Dat is mede het gevolg van een nieuwe werkwijze die Rijkswaterstaat introduceert. De dienst wil klantgerichter en zakelijker gaan werken. Dat liet directeur-generaal Keijts maandag weten. Hij hoopt de ontslagen bij Rijkswaterstaat, verantwoordelijk voor de grote weg- en waterprojecten in Nederland, zo veel mogelijk via natuurlijk verloop te realiseren. Gedwongen ontslagen zijn volgens hem echter niet uitgesloten.

„Het is een behoorlijke klap die Rijkswaterstaat krijgt”, vindt X. van de Scheur van de FNV-bond Abvakabo. Hij wil zo spoedig mogelijk met de overheidsdienst praten over een sociaal plan. Inzet van de Abvakabo daarbij is dat gedwongen ontslagen worden voorkomen. Van de Scheur wijt de afslanking bij Rijkswaterstaat aan het beleid van de beide kabinetten-Balkenende. Rijkswaterstaat moet in opdracht van het kabinet duizend arbeidsplaatsen schrappen.

Dat de overheidsdienst daarnaast nog eens ongeveer 1000 mensen ontslaat, heeft te maken met een nieuwe werkwijze die directeur-generaal Keijts wil introduceren. Rijkswaterstaat moet klantgerichter en zakelijker gaan werken en daar zijn volgens Keijts minder mensen voor nodig.

Een simpel voorbeeld van de nieuwe manier van werken is aanpassing van de tekst op de panelen boven de snelwegen. Weggebruikers ergeren zich eraan dat op de borden, die files en alternatieve routes aangeven, ook wel eens staat dat ze buiten bedrijf zijn. Dat zal in 2004 niet meer gebeuren. „Zet er dan maar, net als in Frankrijk, de tijd op”, stelt Keijts. Volgens hem komt het publiek voortaan centraal te staan bij zijn organisatie „en niet meer wat wij belangrijk vinden.”

Ook moet Rijkswaterstaat zakelijker worden. „We willen een overheidsbedrijf worden, met de nadruk op bedrijf”, legt Keijts uit. Er komen afspraken met aannemers op basis van prestatiecontracten en budgettering.

Het kabinet werkt aan nieuw mobiliteitsbeleid voor de periode tot 2020. Dit voorjaar moet dat resulteren in een nota. Volgens de baas van Rijkswaterstaat zijn forse investeringen nodig gezien de verwachte verkeersgroei. Hele pelotons vrachtwagens worden op de snelwegen verwacht. „Volgens de prognoses zal het verkeer in de daluren op spitsniveau zijn.”

Nederland ontkomt volgens Keijts niet aan capaciteitsuitbreiding, maar hij denkt niet dat er veel meer nieuwe wegen bij moeten komen. Keijts ziet veel in het idee van de spitsstroken. „Het benutten van vluchtstroken om snelwegen met twee of drie rijstroken om te zetten in snelwegen met drie of meer rijstroken, moet structureler worden”, meent Keijts.

De klant is bij hem voorlopig koning. In Noord-Brabant en Noord-Holland zal in 2004 proefgedraaid worden met „verkeersregelaars” om ongevallen nog sneller af te handelen. Medewerkers van Rijkswaterstaat, die daarvoor worden bijgeschoold, zullen verkeersaanwijzingen mogen geven. Ze nemen de politie zo werk uit handen.

Het is de bedoeling dit jaar 136 kilometer snelweg opnieuw te asfalteren. Op verzoek van veel weggebruikers wordt dat zo veel mogelijk ’s nachts en in het weekend gedaan. Aannemers die op zulke uren werken, krijgen premies.

Rijkswaterstaat is de uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. De dienst, al twee eeuwen oud, komt in 2006 op eigen benen te staan als een zogeheten agentschap. Een verzelfstandiging is echter niet aan de orde.