De Dordtse burgemeester R. Bandell zei dat zaterdag op Radio 1 als voorzitter van een platform dat zich binnen de VNG met asielzoekers bezighoudt.

Vrijdag spraken de steden met minister Verdonk van Vreemdelingenzaken en Integratie af dat asielzoekers die zijn uitgeprocedeerd voortaan naar een vertrekcentrum worden gebracht. Daar worden ze voorbereid op de terugkeer naar hun land van herkomst. Het gaat vaak om mensen, soms hele gezinnen, die al vele jaren in Nederland verblijven.

Veel gemeenten, waaronder de vier grote steden, weigerden deze mensen uit de opvang te zetten. Ze vreesden dat ze over straat zouden gaan zwerven. Bandell is blij dat de rijksoverheid de verantwoordelijkheid op zich neemt om de opvang tot aan het vertrek uit Nederland te regelen. Hij vindt de regeling humaan en zegt dat de VNG bereid is die tegenover de gemeenten te verdedigen.

Tot nu toe ijverde de VNG ervoor veel meer mensen onder de pardonregeling van Verdonk te laten vallen. Zij gunt ongeveer 2000 mensen die al vijf jaar in een eerste asielprocedure zitten, een verblijfsvergunning. Een paar duizend anderen die ook al langer dan vijf jaar in Nederland verblijven en vaak ingeburgerd zijn, vallen buiten deze specifieke regeling.

Het is nog niet duidelijk hoeveel vertrekcentra er komen en waar ze worden gevestigd. Ook is niet bekend of het om gesloten locaties gaat. Bandell sprak van „in redelijke mate besloten centra.” Verdonk moet de plannen nog in het kabinet bespreken en aan de Tweede Kamer voorleggen.

Het CDA is blij met deze „veelbelovende” stap. Volgens Tweede-Kamerlid Van Fessem is dit het begin van een oplossing voor de terugkeer van mensen die niet rechtmatig in Nederland zijn. De CDA’er verwacht dat het bij bepaalde mensen „wel wat pijn zal geven.”

Tweede-Kamerlid De Wit van de SP noemt het winst dat de verantwoordelijkheid bij gemeenten weg is, maar vindt niet dat het probleem voor de moeilijkste categorie asielzoekers wordt opgelost. Hij verwacht onrust in gemeenten en in de vertrekcentra, als mensen onder dwang worden overgeplaatst. Ook denkt hij dat meer mensen de illegaliteit ingaan, voordat zij naar een centrum moeten.

De Wit wijst er verder op dat kinderen niet zomaar mogen worden opgesloten, omdat dit in strijd is met het Verdrag voor de rechten van het kind. Ook zou opsluiting in een vertrekcentrum net zoals vreemdelingenbewaring maar een korte periode mogen duren. De SP wil het liefst een ruimere pardonregeling.

Verdonk kondigde eerder al aan terugkeerlocaties op te zetten voor nieuwe, kansloze asielzoekers. Ook zijn er uitzetcentra op Schiphol en Rotterdam Airport, waar mensen zitten vlak voordat zij op het vliegtuig worden gezet.