaam huwelijk voor henzelf dan degenen van wie de ouders gescheiden zijn. Daar ligt ook een punt van zorg, omdat steeds meer jongeren het beeld van een duurzame relatie niet mee krijgen.”

Ruim 40 procent zegt dat je als gehuwden bij elkaar blijft „zolang het goed gaat.” Herkenbaar?

„Heel herkenbaar. Sommigen stappen het huwelijk in met het idee dat je elkaar automatisch aanvoelt en begrijpt. Dat is een misverstand. Als op den duur blijkt dat het anders gaat dan ze gedacht hadden, zetten mensen soms een punt achter hun huwelijk in plaats van te gaan werken aan hun relatie.”

Wat is de belangrijkste oorzaak van het vastlopen van een huwelijk?

„In het begin van een relatie is er sprake van gevende liefde. Als mensen een poosje samen onderweg zijn, zie je soms dat ze te weinig aandacht voor elkaar hebben, meer van de ander gaan eisen of zich verliezen in zaken die hun relatie ondermijnen, zoals pornografie. Uit CBS-cijfers blijkt dat overspel met 40 tot 45 procent de belangrijkste reden is om uit elkaar te gaan. Dat blijkt ook in onze praktijk, waar overwegend christenen komen. Daaraan gaat vaak vooraf dat mensen uit elkaar zijn gegroeid, de ander niet meer vertellen wat hen bezighoudt.”

Wat is uw advies als het niet meer goed gaat in een huwelijk?

„Een relatie kan alleen verbeteren als je zelf in actie komt. Mensen moeten weer leren wat gevende liefde is, niet in de eerste plaats tegen de ander zeggen: „Houd mij vast”, maar: „Ik houd jou vast.” De Bijbel roept ons ertoe op de ander lief te hebben. Liefde is een werkwoord. Je moet continu in je relatie blijven investeren. Dat moeten mensen soms opnieuw ontdekken als ze door omstandigheden –dat kan bijvoorbeeld het krijgen van kinderen zijn– of door gebrek aan onderlinge zorg uit elkaar zijn gegroeid. Wij leren mensen: als je wilt dat er van je gehouden wordt, heb dan lief! Verander je relatie, begin bij jezelf.”

Is elk vastgelopen huwelijk met goede wil en goede hulp te redden?

„Onze ervaring is dat de grootste huwelijkscrisis is op te lossen, als mensen goede handvatten aangereikt krijgen en beiden bereid zijn hun verantwoordelijkheid te nemen. Dat moet een duidelijke, persoonlijke keus zijn die blijkt uit hun doen en laten. Het is aan mij om als ik straks thuiskom aan Grethe te vragen: „Hoe gaat het met je, hoe is je dag geweest?” Daar begint het mee.

Dat sluit niet aan bij de maatschappij, die sterk gericht is op het eigen genot. Soms merk je dat de wil om een situatie te verbeteren, ontbreekt, ook onder christenen. Mensen gaan soms al binnen een jaar uit elkaar.

Een man die nog maar kort­geleden in de kerk getrouwd was, zei over zijn huwelijk: „Ik heb het beste eruit gehaald wat erin zit, en ik ben toe aan iets anders.” Die houding vind ik zeer zorg­wekkend.”

U trekt met ”love talks” door het land. Wat is uw boodschap?

„We komen in kerken, maar ook in bedrijven, die toenemende aandacht hebben voor het belang van gezonde werknemers, ook relationeel. Het thema verschilt per keer, maar het gaat er vooral om dat mensen weer leren ontdekken wat ware liefde is. Het mooie is dat wat daarover vanuit wetenschappelijke hoek wordt gezegd, overeenkomt met wat we in 
1 Korinthe 13 lezen over de 
liefde, die bijvoorbeeld geduldig 
is en zichzelf niet zoekt.”

Al vele jaren strandt een op de drie huwelijken. Valt het tij te keren?

„Er komt steeds meer oog voor de negatieve gevolgen van scheidingen, bijvoorbeeld voor de lichamelijke en psychische gezondheid en het geluksgevoel van mensen. In Engeland kwam de omslag toen het scheidingspercentage 45 procent bedroeg. Daar zet de overheid nu nadrukkelijk in op preventie. Blijkbaar is er eerst een grote overstroming nodig, voordat we dijken gaan aanleggen. Ik heb goede hoop dat ook in Nederland het tij gaat keren, maar er is nog veel werk aan de winkel.”