In het buitenland, met name in Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, staat de overheid veel welwillender tegenover deze industrie, aldus de branche­vereniging voor onbemande luchtvaartuigen in Nederland, Darpas. Dat plaatst de Nederlandse bedrijven Europees gezien op achterstand.

„Het overheidsbeleid in Neder­land valt te vergelijken met het tijdperk rond de invoering van de auto een eeuw geleden, toen mensen met een rode vlag voor de auto uit moesten lopen om andere weggebruikers te waarschuwen”, klaagt Darpas-voor­zitter Rob van Nieuwland. „Iedereen beseft dat de storm­achtige ontwikkeling van onbemande vliegtuigen niet te stoppen is.”

Het Nederlandse luchtvaart­verkeer staat volgens hem aan de vooravond van een niet te stuiten revolutie. Veel meer dan de incidentele vluchten van de politie en brandweer nu zal Nederland in de nabije toekomst vanuit de lucht in de gaten worden gehouden.

Bosbranden

Toezicht in de Rotterdamse haven op milieulozingen kan vele malen efficiënter door onbemande vliegtuigen. Voor het verkeerstoezicht en files geldt hetzelfde. Maar ook voor bosbranden, dijkbewaking, natuurbeheer en inspectie van pijpleidingen en het zoeken naar drenkelingen biedt het toezicht uit de lucht veel meer mogelijkheden.

Zo merkte Wilbert Kleijer, voorzitter van de projectgroep drones van de brandweer, onlangs op een bijeenkomst van de Hague Security Delta op dat onbemande vliegtuigen een uitkomst zijn bij grote industriële branden. Hij verwees op die bijeenkomst naar de brand bij Chemie Pack in 2011 in Moerdijk: „Bij de bestrijding van zo’n grote bedrijfsbrand denk ik dat mijn collega’s baat hadden gehad bij een klein, onbemand vliegtuigje, om zo een goed overzicht van het rampgebied te krijgen. Als dat was gebeurd, zouden we de brand efficiënter hebben aangepakt.”

Het ministerie van Infrastructuur en Milieu is bezig met het opstellen van soepeler regels voor professioneel gebruik, maar denkt daar nog een jaar voor nodig te hebben. Tot die tijd zijn de circa 100 professionele bedrijven met circa 200 drones gehouden aan strenge regels.

Bedrijven hebben nu circa acht tot tien maanden nodig om een ontheffing te krijgen. Het onbemande vliegtuigje moet veilig zijn, de operator moet een cursus hebben gevolgd, het bedrijf moet een veiligheidsplan hebben en elke vlucht moet vijf dagen van tevoren worden aangevraagd. Zo kan het reguliere vliegverkeer via een Notice to Airmen worden geattendeerd op drones. Van Nieuwland vindt dat zware eisen, zeker gezien het gemak waarmee niet-professionele gebruikers met drones vliegen.

Inzet politie

Er zijn in ons land circa 10.000 amateurs die zonder beperkingen tot 120 meter hoogte hun gang kunnen gaan. Van Nieuwland: „Voor 1200 euro koop je al een Phantom, die makkelijk te bedienen is en waar je een camera onder kunt hangen. Voor professionele gebruikers gelden veel strengere normen.”

Volgens de branchevereniging Darpas zijn ernstige ongelukken niet uit te sluiten, maar tot dusver uitgebleven. „Net zoals in het wegverkeer kan er ook in de lucht wat misgaan”, aldus Van Nieuwland. „Wel zijn we in het verleden de controle op een drone kwijtgeraakt, maar dat heeft niet geleid tot letsel of grote schade.”

Minister Opstelten (Veiligheid en Justitie) laat op dit ogenblik onderzoek doen naar „een politiebrede visie op de inzet van onbemande vliegtuigen.” Onbemande vliegtuigen zouden onder meer kunnen worden ingezet bij de observatie vanuit de lucht van bijvoorbeeld wietplantages (onder andere in maïsvelden, woningen en fabriekshallen) en xtc-labs, inclusief de stortingen van chemisch afval.

De politie is volgens de bewindsman bezig met de inrichting van een speciale eenheid die drones gaat gebruiken, schreef hij vorig jaar in een brief aan de Tweede Kamer. Enkele medewerkers van de nog op te richten eenheid hebben daarvoor al een opleiding gekregen aan het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) in Amsterdam.