Veel van de zeker 150 aanwezigen zien gasboringen aan de Hoenkoopse Buurtweg niet zitten. Zoveel wordt wel duidelijk uit de gesprekken voordat de bijeenkomst begint. „Ik kijk het vanavond eens aan, maar in principe wil je zoiets natuurlijk niet in je buurt”, zegt Hans Borsboom. „Denk aan wat er nu in Groningen gebeurt.” Een ander vraagt aan zijn buurman: „Tegen wie moeten we nou zijn? Tegen Vermilion of tegen de gemeente?” „Tegen allebei, denk ik”, bromt de man naast hem.

Sommige media hebben de indruk gewekt dat de gemeente Vlist al van plan is om met proefboringen in te stemmen, stelt wethouder Crouwers van de Zuid-Hollandse gemeente even later. „Jammer, want dat is niet het geval. Het past ons niet om bij voorbaat al ja of nee te zeggen.”

De wethouder legt uit dat het Rijk beslist of er in een gebied gasboringen mogen plaatshebben. De gemeente oordeelt vervolgens over het verstrekken van een bouwvergunning. Crouwers stelt dat de gemeente hierbij een evenwichtige belangenafweging wil maken. „We denken aan het belang van de natuur, maar ook aan dat van de ondernemer. We kunnen het ons niet permitteren één belang te verabsoluteren.”

Nico Tielens, landsdirecteur bij Vermilion, legt vervolgens uit wat de werkwijze is van het bedrijf –de op een na grootste gaswinner op Nederlandse grond–, welke strenge overheidseisen er gelden en hoe het staatstoezicht op het veilig winnen van gas is geregeld. „We hebben in Nederland zo’n 5000 putten aangelegd.”

Vermilion legt zich toe op het opsporen en produceren van aardgas uit kleine velden, zoals dat in Haastrecht. „Het gaat hierbij niet om schaliegas, maar om gas in een zandsteenlaag”, helpt hij een levend misverstand uit de weg.

De volgende spreker, energieactivist Peter Polder (pseudoniem), bevestigt dit. De omstreden winning van schaliegas is in Nederland zelfs verboden, weet Polder. Hij betoogt dat aardgas zijn beste tijd heeft gehad. „In 2023 zal Nederland, nu nog de grootste gasproducent van Europa, gas van elders moeten importeren. In 2050 zullen we aardgas niet meer gebruiken.”

Hij ziet meer toekomst in de bouw van energieneutrale woningen. Verder wijst hij op de gevaren van milieuverontreiniging. „Gaswinning hier zal hooguit lichte bevingen veroorzaken – niet te vergelijken met Oost-Groningen. Maar hierbij kán een boorput beschadigd raken. Gas en chemicaliën kunnen zo een weg omhoog vinden. Dan kan het grondwater vervuild raken, iets waar waterbedrijven zich zorgen over maken.”

Polder adviseert de aanwezigen om alert te zijn op de plannen. „Als je dit niet wilt, moet je er nu bij zijn. Na het afgeven van de vergunning kun je het niet meer tegenhouden. Logisch, want Vermilion steekt er miljoenen in.”

Hij merkt wel op dat de gemeente Vlist in een lastig parket zit. „Het Rijk is uit op de aardgasbaten. Als de gemeente geen toestemming wil geven, moet ze erg stevig in haar schoenen staan.”

Voorzitter Jaap Verhage van Comité Haastrecht-Vlist Gasvrij sluit de rij. Hij spreekt „nadrukkelijk” zijn grote bewondering uit voor de kundigheid van Vermilion. Maar de winning in een stiltegebied, het affakkelen, het risico op grondwatervervuiling en versnelde bodemdaling gaven voor zijn comité de doorslag. „Dit willen we niet.”

Jammerdal

Vooral de laatste spreker trekt zaken uit hun verband, vindt Tielens van Vermilion naderhand. „De zorg van de bewoners is duidelijk. Maar veel voorbeelden die zij aandragen, stroken niet met wat wij doen. Als het geschetste onheil realiteit zou zijn, zou Nederland één jammerdal zijn. De risico’s zijn extreem klein.”

Bewoners blijven er niettemin niet gerust op. „Voor mij weegt vooral de horizonvervuiling zwaar en het boren in stiltegebied”, laat Jetze Huisman weten. Het versneld dalen van de zompige veenbodem in de regio raakt hem minder. „De bodem zakt tóch.” Zijn buurman, Ton Verkaik, is vooral zuinig op het drinkwater. „Al zijn de risico’s op vervuiling nog zo klein, áls het misgaat is het onherstelbaar. Dan is ons grondwater naar de gallemiezen.”