Donetsk: mijnwerkers, topvoetbal en rebellen
DONETSK (ANP). Topvoetbal, mijnwerkers en nu ook zwaarbewapende rebellen. Dat is Donetsk in een notendop. De stad was de afgelopen maanden de hoofdstad van de separatistische Volksrepubliek Donetsk. Nu rukt het Oekraïense leger op naar de poorten van de opstandige stad. In Donetsk klinken steeds meer knallen en gefluit van granaten. In de stad zitten Nederlandse experts en journalisten, die naar de rampplek van MH17 willen gaan.
Donetsk ligt in het verre oosten van Oekraïne, niet ver van de grens met Rusland. Ongeveer 60 kilometer ten oosten van de stad werd vlucht 17 van Malaysia Airlines, van Amsterdam naar Kuala Lumpur, uit de lucht geschoten. Alle 298 inzittenden, onder wie 194 Nederlanders, kwamen om het leven. Koelwagons met stoffelijke overschotten gingen van het rampgebied via Donetsk naar Charkov naar Nederland. In Donetsk droegen de rebellen de zwarte dozen over aan een Maleisische delegatie.
Donetsk is in 1869 gesticht door een zakenman uit Wales, John Hughes. Hij liet er een staalfabriek bouwen en exploiteerde de nabijgelegen kolenmijnen. Zijn naam werd in het Russisch als Joez geschreven en de stad werd naar hem Joezovka genoemd. In 1924 werd de naam veranderd in Stalino, naar de Sovjet-leider Josef Stalin. Die naam hield het tot 1961, toen Donetsk zijn huidige naam kreeg, naar een rivier die door het gebied stroomt.
Na de Russische Revolutie riepen de inwoners van Oost-Oekraïne een eigen Sovjet-republiek uit, die Donetsk-Krivoj Rog werd genoemd. De hoofdstad was Charkov. De rebellen wilden onafhankelijk worden van Oekraïne en zochten aansluiting bij Rusland. Hun vlag was zwart-blauw-rood, net als die van de separatisten vandaag de dag. De opstand werd na een maand verslagen
Donetsk is ook vandaag nog een industriestad. Dat blijkt zelfs in de topsport. De stad telt twee grote voetbalclubs: Shakhtar (Oekraïens voor mijnwerker) en Metallurg (metaalbewerker). Bij Metallurg staat één Nederlander onder contract, Gregory Nelson (ex-AZ, ex-RBC). Shakhtar won in 2009 de UEFA Cup en domineert de Oekraïense competitie. Ook afgelopen jaar werd de club met overmacht kampioen. Shakhtar speelt in de hypermoderne Donbass Arena, die ongeveer 200 miljoen euro heeft gekost. Tijdens het EK voetbal in 2012 werden vijf wedstrijden in het stadion gespeeld, waaronder een kwartfinale en een halve finale.
Donetsk heeft momenteel iets meer een miljoen inwoners. In de voorsteden wonen nog eens een miljoen mensen. Daarmee is het de vijfde stad van Oekraïne, na Kiev, Charkov, Dnjepropetrovsk en Odessa.