Liveblog vliegramp: Aalbersberg hoopt voor de winter klaar te zijn
Een Boeing 777 van Malaysia Airlines is donderdag 17 juli neergestort in het oosten van Oekraïne. Daarbij zijn alle 298 inzittenden, onder wie 196 Nederlanders, omgekomen. Na dagen van onzekerheid kwamen woensdag 23 juli, een dag van nationale rouw, de lichamen van de eerste slachtoffers terug naar Nederland. Een militaire missie naar Oekraïne komt er niet. Het kabinet acht dit te gevaarlijk. Wel wordt het aantal hulpverleners rond de rampplek opgevoerd. Zij gaan helpen met het zoeken van stoffelijke resten en persoonlijke bezittingen van de slachtoffers.
Lees hier het liveblog met alle ontwikkelingen van dindag 22 juli tot en met vrijdag 25 juli.
Lees hier het liveblog met alle ontwikkelingen van vrijdag 18 juli tot en met dinsdag 22 juli.
Lees hier het liveblog van de avond van de vliegramp terug.
* Boeing 777 Malaysia Airlines neergeschoten boven Oekraïne * 298 mensen aan boord, onder wie 196 Nederlanders * Twee slachtoffers geïdentificeerd * Repatriëringsmissie gestaakt omdat situatie te gevaarlijk is
22.25 uur: De redactie sluit dit liveblog.
20.35 uur: Aalbersberg: Niet alles is vanzelfsprekend – Nog geen twee weken is Pieter-Jaap Aalbersberg in Oekraïne, maar die korte tijd heeft veel indruk op hem gemaakt. „Je bent in oorlogsgebied. Dat is heel wat anders dan Amsterdam. In oorlogsgebied zie je vluchtelingen en verwoestingen en dat heeft wel impact op je. Je beseft dat niet alles vanzelfsprekend is”, zei Aalbersberg donderdag in Kiev. „Wij wonen in een land waar dingen vanzelfsprekend zijn, hier zie je dat dat allemaal niet zo is.” Lees meer
20.10 uur: Vliegtuig met spullen aangekomen in Nederland – Op vliegbasis Eindhoven is donderdagavond een militair transportvliegtuig aangekomen met persoonlijke bezittingen van slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne. Het Australische toestel, een C-17 Globemaster, kwam uit de Oekraïense stad Charkov en landde om 20.00 uur in Eindhoven. Dat heeft Defensie gemeld. De spullen, waaronder fotoboeken, sieraden, camera’s, agenda’s, paspoorten, knuffels en koffers, worden overgedragen aan de politie voor verder onderzoek. De politie bekijkt of de spullen gebruikt worden voor het strafrechtelijk onderzoek naar de ramp of dat ze kunnen helpen bij de identificatie van de slachtoffers.
19.26 uur: Aalbersberg hoopt voor de winter klaar te zijn – Zodra het weer kan, wil Pieter-Jaap Aalbersberg het werk voortzetten in het rampgebied in Oost-Oekraïne waar vlucht MH17 3 weken geleden neerstortte. Over een termijn waarop hij denkt dat dat gaat gebeuren, kan hij niets zeggen. „Wij zijn klaar om op de kortst mogelijke termijn terug op de rampplek te zijn als het zoeken veilig kan verlopen. Ik hoop dat dat nog voor de winter is. Dan is het een hele andere situatie, het is dan -25 graden in Oost-Oekraïne. Dat maakt het zoeken een stuk moeilijker. We willen voor die tijd klaar zijn.” Aalbersberg leidde de afgelopen 2 weken de missie van forensische experts en marechaussees die stoffelijke resten en persoonlijke eigendommen van slachtoffers heeft opgespoord en teruggebracht naar Nederland.
19.06 uur: Middendorp bij aankomst team in Nederland – Twee vliegtuigen, een Nederlandse C-130 Hercules en een Australische C-17 Globemaster, brengen de leden van de repatriëringsmissie vrijdag over naar Nederland. Ze worden in Nederland welkom geheten door de Commandant der Strijdkrachten generaal Tom Middendorp, korpschef Gerard Bouman van de Nationale Politie en Steve Lancaster van de Australische politie. De experts werkten de afgelopen tijd vanuit een uitvalspost in Soledar. Maar omdat het op en rond de crashsite te onveilig voor hen is, is woensdag besloten om het zoeken naar menselijke resten en bezittingen van de slachtoffers van de vliegramp voorlopig te staken.
19.00 uur: Nederlands team in Charkov – Alle marechaussees en politiemensen die in Soledar waren, zijn aangekomen in Charkov. In die stad blijft een klein Nederlands team achter om een eventuele hervatting van de repatriëringsmissie te coördineren. Als het veilig genoeg is, zullen de experts teruggaan naar de rampplek. „We stoppen nu, maar we stoppen niet”, zei premier Mark Rutte woensdag. Het kabinet hoopt over 2 à 3 weken duidelijkheid te hebben over het aantal lichamen dat is geborgen. Er zijn tot nu toe 700 DNA-monsters genomen die worden onderzocht.
18.52 uur: Meerderheid Duitsers vóór sancties om MH17 – Maar liefst 70 procent van de Duitsers is het eens met de Europese sancties tegen Rusland naar aanleiding van de ramp met vlucht MH17. Dit blijkt uit een opiniepeiling die de publieke omroep ARD donderdagavond publiceert.
18.35 uur: Vliegtuig met spullen onderweg naar Eindhoven – Een militair transportvliegtuig dat persoonlijke bezittingen van slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne vervoert, is onderweg naar vliegbasis Eindhoven. Het Australische toestel, dat vanuit de Oekraïense stad Charkov vertrok, landt naar verwachting om 20.00 uur in Eindhoven. De spullen, waaronder fotoboeken, sieraden, camera’s, agenda’s, paspoorten, knuffels en koffers, worden daar overgedragen aan de politie voor verder onderzoek. De politie bekijkt of de spullen gebruikt worden voor het strafrechtelijk onderzoek naar de ramp of dat ze kunnen helpen bij de identificatie van de slachtoffers.
18.15 uur: Zeker 5 doden bij gevechten rampplek MH17 – Bij gevechten in de buurt van de rampplek van vlucht MH17 zijn donderdag zeker vijf burgers om het leven gekomen. Daarnaast vielen zeker tien gewonden. Dit heeft persbureau Interfax donderdag gemeld. Premier Rutte maakte woensdag bekend dat het zoeken naar menselijke resten en bezittingen van slachtoffers van de ramp voorlopig wordt gestaakt. Aanleiding is de verslechterende veiligheidssituatie in het gebied, waar nog steeds wordt gevochten door het Oekraïense leger en separatisten.
15.53 uur: Experts vanuit Soledar aangekomen in Charkov – De eerste militairen en politiemensen die afgelopen dagen actief waren in het rampgebied in het oosten van Oekraïne, zijn donderdag tegen kwart voor 4 vanuit de basis in Soledar op de luchthaven van Charkov aangekomen. Om hoeveel mensen het gaat is niet duidelijk. Zij arriveerden in vrachtwagens met opleggers. De groep keert vrijdagmiddag terug naar Nederland. De Nederlandse, Australische en Maleisische experts werkten vanuit Soledar. Maar omdat het op en rond de crashsite te onveilig voor hen is, is woensdag besloten om het zoeken naar menselijke resten en bezittingen van de slachtoffers van de vliegramp voorlopig te staken.
14.13 uur: Spullen helpen bij identificatie en onderzoek – De persoonlijke bezittingen van de slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne die donderdagavond aankomen op vliegbasis Eindhoven, worden overgedragen aan de politie. Die bekijkt volgens een woordvoerder of de spullen gebruikt worden voor het strafrechtelijk onderzoek naar de ramp, of dat ze kunnen helpen bij de identificatie van de slachtoffers. Dat laatste gebeurt in de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum. Bij de spullen die niet bij het onderzoek of de identificatie worden gebruikt, bekijkt de politie of ze herleidbaar zijn naar de slachtoffers. Als dat zo is, dan gaan ze terug naar de nabestaanden. De rest wordt overgedragen aan Malaysia Airlines. De luchtvaartmaatschappij is dan alsnog verplicht om de bezittingen terug te bezorgen aan de nabestaanden. De selectie van de spullen wordt gedaan in Nederland. De politie doet geen mededelingen over hoe en waar dat gebeurt.
14.10 uur: VVD: kabinet moet gevolgen boycot beperken – Het kabinet moet samen met de Europese landen alles in het werk stellen om de tegenmaatregelen van Rusland op te vangen zodat de economische gevolgen ervan zo beperkt mogelijk blijven. De VVD heeft het kabinet daartoe opgeroepen. VVD-Kamerlid Han ten Broeke vindt de westerse sancties noodzakelijk en wil dat het kabinet snel de impact van de Russische boycot in kaart brengt. Het Russische tegenpakket was volgens hem te verwachten. „De VVD is echter van mening dat het exportmodel van Nederland op termijn alleen kan floreren bij stabiliteit, voorspelbaarheid en respect voor overeengekomen grenzen.” Dat vergt volgens de liberaal volharding en uithoudingsvermogen. Zijn collega Helma Lodders wil dat staatssecretaris Sharon Dijksma (Economische Zaken) met de sectoren die getroffen worden, gaat overleggen over de gevolgen en de mogelijkheden om die te beperken.
14.05 uur: Kamer maandag bijgepraat over missie – De Tweede Kamer wordt maandag opnieuw bijgepraat over de repatriëringsmissie in Oekraïne. Aanleiding is het besluit van het kabinet om het zoeken naar menselijke resten en bezittingen van slachtoffers van de vliegramp voorlopig te staken omdat het voor de experts te onveilig is om ter plaatse hun werk te doen. Tijdens de briefing, die om 14.00 uur begint, zullen de Nationaal coördinator terrorismebestrijding en veiligheid (NCTV), de commandant der strijdkrachten, de korpschef van de nationale politie en een hoge ambtenaar van Buitenlandse Zaken aan het woord komen.
12.54 uur: Oekraïne zegt wapenstilstand rampplek op – Oekraïne heeft de wapenstilstand op en rond de plek van de vliegramp opgezegd, nu de missie om menselijke resten en persoonlijke spullen te bergen voorlopig is afgebroken. Het is de bedoeling dat het staakt-het-vuren opnieuw ingaat als de bergingswerkzaamheden weer beginnen. Dat heeft de Oekraïense regering donderdag bekendgemaakt
12.50 uur: Vliegtuig met spullen donderdagavond terug – Een militair transportvliegtuig vervoert donderdagavond alle persoonlijke bezittingen die tot nog toe zijn gevonden op de rampplek in Oekraïne naar Nederland. De Australische C17 landt naar verwachting om 20.00 uur op vliegbasis Eindhoven. De spullen worden daar vervolgens overgedragen aan de politie voor verder onderzoek.
12.41 uur: Eerste experts vrijdag terug in Nederland – De eerste militairen en politiemensen die afgelopen dagen actief waren in het rampgebied in het oosten van Oekraïne, keren vrijdagmiddag terug in Nederland. Ze zullen rond 15.00 uur landen op vliegbasis Eindhoven, zei een woordvoerster van Defensie.
10.30 uur: Australiërs rouwen in Kiev – Bij het nationaal historisch museum in de Oekraïense hoofdstad Kiev is een herdenking gaande voor de slachtoffers van de vliegramp. Ongeveer 60 mensen, onder wie Australiërs, Nederlanders, Maleisiërs, Indonesiërs en een vertegenwoordiger van de Oekraïense president, wonen de bijeenkomst bij. De herdenking is een initiatief van Australië en sluit aan bij de dag van nationale rouw die donderdag in dat land wordt gehouden. De Australische ambassadeur in Oekraïne, Jean Dunn, zei dat de Australiërs rouwen om iedereen die is omgekomen op vlucht MH17, maar specifiek om de 38 Australiërs die om het leven zijn gekomen. Dunn bedankte de Nederlandse collega’s voor de assistentie bij „het terugbrengen van onze mensen”.
Donderdag 06.43 uur: 3 weken ramp, rouw, risico’s en represailles – Een beknopt overzicht van de ramp, de rouw en het moeizame zoeken in gevaarlijk gebied.
23.50 uur: Australië rouwt om slachtoffers – In Australië is donderdag (plaatselijke tijd) een dag van nationale rouw begonnen voor de slachtoffers van de vliegtuigcrash in Oekraïne. 38 van de 298 inzittenden van vlucht MH17 woonden in Australië. Overal in het land hangen de vlaggen halfstok. Premier Tony Abbott neemt later op de dag deel aan een herdenkingsdienst in Melbourne, zo melden Australische media. In Perth wordt ’s avonds een wake met kaarsen gehouden.
23.40 uur: OVSE: klaar voor assistentie in de toekomst – De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) laat weten in de toekomst opnieuw te zullen assisteren als zoekteams verder onderzoek willen doen op de plek waar het vliegtuig van Malaysia Airlines neerstortte. Via Twitter laat de organisatie weten blij te zijn dat de OVSE-medewerkers in Oost-Oekraïne een belangrijke rol hebben kunnen spelen om de Nederlanders, Australiërs en Maleisiërs toegang te geven tot het gebied.
20.55 uur: Alle gevonden spullen donderdag terug – Alle persoonlijke bezittingen die tot nog toe gevonden zijn op de rampplek van vlucht MH17 in Oost-Oekraïne, worden donderdag van Eindhoven naar Charkov gevlogen. Dat heeft een woordvoerster van de repatriëringsmissie gezegd. Het gaat om spullen die in een mortuarium lagen in Donetsk, in een treinwagon in Torez en om alles wat de omwonenden van de rampplek zelf eerder gevonden hebben en aan de onderzoekers ter plekke hebben gegeven.
20.45 uur: Niet duidelijk wanneer militairen terugkomen – Een groot aantal militairen wordt teruggetrokken uit het oosten van Oekraïne, maar wanneer ze weer terugkomen naar Nederland, is nog niet duidelijk. „De komende dagen moeten we dat allemaal uitwerken”, zei hoofd van de repatriëringsmissie Pieter-Jaap Aalbersberg woensdagavond in Kiev. Wel blijft een klein team achter in Charkov en eentje in de regio waar de ramp is gebeurd.
20.40 uur: Band met Australië sterker – Beide landen treuren na de vliegramp om hun slachtoffers. Beide landen lijken nu schouder aan schouder te staan. De band tussen Nederland en Australië werd de afgelopen weken sterker.
20.26 uur: Missieleider over afbreken missie – De veiligheidssituatie op de rampplek waar vlucht MH17 is neergestort, is de afgelopen dagen verslechterd. De spanning is toegenomen en het rampgebied werd steeds minder toegankelijk. De experts kunnen hun werk niet naar behoren uitvoeren. Dat zei het hoofd van de repatriëringsmissie Pieter-Jaap Aalbersberg woensdagavond in Kiev.
20.20 uur: Teleurgestelde politici – Het CDA noemt het zeer ernstig dat vanwege de slechte veiligheid gestopt moet worden met het zoeken naar menselijke resten en bezittingen van slachtoffers van de ramp met vlucht MH17. De verantwoordelijkheid voor de verslechterde veiligheidssituatie ligt bij de strijdende partijen in Oekraïne, benadrukt het CDA. „Over de situatie in Oost-Oekraïne en met Rusland maken wij ons grote zorgen”, zegt CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt.
VVD-Kamerlid Han ten Broeke noemt het spijtig dat de missie voorlopig is afgebroken. Volgens hem was het met de toenemende gevechten en schietincidenten en de „samenballing van Russische troepen aan de grens” wel het enige besluit dat de regering kon nemen. „Onze mensen zitten daar in het oog van de storm. Met hun veiligheid mogen geen grote risico’s worden genomen.”
ChristenUnie-leider Arie Slob stelt op Twitter: „Zeer triest dat Nederlandse missie op rampplek MH17 nu moet worden afgebroken. Hoop dat men snel weer verder kan gaan.”
De Kamerfractie van VoorNederland (VNL) wil opnieuw met spoed een debat in de Kamer over het stoppen van de missie. „Er liggen nog steeds slachtoffers en bezittingen die terug moeten naar Nederland. De nabestaanden worden door dit besluit opnieuw getroffen. We hebben vanaf het begin gewezen op de noodzaak snel en robuust te handelen. Nu zien we het verdrietige resultaat van de softe en inadequate aanpak”, aldus fractievoorzitter Louis Bontes.
19.20 uur: Vlucht naar Nederland – Donderdag gaat er een vlucht met persoonlijke bezittingen vanuit Charkov naar Nederland, zegt Rutte.
19.10 uur: Nederlandse missie stopt – De Nederlandse missie op de rampplek stopt, meldt minister-president Rutte. Aanleiding is de verslechterende veiligheidssituatie in het gebied, waar nog steeds wordt gevochten door het Oekraïense leger en separatisten.
Volgens Rutte is het niet zinvol en te risicovol voor de experts uit het repatriëringsteam om de missie nu voort te zetten. Zodra het mogelijk is, zullen de experts teruggaan. De nabestaanden van de slachtoffers zijn geïnformeerd over het besluit, aldus Rutte.
18.05 uur: Interview met lid repatriëringsteam – „We kunnen op de rampplek niet zo goed ons werk doen als op een normale plaats delict. De dreiging om ons heen en de situatie dat we ons steeds moeten terugtrekken, maakt de taak voor ons extra moeilijk. We kunnen niet optimaal werken.” Dat concludeert Gerry Burger (38), een van de leden van het repatriëringsteam.
17.13 uur: Experts eerder weg door beschieting – Het repatriëringsteam heeft de plek van de vliegramp in Oekraïne eerder moeten verlaten door een schietpartij in de omgeving. Dat heeft OVSE-woordvoerder Michael Bociurkiw woensdag gezegd tegen het ANP.
16.47 uur: D66 wil update over veiligheid rampgebied – D66 wil dat het kabinet zo snel mogelijk een brief naar de Tweede Kamer stuurt over de actuele veiligheidssituatie in het rampgebied in Oekraïne. Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma van die partij maakt zich zorgen over de toegenomen spanningen in die regio de afgelopen dagen en de gevolgen daarvan voor de internationale experts die menselijke resten en bezittingen van slachtoffers van de vliegramp willen bergen.
16.14 uur: Eerste conclusies Onderzoeksraad later – De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) moet de rapportage met de eerste conclusies over het onderzoek naar de vliegramp van vlucht MH17 uitstellen. „We hebben enkele weken meer nodig. Dat komt door de gecompliceerde situatie in Oekraïne”, zegt Wim van de Weegen van de onderzoeksraad woensdag tegen het ANP. „We willen nog steeds naar de crash site”, zegt Van der Weegen. „We hebben daar mensen voor beschikbaar. We wachten het geschikte moment af.”
15.18 uur: Duikers zoeken in meertje – Ongeveer tien duikers hebben woensdag naar menselijke resten gezocht in een meertje in het rampgebied in Oost-Oekraïne. Dat heeft de Maleisische minister van Binnenlandse Zaken, Ahmad Zahid Hamidi, gezegd tegen media in zijn land. Het is niet bekend of de duikers iets hebben gevonden.
14.51 uur: Oekraïne stuurt MH17-rapport naar Nederland – Oekraïne heeft een eerste rapport over de toedracht van de ramp met vlucht MH17 naar Nederland gestuurd. Dat heeft de regering van het land laten weten aan het Oekraïense persbureau Interfax. Over de inhoud is niets bekendgemaakt.
14.50 uur: Amerikaans team in Kiev – Een team Amerikaanse militaire experts is in de ambassade van de VS in Kiev aangekomen om ondersteuning te bieden bij de bergingsoperatie na de vliegramp in het oosten van Oekraïne. Dat heeft het Oekraïense persbureau Interfax gemeld. Volgens woordvoerder John Kirby van het Pentagon zullen de „ongeveer twaalf” Amerikanen opereren vanuit Kiev. Ze gaan de plek van de crash bestuderen en de Amerikaanse ambassade adviseren over „mogelijke steun van de VS aan Nederland, Australië, Maleisië en andere partners”, meldde de Amerikaanse krant The Washington Post.
Volgens Kirby zijn bergingsoperaties iets waat het Amerikaanse leger goed in is. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zou hebben gevraagd om de militaire experts naar Kiev te sturen.
14.45 uur: Experts zijn klaar – Het werk van het repatriëringsteam in het rampgebied van vlucht MH17 zit er voor woensdag op. De experts zochten voor de zesde dag op rij. Wat dat woensdag heeft opgeleverd, is nog niet bekend.
14.12 uur: Experts delen flyers uit – In een dorpje bij de rampplek waar stukken van de neergehaalde Boeing 777 van Malaysia Airlines neerkwamen, hebben experts flyers uitgedeeld. Ze vragen de bewoners van het dorp Rozsypne om hulp bij het vinden van stoffelijke overschotten en van de bezittingen van de slachtoffers. Op de flyer staat ook dat de bewoners de mogelijkheid hebben „om te vertellen wat ze hebben gezien of meegemaakt van de ramp”, aldus het ministerie.
13.42 uur: Experts onderzochten al 150 lichamen – Experts hebben inmiddels 150 complete lichamen en 300 lichaamsdelen onderzocht in de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum. Dat heeft de Maleisische minister van Volksgezondheid woensdag gezegd tegen het staatspersbureau Bernama. Deskundigen proberen in Hilversum de identiteit vast te stellen van de menselijke resten die na de vliegramp in Oekraïne zijn geborgen. Inmiddels zijn 228 doodskisten met resten van Oekraïne naar Hilversum gebracht. Volgens de Maleisische minister Subramaniam Sathasivam zijn nu in totaal 600 lichamen of delen ervan in Hilversum aangekomen, waarvan driekwart is onderzocht. Bij de ramp kwamen alle 298 inzittenden van het Maleisische vliegtuig om het leven. Onder de doden zijn 196 Nederlanders. Het ministerie van Veiligheid en Justitie in Den Haag was woensdagmiddag niet bereikbaar. Het departement meldde afgelopen vrijdag dat twee slachtoffers zijn geïdentificeerd.
10.39 uur: Experts weer op de rampplek – De Nederlandse, Australische en Maleisische experts zijn weer op de rampplek van Malaysia Airlines, voor de zesde achtereenvolgende dag. Dat meldde het ministerie van Veiligheid en Justitie woensdag. Ze gaan er zoeken naar menselijke resten en naar persoonlijke bezittingen van slachtoffers. Het team vertrok woensdagochtend vroeg zoals gebruikelijk van de basis in Soledar. De afgelopen dagen vonden de experts wel persoonlijke bezittingen van slachtoffers, maar geen menselijke resten. Dat zou komen doordat de lokale bevolking kort na de crash al veel spullen en lichamen zou hebben geborgen.
08.00 uur: Dagelijks politiewerk lijdt onder ramp MH17 – Reguliere forensische onderzoeken van de politie, bij bijvoorbeeld inbraken en overvallen, lopen forse vertraging op door het onderzoek naar de vliegramp in Oekraïne. Politiebonden klagen dat de leiding van de Nationale Politie de impact van het onderzoek onderschat, schrijven de Wegenerkranten. Er werken zo’n 840 Nederlandse agenten mee aan het onderzoek naar de vliegramp. „Dat is een ongekend hoog aantal. Natuurlijk blijft dat niet zonder gevolgen voor al het andere politiewerk, op straat en in opsporing”, zegt Gerrit van de Kamp van politiebond ACP. Volgens de bonden is het politiekorps overbelast. Dat komt ook door de lage bezetting vanwege de zomervakantie en de inzet van extra agenten bij Gaza- en ISIS-demonstraties. „Dit korps krijgt geen moment rust”, aldus Van de Kamp.
07.11 uur: Experts opnieuw op weg naar rampplek – Voor de zesde achtereenvolgende dag zijn Nederlandse, Australische en Maleisische experts woensdagochtend vertrokken naar de plek waar op 17 juli het vliegtuig van Malaysia Airlines neerstortte. Het team is op weg gegaan vanaf de basis in Soledar, zo heeft het ministerie van Veiligheid en Justitie gemeld. De afgelopen dagen werden wel persoonlijke bezittingen van slachtoffers gevonden, maar geen menselijke resten. Dat zou komen doordat de lokale bevolking kort na de crash al veel spullen en lichamen zou hebben geborgen.
05:21 uur: Fugro mag naar MH370 gaan zoeken – Bodemonderzoeker Fugro mag van Australië de zeebodem gaan onderzoeken in het gebied waar Malaysia Airlines vlucht MH370 in maart mogelijk is neergestort. Dat heeft de Australische vicepremier Warren Truss woensdag gemeld. Fugro was een gegadigden voor de opdracht. Volgens Truss heeft de bodemonderzoeker het beste plan ingeleverd. Fugro gaat twee schepen inzetten die een gebied in de Indische Oceaan, ter grootte van zo’n 60.000 vierkante kilometer, gaan onderzoeken. De boten worden onder meer uitgerust met sonarapparatuur en videocamera’s. De volgende fase van de zoekactie start naar verwachting binnen een maand en kan een jaar gaan duren. „Ik blijf voorzichtig optimistisch dat we het vermiste vliegtuig in het zoekgebied gaan vinden”, zei Truss in Canberra. Fugro was al actief in de zoektocht naar de vermiste Boeing. Een onderzoeksschip van het Nederlandse bedrijf is namelijk ingezet om de zeebodem in kaart te brengen. Dat proces is nog niet afgerond.
03.43 uur: Vader slachtoffer MH17: zoon geïdentificeerd – De vader van de Brit Liam Sweeney, een van de inzittenden van de neergehaalde Boeing van Malaysia Airlines, zegt dat zijn zoon is geïdentificeerd. Dat deed hij dinsdag tijdens een interview met de BBC. Barry Sweeney is blij dat zijn zoon „naar huis komt”. „Nu kunnen we hem begraven en naar de toekomst kijken”, zei Sweeney. Zijn zoon Liam was samen met John Adler op reis. De twee fans van voetbalclub Newcastle United gingen naar Nieuw-Zeeland, waar ze een oefenwedstrijd van hun club zouden bijwonen. Vrijdag meldde het ministerie van Veiligheid en Justitie dat twee slachtoffers van de vliegramp zijn geïdentificeerd. Het zijn Nederlanders. Volgens de Maleisische premier Najib Razak zijn ook „meerdere Maleisische slachtoffers” geïdentificeerd, maar dat is niet bevestigd door de Nederlandse autoriteiten. De identificatie van de stoffelijke resten van de slachtoffers van vlucht MH17 gebeurt in Hilversum.
Woensdag 6 augustus
22.30 uur: De redactie sluit dit liveblog.
20.17 uur: Hennis dankt Oekraïne voor steun aan missie – Minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert heeft nog eens benadrukt dat het bergen van lichamelijke resten van slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne de hoogste prioriteit heeft. Ze deed dat in een telefoongesprek met haar Oekraïense collega Valeriy Geletey. Ook het terughalen van persoonlijke bezittingen blijft van groot belang, zei de minister. Geletey zegde toe al het mogelijke te zullen doen om een veilige toegang tot de rampplek te blijven verzekeren zolang de internationale zoekteams daar aanwezig zijn. Namens het kabinet bedankte minister Hennis de Oekraïense autoriteiten voor de steun aan de internationale repatriëringsmissie tot nu toe.
18.22 uur: „Bevolking borg mogelijk al veel resten” – Het lijkt erop dat de lokale bevolking en autoriteiten na de crash van vlucht MH17 al veel stoffelijke overschotten en persoonlijke bezittingen hebben geborgen. „Dat kan verklaren waarom de experts tot nu toe vooral persoonlijke bezittingen vinden”, zegt het hoofd van de repatriëringsmissie Pieter-Jaap Aalbersberg. Dinsdag zijn opnieuw geen stoffelijke resten gevonden, maar alleen een kleine hoeveelheid persoonlijke bezittingen. Aalbersberg: „Deze zijn geborgen en meegenomen naar de uitvalsbasis in Soledar. Daarvandaan worden de bezittingen naar Charkov gebracht, waar ze een eerste forensische check ondergaan.”
17.38 uur: Rusland wil spoedzitting V-raad over Oekraïne – Rusland heeft dinsdag om een spoedzitting van de VN-Veiligheidsraad gevraagd over de humanitaire situatie in Oekraïne, zo meldden Russische media. De autoriteiten in delen van Oost-Oekraïne, die door pro-Russische rebellen worden gecontroleerd, hadden het eerder over een humanitaire ramp. Alleen al in de plaats Loehansk zouden 250.000 mensen zonder water en stroom zitten.
15.29 uur: Meer dan 300 bestanden van plek vliegramp – De politie heeft al meer dan 300 digitale bestanden binnen gekregen met foto’s en filmpjes van de rampplek van vlucht MH17 in het oosten van Oekraïne. Dinsdagochtend stond de teller op 302 bestanden. Een bestand kan meerdere foto’s of filmpjes bevatten. Om hoeveel beeldmateriaal het in totaal gaat, kon een woordvoerder van de politie dinsdag niet zeggen. Al het materiaal wordt in het kader van het onderzoek naar de ramp met de Boeing van Malaysia Airlines zorgvuldig bekeken en geanalyseerd. Om inwoners uit de regio te stimuleren beelden op te sturen, is er naast een Nederlands ook een Engels, Oekraïens en Russisch uploadformulier. Die worden allemaal gebruikt, maar waar de afzenders precies vandaan komen is niet duidelijk.
10.18 uur: Repatriëringsmissie weer bezig op rampplek – Het repatriëringsteam heeft de zoek- en bergingswerkzaamheden op de rampplek hervat. De experts uit Nederland, Australië en Maleisië gaan verder met zoeken in en om het dorp Petropavlivka. Dit is één van de twee locaties die voor maandag op de planning stond. Als de veiligheidssituatie het dinsdag toelaat, gaan de experts ook proberen het veld ten noorden van deze locatie te doorzoeken. De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) meldt dat het konvooi uit 110 specialisten en 17 voertuigen bestaat. De nadruk ligt dinsdag op het zoeken naar menselijke resten, laat de OVSE weten.
10.03 uur: Hilversum denkt over monument MH17 – Hilversum overweegt een blijvend monument in de gemeente te plaatsen voor de slachtoffers van de vliegtuigramp in Oekraïne. In het bijzonder wil de gemeente daarmee de 13 slachtoffers uit Hilversum gedenken, aldus een woordvoerster. Volgende week zondag is er in de St. Vituskerk een herdenkingsbijeenkomst voor de Hilversumse slachtoffers.
8.00 uur: Nederland informeert VN over MH17 – Nederland heeft de VN-Veiligheidsraad geïnformeerd over de vorderingen in het onderzoek naar de vliegramp in Oost-Oekraïne. De Nederlandse ambassadeur bij de VN, Karel van Oosterom, schrijft in een brief aan de raad dat de focus van het onderzoek nog steeds ligt bij het bergen van menselijke resten, zo weet de NOS. Van Oosterom meldt in de brief, die persbureau AP in handen heeft gekregen, verder dat de internationale onderzoekers in Oost-Oekraïne op dit moment ongewapend zijn. Maar als de situatie daarom vraagt, behoort lichte bewapening wel tot de mogelijkheden.
Dinsdag 7.23 uur: Onderzoekers weer op weg – De Nederlandse, Australische en Maleisische experts zijn opnieuw op weg gegaan naar de plek waar het vliegtuig van Malaysia Airlines op 17 juli neerstortte. Vanaf de basis in Soledar in Oost-Oekraïne vertrok het team richting de rampplek, zo meldde het ministerie van Veiligheid en Jusititie. Maandag kreeg het team van experts te maken met moeizame omstandigheden: in verband met de veiligheidssituatie konden zij pas uren later dan verwacht gaan zoeken.
19.04 uur: Moeilijke omstandigheden missie op rampplek – De repatriëringsmissie heeft maandag te maken gehad met moeizame omstandigheden op de rampplek. Dat zei missieleider Pieter-Jaap Aalbersberg maandagavond. Daarom is het voorgenomen werk niet afgekomen. Toen de experts bij de rampplek aankwamen, werden beschietingen gehoord. Op advies van de OVSE werd daarom enkele uren met de zoekwerkzaamheden gewacht. „Om 14.30 uur was het veilig genoeg om verder te gaan”, vertelt Aalbersberg. „Er is gezocht in en om het dorp Petropavlivka. Dit is één van de twee locaties die voor vandaag op de planning stonden.” Er zijn maandag geen stoffelijke resten gevonden. Wel troffen de ruim 100 teamleden die circa 1,5 uur ter plaatse hebben gezocht, persoonlijke bezittingen aan. Het ging onder meer om fotoboeken en paspoorten. „We hebben de zoektocht op de westelijke locatie vandaag helaas niet kunnen afronden. Als de veiligheidssituatie het toelaat, wordt morgen verder gewerkt op dezelfde plek. De experts zullen ook pogen het veld ten noorden van dit gebied te doorzoeken.”
17.59 uur: Rouwauto aangekomen in Hilversum – De rouwauto met daarin de kist die eerder op de middag vanuit Oekraïne in Eindhoven aankwam, is aangekomen in Hilversum. Bij de Korporaal van Oudheusdenkazerne, waar onderzoekers de menselijke resten proberen te identificeren, stonden enkele honderden toeschouwers achter de hekken het voertuig op te wachten. Bij de ingang van de kazerne liggen nog altijd veel bloemen. Ook nu hebben mensen weer boeketten meegebracht als eerbetoon aan de slachtoffers van de vliegtuigcrash.
16.41 uur: Rouwwagen op weg naar Hilversum – Een rouwwagen met een doodskist met menselijke resten, geborgen na de vliegramp, is op weg van Eindhoven naar Hilversum. Onder begeleiding van politiemotoren verliet de wagen het luchthaventerrein. De rouwwagen rijdt over de A2 en de A27 naar de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum. Daar zijn experts bezig alle stoffelijke overschotten te identificeren. Onderweg zal de politie het overige verkeer waar nodig even tegenhouden en de weg vrijmaken, zodat de rouwauto „zo ongestoord mogelijk” naar Hilversum kan rijden. Er is deze keer geen sprake van grote afzettingen. Rijkswaterstaat verwacht ook dat de verkeershinder beperkt zal blijven.
15.53 uur: Vliegtuig met doodskist geland – Opnieuw zijn menselijke resten, geborgen na de vliegramp in Oekraïne, aangekomen in Nederland. Een vliegtuig met één doodskist aan boord landde zojuist in Eindhoven, gadegeslagen door nabestaanden. Na een minuut stilte gaat de kist met een rouwwagen naar de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum. Daar proberen onderzoekers alle stoffelijke overschotten te identificeren.
13.50 uur: Missie alsnog aan de slag op rampplek – De repatriëringsmissie is maandagmiddag alsnog begonnen aan haar zoekopdracht op de rampplek van vlucht MH17. Dat heeft een woordvoerster aan het ANP gemeld. Ook de OVSE bevestigt dit. Bij aankomst op de rampplek werd maandagmorgen aanvankelijk op advies van de OVSE een tijd gewacht. De veiligheidssituatie verhinderde het begin van de werkzaamheden. Later werd alsnog toestemming gegeven om aan het werk te gaan. Nederlandse, Australische en Maleisische experts zoeken bij de wrakstukken van het neergehaalde vliegtuig in Oost-Oekraïne. In totaal zijn ze met meer dan 100 mensen. Ze hebben speurhonden meegenomen. Vooraf was aangekondigd dat het team een lange dag met intensief werk voor de boeg had. Het is de eerste keer dat de deskundigen uit Maleisië mee zijn gegaan. De Nederlanders en Australiërs waren de afgelopen dagen al aan het werk in het gebied. Het team vertrok maandagochtend vroeg vanaf de basis in Soledar. Het doel is om in het westelijk deel van het rampgebied naar stoffelijke overschotten te zoeken.
13.32 uur: Eén kist onderweg naar Eindhoven – Het militaire transportvliegtuig dat onderweg is van Oekraïne naar Eindhoven, vervoert één doodskist met menselijke resten. Dat heet het ministerie van Veiligheid en Justitie maandag laten weten. Eerder sprak het ministerie van drie kisten, maar dat blijkt niet te kloppen. De kist worden naar vliegbasis Eindhoven gevlogen. Van daaruit gaat een rouwauto onder politiebegeleiding naar de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum. Daar proberen onderzoekers alle geborgen resten te identificeren.
13.00 uur: Experts zoeken nog niet op rampplek - Nederlandse, Australische en Maleisische experts zijn maandag nog niet aan het zoeken gegaan bij de wrakstukken van het neergehaalde vliegtuig in Oost-Oekraïne. Ze zijn in het rampgebied, maar wachten daar op ,verdere veiligheidsanalyses’‘. Dat meldde de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), die de experts begeleidt. Een woordvoerster van repatriëringsmissie bevestigt dat het team de rampplek heeft bereikt, maar wacht met aan het werk gaan op advies van de OVSE. ,We hebben tot nu toe nog geen zoek- en bergingswerk gedaan.’’ De Oekraïense veiligheidsraad meldde eerder maandag dat het onderzoek was gestaakt ,wegens artillerievuur van terroristen’'. De OVSE sprak dat aanvankelijk tegen. Het is niet duidelijk wat er precies aan de hand is. Het rampgebied ligt tussen de rebellenbolwerken Donetsk en Loehansk, in een plattelandsgebied dat in handen van de separatisten is. Het Oekraïense regeringsleger is de laatste tijd bezig met een offensief.
12.32 uur: Vliegverkeer op Eindhoven weer even stil – Het vliegverkeer op Eindhoven Airport ligt maandagmiddag van 15.45 uur tot 16.30 uur weer stil. In die tijd arriveert in Eindhoven voor de vijfde maal een toestel met daarin stoffelijke resten van de vliegtuigramp in Oekraïne. Nadat het C130 Herculestoestel is geland wordt een minuut stilte gehouden. Daarna worden de kisten in rouwauto’s geladen. Omdat er maandag maar drie kisten naar Nederland worden gebracht, kan het gewone vliegverkeer vanaf Eindhoven Airport naar verwachting om half vijf hervat worden.
11.51 uur: Vliegtuig met kisten op weg naar Eindhoven – Weer zijn stoffelijke resten van slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne onderweg naar Nederland. Een militair vliegtuig met drie doodskisten is rond het middaguur opgestegen in het Oekraïense Charkov, meldde het ministerie van Veiligheid en Justitie. Rond 15.45 uur moet de C130 Hercules aankomen in Eindhoven. Het is de vijfde keer dat lichamen van slachtoffers naar Nederland worden gevlogen. Net als bij de vorige keren wordt na de landing de Last Post geblazen, gevolgd door een minuut stilte. Daarna gaan de kisten in rouwwagens onder politiebegeleiding naar de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum. Daar proberen onderzoekers de stoffelijke overschotten te identificeren.
10.25 uur: Experts aangekomen op rampplek - Nederlandse, Australische en Maleisische experts zijn maandag aangekomen bij de wrakstukken van het neergehaalde vliegtuig in Oost-Oekraïne. In totaal zijn er meer dan 100 mensen aangekomen. Ze hebben speurhonden meegenomen. ,Een lange dag met intensief werk voor de boeg’‘, meldde de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa. Het is de eerste keer dat de deskundigen uit Maleisië meegaan. De Nederlanders en Australiërs waren de afgelopen dagen al aan het werk in het gebied. Het team vertrok maandagochtend vroeg van de basis in Soledar. Het doel is om in het westelijk deel van het rampgebied naar stoffelijke overschotten te zoeken.De afgelopen dagen hebben experts ook gezocht naar spullen en menselijke resten. De gevonden resten worden zo spoedig mogelijk overgebracht naar Nederland. In de plaats Torez zagen de mensen een treinwagon met bezittingen van de inzittenden. ,Koffers, tassen en camera’s leken ongeschonden opgeslagen te zijn’', zei Pieter-Jaap Aalbersberg, het hoofd van de repatriëringsmissie. De spullen zijn meegenomen naar Soledar. Daarvandaan gaan ze naar Charkov.
09.37 uur: Nieuwe herdenkingsplek MH17 Schiphol open – De nieuwe herdenkingsplek voor de slachtoffers van vlucht MH17 op de luchthaven Schiphol is maandagochtend in gebruik genomen. Circa 80 medewerkers hebben in de nachtelijke uren tienduizenden bossen bloemen en meer dan 1000 knuffels verplaatst van Vertrekhal 3 naar de voetgangersverbinding onder het World Trade Center, de zogenoemde Traverse. Alleen verse bloemen keren daar terug. Verwelkte bloemen en boeketten zijn bij de verhuizing verwijderd, de kaartjes worden bewaard. Volgens Schiphol blijft een imposant eerbetoon aan de slachtoffers over. De nieuwe locatie beslaat ruim 200 vierkante meter. De bloemen die passagiers voor vertrek van hun vlucht op de oude locatie bij Vertrekhal 3 neerleggen, zullen door medewerkers van Schiphol naar de nieuwe plek worden overgebracht. De nieuwe herdenkingslocatie is circa 250 meter verwijderd van de plek waar sinds de vliegtuigcrash een bloemenzee ontstond. Schiphol zegt in de loop van de maandag een goede bewegwijzering aan te brengen.
09.28 uur: Vliegtuig met drie kisten naar Eindhoven – Het C130 Hercules-vliegtuig dat maandag naar Nederland komt, vervoert drie kisten met stoffelijke resten van slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne. Het Nederlandse toestel wordt rond 16.00 uur verwacht op Eindhoven Airport, zei een woordvoerster van de luchtmachtbasis. Het is de vijfde keer dat lichamen van slachtoffers in Nederland aankomen. „Of het ook echt om drie kisten gaat, weten we natuurlijk pas zeker als het toestel vanuit Charkov is vertrokken.” Het gaat dit keer om één toestel, de Australische C17 wordt niet meer ingezet. „Voor de rest is de ceremonie gelijk aan de andere keren. Er is ook weer een vertegenwoordiging namens het kabinet, maar wie dat zijn, is nog niet bekend”, aldus de woordvoerster. De stoffelijke resten worden onder politiebegeleiding naar de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum vervoerd. Daar zullen ze worden geïdentificeerd.
07.11 uur: Nederlandse experts onderweg naar rampplek – Nederlandse, Australische en Maleisische experts zijn weer op weg naar de plek in Oekraïne waar vlucht MH17 is neergestort. Dat liet een woordvoerder van het ministerie van Veiligheid en Justitie weten. Het team vertrok maandagochtend vroeg van de basis in Soledar en komt vermoedelijk in de loop van de ochtend aan in het rampgebied. Het doel is om in het westen van het gebied te zoeken. De afgelopen dagen hebben experts ook gezocht naar spullen en menselijke resten. De gevonden resten worden zo spoedig mogelijk overgebracht naar Nederland.
06.30 uur: Weer lijkkisten naar Eindhoven – Op Eindhoven Airport komt maandagmiddag rond 16.00 uur weer een toestel uit Oekraïne aan met lijkkisten. Het gaat dit keer om een klein aantal kisten. Het toestel uit Charkov wordt met dezelfde ceremonie ontvangen als de eerdere vluchten. De Last Post wordt geblazen, gevolgd door een minuut stilte. Daarna worden de kisten in rouwwagens ingeladen. De stoffelijke resten worden onder politiebegeleiding naar de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum vervoerd. De stoet gaat over de A2 en de A27. Tijdens het passeren worden die wegen afgesloten.
06.15 uur: Bloemenzee Schiphol nu op andere plek – De bloemenzee die na de vliegramp in Oekraïne ontstond bij vertrekhal 3 op Schiphol, is daar weg. Rond half 1 in de nacht van zondag op maandag werd het weghalen van de tienduizenden boeketten, brieven en knuffels afgerond, zo liet Schiphol weten. Ongeveer 25 mensen hebben geholpen. De luchthaven heeft een nieuwe locatie ingericht voor de spullen. Niet alle bloemen zijn naar de voetgangersverbinding onder het World Trade Center op de luchthaven verplaatst. Alleen verse bloemen keren daar terug. Van de bloemen die er al langer liggen, worden de kaartjes afgehaald. Dat gaat de hele nacht door, zei een woordvoerster van Schiphol. De kaartjes worden ook in de nieuwe ruimte gelegd. Schiphol verwacht dat die maandagochtend om 9 uur open kan voor publiek. De nieuwe plek in de zogeheten Traverse is een afgesloten ruimte en ligt op ongeveer 250 meter loopafstand van de huidige locatie. Omdat het overdekt is, hebben de bloemen daar niet te lijden onder het weer. Bij vertrekhal 3 was dat wel zo. Als de nieuwe locatie open is, kunnen mensen er terecht tussen 07.00 uur ’s ochtends en 19.00 uur ’s avonds. Op de andere plek blijft het mogelijk om condoleanceboeken tekenen.
06.00 uur: Nieuwe vlucht met stoffelijke resten van MH17 – Lees hier een samenvatting van het nieuws.
Maandag 4 augustus
20.10 uur: De redactie sluit dit liveblog. Maandag vervolgen we onze berichtgeving.
20.07 uur: De taal van de Koude Oorlog is terug – Liever een raket in de tuin dan een Rus in de keuken. Die gevleugelde woorden uit de tijd van de Koude Oorlog lijken ineens weer actueel. Lees meer
19.30 uur: Samenvatting –Lees hier een samenvatting van het nieuws van zaterdag.
18.39 uur: „Doodskisten mogelijk maandag naar Nederland” – Volgens het hoofd van de repatriëringsmissie Aalbersberg kan er naar verwachting maandag of later een vliegtuig met de stoffelijke resten en spullen van de slachtoffers van vlucht MH17 van Charkov naar Nederland vliegen. Wanneer de doodskisten naar Eindhoven worden gevlogen, zullen die in Nederland met hetzelfde ceremonieel worden ontvangen als de eerdere vluchten. Daarna rijdt een rouwstoet naar de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum, voor identificatie. De forensisch experts in Charkov werken in een loods. Ze dragen overalls, hoofdbedekking, handschoenen, mondkapjes en een veiligheidsbril. Dit om het bergings- en indentificatieproces zo zorgvuldig mogelijk te laten verlopen. De experts scannen de vondsten uit het veld, controleren of alles goed verpakt is en registreren alles dat wordt aangeleverd.
18.14 uur: Onderzoek locatie kippenboerderij afgerond – De Nederlandse en Australische experts die zaterdag op de rampplek van vlucht MH17 hebben gezocht, hebben hun onderzoek in een van de vijf als belangrijk gemarkeerde locaties (kippenboerderij) afgerond. Ze waren daar vrijdag al mee begonnen, meldde missieleider Pieter-Jaap Aalbersberg. Opnieuw zijn er lichamelijke resten en spullen geborgen. De 70 politiemensen en experts hadden zaterdag twee speurhonden tot hun beschikking. Omdat er nu meer tijd was, heeft het team meer terrein kunnen afzoeken.
18.07 uur: Vondsten rampplek zaterdag nog naar Charkov – De vondsten die vrijdag en zaterdag op de rampplek van MH17 zijn gedaan, gaan zaterdag nog met de koelwagen naar Charkov. Ze worden daar gebracht naar het logistiek en facilitair centrum, zegt het hoofd van de repatriëringsmissie Pieter-Jaap Aalbersberg. Ook het DNA-materiaal en de persoonlijke bezittingen die in het mortuarium in Donetsk lagen opgeslagen, gaan met deze koelwagen mee. In Charkov staan onder meer Nederlandse, Australische en Maleisische experts klaar om de geborgen stoffelijke overschotten aan een eerste forensische scan te onderwerpen. Dat gaat op dezelfde manier als bij de eerder naar Nederland overgevlogen resten.
17.58 uur: Kraters in de weg tussen Donetsk en rampplek – 22 inslagen tekenen een van de checkpoints in de omgeving van de Oost-Oekraïense ‘rebellenhoofdstad’ Donetsk zaterdag. Mompelend maar met een zekere gretigheid laat een zwaarbewapende separatist, getooid met een bandana, de schade zien. Twee enorme gaten in het toch al gehavende asfalt van de weg. Ontwortelde bomen in de berm, kraters in het veld, stukken metaal van de afgeschoten projectielen. Het geheel is het resultaat van een verrassingsaanval van het Oekraïense leger, eerder op de dag. Als door een wonder zijn er geen doden of gewonden bij gevallen. Lees meer
15.37 uur: Werk voor vandaag klaar – De Nederlandse en Australische experts zijn rond 15.15 uur vertrokken van de rampplek van vlucht MH17 omdat het werk voor deze dag klaar was. De activiteiten zijn dus niet uit veiligheidsoverwegingen onderbroken, benadrukte een woordvoerster van het hoofd van de repatriëringsmissie. Zo’n 70 forensisch experts, 8 waarnemers van de OVSE en enkele speurhonden waren net als vrijdag aan het werk bij de kippenboerderij in Grabovo.
15.21 uur: OVSE telt weer mee –Sinds de ramp met de MH17 speelt de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) weer een rol op het wereldtoneel. Maar kan ze ook resultaten boeken? Lees meer
15.11 uur: Onderzoek op rampplek beëindigd – De Nederlandse en Australische experts op de rampplek van vlucht MH17 hebben hun werkzaamheden van zaterdag afgerond. Alle gevonden menselijke resten zijn meegenomen naar Soledar, waar de experts ook overnachten, en worden zo snel mogelijk naar Nederland overgebracht. De experts gaan naar verwachting zondag verder met hun werk, mits het veilig genoeg is.
13.13 uur: Schoten op rampplek MH17, zoeken gaat door – Zaterdagmiddag is geschoten in het rampgebied van MH17 in Oost-Oekraïne. Dat gebeurde echter op zo’n afstand van de plek waar Nederlandse en Australische experts naar stoffelijke resten zoeken, dat zij hun werk niet hoeven te staken. Dat liet een woordvoerster van de repatriëringsmissie weten. Het rampgebied is kilometers breed. De zegsvrouw kan bevestigen dat er is geschoten „maar de OVSE heeft dat niet beoordeeld als een dreigende situatie”. Waarmee is geschoten en of dat een gericht schot of één of meerdere ‘verdwaalde’ kogels of granaten waren, is niet duidelijk. Een woordvoerder van de marechaussee, die zelf bij het onderzoek aanwezig is, laat weten „gewoon met de lunch bezig te zijn.” Hij hoort in de verte „regelmatig knallen”, zonder dat die van invloed zijn op de repatriëringsmissie. „Maar als het onveilig wordt, gaan we wel weg.” Buiten het rampgebied wordt zaterdag opnieuw flink gevochten tussen de separatisten en het Oekraïense leger. In de steden Donetsk en Loehansk, die in handen zijn van rebellen, is veel infrastructuur verwoest. De stroom zou zijn uitgevallen en er dreigt een tekort aan water. Volgens luitenant-kolonel Andrej Lysenko van de Oekraïense veiligheidsraad hebben rebellen vrijdag een drone van het regeringsleger uit de lucht geschoten. De separatisten zouden een Buk-luchtdoelraket hebben gebruikt, vergelijkbaar met het type raket dat twee weken geleden een einde maakte aan vlucht MH17. Ook zei Lysenko dat het leger twee voorsteden van Donetsk heeft heroverd.
12.08 uur: Bijna 300 filmpjes en video’s van rampplek – De politie heeft al bijna 300 filmpjes en foto’s gekregen van de plek waar de Boeing van Malaysia Airlines op 17 juli neerstortte. Donderdag aan het einde van de dag stond de teller op 287 inzendingen, liet een woordvoerster van de politie op zaterdag weten. Het aantal uploads sindsdien is nog niet bekend. Tot woensdagmiddag waren al 190 bestanden ingezonden. Elk filmpje en elke video wordt bekeken en geanalyseerd. „We willen een reconstructie van de plek maken om te zien hoe die er voor, tijdens en na de crash uitzag”, aldus de zegsvrouw.
11.07 uur: België werkt mee aan repatriëringsmissie – België gaat helpen bij de repatriëringsmissie van vlucht MH17 in Oost-Oekraïne. Op verzoek van Nederland reizen twee politiespeurhonden en hun begeleiders dit weekend naar het rampgebied af. Zij komen uiterlijk zondag 10 augustus terug, liet het Belgische ministerie van Binnenlandse Zaken zaterdag weten. Bij de ramp kwamen ook enkele Belgen om. De speurhonden moeten helpen bij het terugvinden van lichamen van de slachtoffers. „Om het onderzoek op het terrein te versnellen en zodoende bij te dragen tot het sneller overdragen van de lichamen aan de families van de slachtoffers, antwoordt België positief op het verzoek van onze Nederlandse buren”, aldus Binnenlandse Zaken in een persbericht.
9.32 uur: Onderzoeksteam aangekomen op rampplek – De groep Nederlandse en Australische experts is zaterdagochtend aangekomen op de plaats in Oekraïne waar ruim twee weken geleden een vliegtuig van Malaysia Airlines werd neergehaald. Ze hebben ook speurhonden bij zich. Dat meldt de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). De onderzoekers zoeken, net als vrijdag, bij de kippenboerderij in Grabovo verder naar spullen en menselijke resten, zo heeft het crisisteam in Den Haag laten weten.
7.32 uur: „Laf kabinet liet zich koeioneren rond MH17” – De Nederlandse regering verdient geen lof voor de aanpak van de ramp met de MH17, vindt Edward Luttwak. De vooraanstaande militair strateeg zegt in een interview met dagblad Trouw vooral „passiviteit en lafheid” te zien bij de Nederlandse regering. Volgens de Amerikaan brengt dit op termijn de Europese veiligheid in gevaar. Luttwak vindt dat Nederland snel reddingswerkers naar de rampplek had moeten sturen met een eenheid mariniers om hen te beschermen. „Tegen dit soort barbarij moet je soms vastberadenheid tonen. Dit was de perfecte gelegenheid daarvoor.” Het brede probleem is volgens hem dat Europese regeringen hun verantwoordelijkheid ontlopen. „Als je gelooft dat instabiliteit wereldwijd toeneemt, moet je soms met een zeker zelfvertrouwen de regels handhaven. Wat we hier zien is geen zelfbeheersing of matiging. Het is passiviteit, lafheid en een gebrek aan voorstellingsvermogen.”
6.16 uur: Onderzoekers opnieuw naar rampplek – Zaterdagochtend zijn de onderzoekers van de ramp met vlucht MH17 voor de derde achtereenvolgende dag naar de plek vertrokken waar het toestel van Malaysia Airlines op 17 juli neerstortte. De waarnemers van de OVSE vertrokken onder escorte van de pro-Russische rebellen vanuit de stad Donetsk, de Nederlandse en Australische onderzoekers vanaf hun nieuwe basis in Soledar, op ongeveer 80 kilometer van twee dorpen waar de wrakstukken van het toestel zijn neergekomen. Behalve de OVSE-missie is ook een enkele marechaussee nog in ‘rebellenhoofdstad’ Donetsk. Volgens Alexander Hug, leider van de missie ter plaatse van de OVSE, ontmoeten hij en zijn mensen en de Nederlandse en Australische onderzoekers elkaar op een afgesproken plek bij de frontlinie, in de buurt van de rampplek. Daarna trekken zij samen verder naar de plek zelf. Vrijdag zei Hug dat het onderzoek zich zaterdag opnieuw zal concentreren op de hoofdlocatie van de ramp, een gebied rond een kippenboerderij. Vrijdag hebben de onderzoekers daar stoffelijke resten en een grote hoeveelheid persoonlijke bezittingen van slachtoffers geborgen.
Zaterdag 2 augustus
22.30 uur: Liveblog gesloten – De redactie sluit het liveblog.
20.53 uur: Reeks vondsten gedaan op rampplek MH17 – Onderzoekers hebben vrijdag een reeks vondsten gedaan op de plek waar op 17 juli vlucht 17 van Malaysian Airlines in het oosten van van Oekraïne is neergestort. Behalve op menselijke overblijfselen stuitten onderzoekers op een grote hoeveelheid persoonlijke bezittingen van omgekomen inzittenden en delen van het vliegtuig die nog niet eerder waren gezien, in het bijzonder van het staartstuk. Dat zeiden Alexander Hug, leider van de waarneningsmissie van de OVSE, en zijn woordvoerder vrijdag na terugkeer van de rampplek. Voor de tweede dag op rij hebben de onderzoekers daar relatief ongestoord hun werk kunnen doen. Volgens de OVSE was het een „intensieve, emotionele en zeer warme” onderzoeksdag.
19.45 uur: Obama belt met Poetin over Oekraïne – De Amerikaanse president Barack Obama heeft vrijdag voor het eerst sinds de vliegtuigcrash op 17 juli gebeld met zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin. Obama heeft zijn diepe bezorgdheid uitgesproken over Moskous steun aan de pro-Russische rebellen in Oekraïne, aldus het Witte Huis. De VS dringen aan op een diplomatieke oplossing. Poetin op zijn beurt stelde dat de westerse sancties tegen Rusland „contraproductief” zijn, zo stelde het Kremlin. Obama en Poetin waren het eens over de noodzaak van een onmiddellijk en duurzaam staakt-het-vuren in het oosten van Oekraïne.
19.28 uur: Repatriëringsteam bouwt missie op in Soledar – Het repatriëringsteam dat vrijdag werkzaam was op de rampplek van vlucht MH17 en zich heeft verplaatst naar Soledar, maakt kwartier op een campus daar. De komende dagen wordt ook de rest van de missie daar zo snel mogelijk opgebouwd. „Er staat daar een school, een sportcomplex en een polikliniek waar we gebruik van kunnen maken”, vertelt missieleider Pieter-Jaap Aalbersberg vrijdag. „Vannacht zullen ongeveer 120 leden van het repatriëringsteam daar slapen, dit is inclusief het team dat vandaag op de rampplek heeft gewerkt.” Dat team wordt in Soledar opgevangen door een sociaal medisch team en krijgt morgen rust. Aalbersberg: „Deze mensen hebben vandaag zwaar werk verzet en we zijn trots op hun doorzettingsvermogen en hun volharding. Ze realiseren zich dat ze met belangrijk werk bezig zijn en die verantwoordelijkheid drukt zwaar op hun schouders.”
18:59 uur: Resten en persoonlijke spullen naar Soledar – Het is de experts vrijdag gelukt om menselijke resten en persoonlijke bezittingen te bergen van de slachtoffers van de gecrashte vlucht MH17. Die zijn inmiddels naar Soledar overgebracht, waar ze in een koelwagen worden bewaard. „Er is gezocht op de locatie die gisteren is verkend”, zei hoofd van de repatriëringsmissie Pieter-Jaap Aalbersberg vrijdag. „Dat is in het dorpje Grabovo, nabij een kippenboerderij. Dit is dicht bij de plek waar de romp van het vliegtuig ligt. Een gedeelte van deze plaats is afgezocht.” De internationale politiemensen en experts van het team werken op de rampplek via protocollen. Aalbersberg: „Er zijn twee rollen. Die van zoeker: zij doorzoeken het gebied en markeren belangrijke punten. En die van berger: zij werken in beschermende kleding en met handschoenen. De overige politiemensen verrichten werkzaamheden als het dragen van geborgen materialen.” In principe wordt alles wat wordt gevonden op de rampplek eerst gefotografeerd. Daarna wordt het door de berger in zakken gedaan. Alle zakken krijgen een label en worden met brancards afgevoerd, vertelt de missieleider. „Bij de kippenboerderij is vandaag van 14.00 uur tot 16.15 uur gezocht door dertig experts. Hierbij zijn meerdere delen van stoffelijke overschotten gevonden. Deze zijn alle afzonderlijk verpakt en geborgen.”
18.54 uur: Gevonden resten vanaf zaterdag naar Charkov – De lichamelijke resten die het repatriëringsteam vrijdag heeft geborgen op de plek van de vliegramp in Oekraïne, worden vanaf zaterdag in gekoelde wagens naar Charkov gebracht. Dat heeft het hoofd van de missie Pieter-Jaap Aalbersberg vrijdag in zijn briefing gemeld. Charkov is de startlocatie van de luchtbrug met Nederland. Daar staat een team van Nederlandse, Australische en Maleisische specialisten klaar om de stoffelijke overschotten en de persoonlijke bezittingen na een eerste forensische scan zo snel mogelijk naar Nederland over te brengen.
18.36 uur: „Kabinet moet steun zoeken voor boycot WK” – Het kabinet moet steun zoeken voor een boycot van het WK voetbal in Rusland in 2018. Als er binnen de EU nieuwe sancties tegen Rusland op tafel komen, moet een boycot daar onderdeel van zijn. Dat vindt de fractie van de ChristenUnie in de Tweede Kamer. ChristenUnie-Kamerlid Gert-Jan Segers bevestigde vrijdag berichtgeving van RTL Nieuws over een boycot. Segers vindt dat deze sanctie op zijn plaats is als Rusland zijn beleid tegenover Oekraïne niet verandert. Met de voorbereiding van een boycot moet nu al begonnen worden om genoeg tijd te hebben om het WK in een andere land te laten plaatsvinden. Hij wijst erop dat de Britse vicepremier Nick Clegg ook al een boycot eiste. Uit de rondgang van RTL Nieuws blijkt dat andere partijen in de Tweede Kamer het nog te vroeg vinden voor een discussie over het ontnemen van het WK aan Rusland.
17.30 uur: Nieuwe vluchten uit Oekraïne nog onduidelijk – Het is nog niet bekend wanneer er nieuwe vluchten met menselijke resten vanuit Charkov naar Eindhoven gaan. Dat heeft premier Mark Rutte vrijdag gezegd. Experts hadden eerder op de dag een onbekend aantal resten geborgen op de rampplek in Oost-Oekraïne. Wanneer de doodskisten naar Eindhoven worden gevlogen, zullen die in Nederland met hetzelfde ceremonieel worden ontvangen als de eerdere vluchten. Dat betekent dat er na de landing een minuut stilte in acht wordt genomen. Daarna rijdt een rouwstoet naar de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum.
16.33 uur: Soledar aan snelweg naar rampplek en Charkov – De experts die de achtergebleven stoffelijke overschotten in Oost-Oekraïne willen bergen, verhuizen naar een ander onderkomen. Voortaan vertrekken de Nederlanders en Australiërs elke ochtend uit het plaatsje Soledar, in plaats van uit ‘rebellenhoofdstad’ Donetsk. De reden voor de verhuizing is niet bekendgemaakt, maar Soledar heeft een groot voordeel: de snelweg. Soledar ligt op ongeveer 80 kilometer van het dorpje Grabove en Rozsipne, waar de wrakstukken zijn terechtgekomen. Het grootste deel van de route naar het rampgebied voert naar het zuiden over de snelweg M03. Dat is de belangrijkste snelweg in Oekraïne, die loopt van Kiev naar de Russische grens. Wanneer de experts over de M03 vanuit de rampplek naar het noorden rijden, voorbij Soledar, komen ze bij Charkov. Direct aan de snelweg daar ligt het internationale vliegveld, waar Nederland en Australië militaire transportvliegtuigen hebben klaarstaan. Die kunnen doodskisten met de overschotten naar Eindhoven vliegen. Vanuit Eindhoven gaan de lichamen naar Hilversum voor identificatie. Donetsk is op dit moment nog stevig in handen van de Volksrepubliek Donetsk, de eenzijdig uitgeroepen staat van de pro-Russische separatisten. Soledar niet meer. De opstandelingen veroverden het plaatsje half april, maar werden bijna 2 weken geleden verdreven. Een paar dagen na de vliegramp heroverde het Oekraïense regeringsleger Soledar. Soledar is net als Donetsk in de tweede helft van de 19e eeuw gesticht. Donetsk is bekend om zijn kolenmijnen en staalfabrieken, Soledar heeft vooral zoutmijnen. Het plaatsje heeft iets meer dan 10.000 inwoners, vergelijkbaar met Uitgeest of Appingedam. In Donetsk en voorsteden wonen ongeveer 2 miljoen mensen, vier keer zoveel als in Den Haag.
15.39 uur: Menselijke resten meegenomen van rampplek – De Nederlandse en Australische experts zijn voor vrijdag klaar op de rampplek van Malaysia Airlines vlucht 17 in Oekraïne. Alle gevonden menselijke resten worden meegenomen. Dat heeft het repatriëringsteam bekendgemaakt. Het is niet bekend om hoeveel resten het gaat. „We zijn blij dat we ervoor kunnen zorgen dat deze stoffelijke overschotten nu naar Nederland vervoerd kunnen worden. We hopen dat dit voor de nabestaanden een troost zal zijn. Voor onze mensen is het een opluchting dat ze nu aan de slag zijn”, zegt Pieter-Jaap Aalbersberg, hoofd van de missie. De missie zat de afgelopen week in Donetsk, maar verhuist nu naar een andere plaats, Soledar. Die ligt ten noorden van Donetsk en ten noordwesten van de rampplek. „Charkov blijft de logistieke en facilitaire uitvalsbasis voor de missie”, laat de Nederlandse missie weten. Vanuit Charkov werden vorige week 227 doodskisten met stoffelijke overschotten naar Eindhoven gevlogen. Van daaruit ging een lange rouwstoet naar de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum, waar onderzoekers proberen de lichamen te identificeren. Dat is tot nu toe bij twee overschotten gelukt.
14:52 uur: Herdenkingsplek ambassade Kiev opgeschoond – De herdenkingsplek voor de Nederlandse ambassade in de Oekraïense hoofdstad Kiev wordt vrijdag opgeschoond. Voor de hoofdingang ligt een ware bloemenzee, met daartussen vele kaarsjes en knuffels. Mensen hebben die de afgelopen twee weken spontaan neergelegd ter nagedachtenis aan de slachtoffers van het neergehaalde toestel van Malaysia Airlines. Volgens de ambassade moet de plek worden opgeschoond, omdat de bloemen door de hitte in Kiev snel verwelken. Voorlopig blijft de herdenkingsplek wel bestaan. Alles wat goed is, wordt weer netjes neergelegd. ,Deze tekenen van medeleven worden door ons zeer gewaardeerd’, laat de ambassade weten.
14.37 uur: Aan onderzoeken vliegramp werken 840 agenten – Aan de onderzoeken naar de vliegramp in Oekraïne doen 840 Nederlandse politieagenten mee. Veel van hen staan familieleden van de slachtoffers bij. „Er zijn zo’n honderd familierechercheurs die hen helpen. Verder werken veel politiemensen aan de identificatie in Hilversum en de opsporing in Oekraïne”, zei plaatsvervangend korpschef Ruud Bik vrijdag tegen de NOS. Van de 840 betrokken Nederlandse politiemensen, zijn er nu 90 in Oekraïne. „Velen melden zich vrijwillig om naar Oekraïne te gaan”, aldus Bik. De grote inzet gaat volgens hem niet ten koste van ander politiewerk.
14.11 uur: Tweede slachtoffer vliegramp geïdentificeerd – Het tweede slachtoffer van de vliegramp in Oekraïne is geïdentificeerd. Het gaat opnieuw om een Nederlander. Of het een man of een vrouw is, meldde het ministerie van Veiligheid en Justitie vrijdag niet. De nabestaanden en de burgemeester van de woonplaats van de overledene zijn op de hoogte gebracht.
12.34 uur: „Vraag alle spullen van dierbare op” – Vraag alle spullen op die van je dierbare aan boord van rampvlucht MH17 kunnen zijn geweest, ook als je twijfelt. Dat advies geeft Robbert Brans aan de nabestaanden van de 298 slachtoffers. „Haal het naar je toe. Als het toch van een ander blijkt te zijn geweest, is altijd te regelen dat het bij de juiste persoon terechtkomt.”
Brans leidt het bedrijf Attingo uit Nieuw-Vennep. Het bedrijf doet aan ‘data recovery’, oftewel het terughalen van de informatie op geheugens van tabletcomputers, mobiele telefoons, laptops, digitale camera’s en usb-sticks. „Daarop staan de laatste foto’s van de slachtoffers, van de dierbaren, dat heeft heel veel impact”, aldus Brans.
11.47 uur: „Meerdere Maleisiërs MH17 geïdentificeerd” – Meerdere Maleisische slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne zijn geïdentificeerd. Dat heeft de Maleisische premier Najib Razak vrijdag in Amsterdam gezegd tegen staatspersbureau Bernama, vlak voor zijn vertrek uit Nederland. Razak sprak donderdag in Hilversum met de onderzoekers die daar proberen de identiteit van de stoffelijke overschotten vast te stellen. Het vliegtuig van Malaysia Airlines werd op 17 juli neergehaald boven het oosten van Oekraïne. Alle 298 inzittenden kwamen om. Onder de doden zijn 43 Maleisiërs, van wie twee ook een Nederlands paspoort hadden.
10.43 uur: Experts en verkenners op rampplek MH17 – Meer dan 60 Nederlandse en Australische experts zijn vrijdag aangekomen bij de wrakstukken van de neergehaalde Boeing in Oost-Oekraïne. „Bergingswerk begint onmiddellijk”, meldt de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), die het konvooi begeleidde. Volgens het ministerie van Veiligheid en Justitie gaat het om 70 experts en zullen ze „op enkele plekken in het rampgebied zoekacties uitvoeren”. Het hoofd van de Nederlandse missie, Pieter-Jaap Aalbersberg, liet in een verklaring weten: „Als zij stoffelijke overschotten vinden tijdens het zoeken, worden die meteen geborgen.”
10.35 uur: Onderzoeksraad nog niet mee naar rampplek – Experts van de Onderzoeksraad voor Veiligheid zijn vrijdag nog niet mee met de repatriëringsmissie naar de rampplek. Dat zegt Wim van der Weegen van de raad desgevraagd. „We staan in nauw contact met de repatriëringsmissie”, vertelt hij. „We hebben een team stand-by. We zullen met de missie meegaan, zodra de mogelijkheid zich voordoet.” De Onderzoeksraad leidt het internationale onderzoek naar de oorzaak van de vliegtuigcrash in Oekraïne.
10.32 uur: Partijen ruilen gevangenen in Oekraïne – Oekraïne en de pro-Russische separatisten blijken bij hun gesprekken donderdag in Minsk (Wit-Rusland) ook afspraken te hebben gemaakt over de ruil van gevangenen. Dat werd vrijdag in Kiev bekendgemaakt door de Oekraïense oud-president Leonid Koetsjma die als bemiddelaar aan de gesprekken deelnam. Het zou bij de ruil gaan om tientallen gevangenen. Eerder werd bekend dat de partijen een vrije doortocht waren overeengekomen voor de experts die de plek van de vliegramp in het oosten van Oekraïne willen onderzoeken.
8.28 uur: „20 Oekraïense militairen gedood” – Ten zuidwesten van de rampplek waar het wrak van de Maleisische Boeing 777 ligt, zouden in de nacht van donderdag op vrijdag 20 Oekraïense militairen zijn gedood bij een aanval van separatistische rebellen. Dit meldde de Oekraïense televisie. Een woordvoerder van de Oekraïense strijdkrachten kon het bericht niet bevestigen en zei dat het aantal slachtoffers waarschijnlijk lager uitvalt. De rebellenaanval zou bij Sjachtarsk zijn geweest, aan het front waar Oekraïense troepen recent in de aanval zijn gegaan.
6.47 uur: Nederlandse experts naar rampplek – Nederlandse en Australische experts van het repatriëringsteam zijn op weg naar de rampplek waar vlucht MH17 in Oekraïne is neergestort. Dat heeft een woordvoerster van het hoofd van het team vrijdagochtend bekendgemaakt.
0.13 uur: Europese sancties tegen Rusland gaan in – Het Europese pakket economische sancties tegen Rusland gaat vrijdag in. Russische banken die voor 50 procent of meer in handen zijn van de staat, krijgen niet langer toegang tot de Europese kapitaalmarkt. Het wordt daardoor moeilijker voor Rusland om geld op te halen. Dinsdag besloten de ambassadeurs van de 28 EU-landen om zware economische sancties in te stellen tegen Rusland wegens de Russische agressie en bemoeienis in buurland Oekraïne en de annexatie van het Oekraïense schiereiland De Krim.
Vrijdag 1 augustus
22.30 uur: Liveblog gesloten – De redactie sluit dit liveblog voor vandaag.
21.03 uur: Stille tocht voor slachtoffers vliegramp – Ruim 500 mensen hebben donderdagavond in Maastricht meegelopen met een stille tocht ter herdenking aan de slachtoffers van de crash met het toestel van Malaysia Airlines. Twee weken geleden werd het neergeschoten boven Oekraïne. Op verzoek van de organisatie waren de meeste deelnemers in het wit gekleed en hadden ze witte rozen bij zich. De stoet vertrok vanaf Plein 1992 en eindigde op het Vrijthof, waar bloemen werden gelegd.
20.39 uur: „Russische bedrijven kunnen sancties weerstaan” – Russische bedrijven en banken hebben voldoende financiële reserves om de Amerikaanse en Europese sancties tegen Rusland de komende tijd het hoofd te kunnen bieden. De sancties zullen de economische uitdagingen voor Rusland wel verder vergroten. Dat schrijft kredietbeoordelaar Moody’s in een rapport over de gevolgen van de westerse sancties tegen Rusland. Volgens Moody’s zullen de sancties niet spoedig tot liquiditeitsproblemen zorgen voor Russische bedrijven en banken, omdat hun buffers groot genoeg zijn. Wel moeten de komende 18 maanden veel schulden worden afgelost, maar de bedrijven en banken hebben voldoende geld om hun verplichtingen vrijwel geheel na te komen, stelt de kredietbeoordelaar.
19.24 uur: Rampplek maakt diepe indruk op verkenners – Het besef dat ze op de plek waren waar zo veel mensen het leven lieten, heeft volgens missieleider Pieter-Jaap Aalbersberg „een diepe indruk op onze mensen gemaakt”. „Ze werden daar letterlijk stil van.” De verkenners vertrokken donderdagmorgen kort na 07.00 uur naar de rampplek, waar vlucht MH17 neerstortte. Onder hen waren twee Nederlanders en twee Australiërs. Hun tocht was 198 kilometer lang. „Rond 14.00 uur kwamen ze aan op een van de zoeklocaties bij de rampplek”, vertelt Aalbersberg. „Daar zijn ze meer dan een uur geweest. Rond 15.15 uur zijn de verkenners teruggekeerd naar Donetsk.” Lees hier een samenvatting van het nieuws van vandaag.
18.29 uur: Repatriëringsteam komende dagen naar rampplek – De komende dagen zal het repatriëringsteam elke dag proberen de rampplek te bereiken om te zoeken. Dat zegt de leider van de missie, Pieter-Jaap Aalbersberg. „Dit zal de eerste dagen nog in beperkte mate geschieden. Enerzijds omdat we slechts toestemming hebben voor tussen de 40 en 50 experts op het terrein, anderzijds omdat de logistiek nu pas kan worden ingericht op de huidige toegangslocatie van het terrein.”
18.26 uur: Experts krijgen DNA van 25 slachtoffers – Het is het repatriëringsteam donderdag gelukt om DNA-monsters van 25 slachtoffers in bezit te krijgen. Dat meldde het hoofd van de repatriëringsmissie, Pieter-Jaap Aalbersberg. „Ook persoonlijke bezittingen van 27 slachtoffers zijn nu in ons bezit. De spullen en het DNA-materiaal lagen in het mortuarium in Donetsk en zijn overgedragen aan de Nederlandse en Australische experts.” „We plannen om het DNA-materiaal en de spullen vrijdag van Donetsk naar Charkov te brengen. Daar doen we de eerste forensische check. Daarna zullen we deze belangrijke zaken zo snel mogelijk verschepen naar Nederland.”
17.58 uur: Verkenningsmissie OVSE succesvol verlopen – De verkenningsmissie van de OVSE is donderdag goed verlopen. Dat liet het plaatsvervangend hoofd van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, Alexander Hug, weten aan het ANP. „Het was een succesvolle dag. We hebben het rampgebied zonder incidenten bereikt.” Ook de terugreis naar Donetsk verliep zonder problemen. De geslaagde verkenning wordt gezien als een belangrijke stap. In de auto zaten ook enkele Nederlandse en Australische experts. De verkenning was bedoeld om bij een volgend bezoek aan de rampplek zo snel mogelijk te kunnen zoeken naar persoonlijke resten en persoonlijke bezittingen.
17.52 uur: „Route naar rampplek wordt opengehouden” – Rusland en Oekraïne zullen de route die de verkenners van de OVSE donderdag hebben gebruikt om de rampplek in het oosten van Oekraïne te bereiken, openhouden. Dat zijn vertegenwoordigers van de twee landen overeengekomen tijdens gesprekken in Minsk, de hoofdstad van Wit-Rusland, zo maakte de Oekraïense regering donderdag bekend. De verkenners wisten na enkele mislukte pogingen eerder deze week donderdag voor het eerst de plek te bereiken waar de wrakstukken van de neergehaalde Boeing van Malaysia Airlines liggen. Het gebied rond de plek is in handen van pro-Russische separatisten en die vechten daar met het Oekraïense leger.
17.34 uur: „Deze sancties raken Poetin wél” – Het Westen lijkt de Russische president Poetin eindelijk een draai om de oren te hebben gegeven. De Europese Unie en de Verenigde Staten probeerden Rusland al maanden onder druk te zetten, maar durfden lange tijd geen zware economische maatregelen aan. Poetin was van eerdere sancties niet onder de indruk. De nieuwste maatregelen die deze week als gevolg van de Oekraïense vliegramp zijn afgesproken, raken hem wél. Dat denkt Ko Colijn, directeur van instituut Clingendael en deskundige op het gebied van internationale betrekkingen. Lees hier meer.
17.15 uur: Peiling: Timmermans krijgt een 8 – Het optreden van het kabinet na de vliegtuigcrash in Oekraïne, waarbij 196 Nederlanders omkwamen, maakt indruk bij de kiezers, blijkt donderdag uit een peiling van Ipsos Politieke Barometer. Volgens de peiling scoort het kabinet voor het eerst sinds zijn aantreden een voldoende, namelijk een 5,9. Minister Frans Timmermans (Buitenlandse Zaken) en premier Mark Rutte zien hun score eveneens stijgen. Timmermans stond in juni op een 6,3 maar krijgt nu een 8. Rutte gaat van 5,2 naar 6,3.
17.08 uur: Bloemenzee Schiphol naar andere plek – Schiphol gaat de steunbetuigingen aan de slachtoffers en nabestaanden van vlucht MH17 zondagavond verhuizen naar een andere plek. Verse bloemen en kaartjes, knuffels, foto’s, brieven en tekeningen komen te liggen in de voetgangersverbinding onder het World Trade Center op het vliegveld.
16.50 uur: Rusland weert soja uit Oekraïne – Rusland stopt vrijdag met de invoer uit Oekraïne van soja, sojameel en zonnebloempitten. Dat meldt het persbureau Interfax donderdag op basis van informatie van een organisatie voor veterinair en plantkundig toezicht. Moskou stelt beperkingen in sinds de EU en de VS hebben besloten het land sancties op te leggen vanwege de Russische bemoeienissen in Oekraïne. Eerder schortte Rusland onder andere de invoer op van vruchtensap uit Oekraïne en groente en fruit uit Polen.
16.09 uur: Krans premier Maleisië bij kazerne Hilversum – De Maleisische premier Najib Razak heeft donderdag een krans gelegd bij de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum. Daar proberen specialisten de identiteit vast te stellen van de stoffelijke overschotten die zijn geborgen na de vliegramp in Oekraïne. Bij de crash van het Maleisische vliegtuig kwamen alle 298 inzittenden om het leven. Achter gesloten deuren sprak Razak op de kazerne met de mensen die de slachtoffers proberen te identificeren. Onder hen zijn 24 Maleisische experts.
15.36 uur: LTFO neemt DNA af van alle slachtoffers – Het Landelijk Team Forensische Opsporing (LTFO) neemt DNA af van alle teruggevonden vliegrampslachtoffers. Zelfs wanneer zij ook op een simpelere manier te identificeren zijn via bijvoorbeeld een herkenbare tatoeage of opvallend litteken. Dat liet een woordvoerder van het LTFO donderdag weten. „DNA-onderzoek doen we altijd. We kunnen het maar één keer doen, dus we checken en dubbelchecken alles.” Lees hier meer.
15.13 uur: 196 Nederlandse slachtoffers – Het aantal Nederlandse slachtoffers van de ramp met vlucht MH17 is naar boven bijgesteld naar 196. Een van de slachtoffers reisde op een Maleisisch paspoort, maar bleek ook de Nederlandse nationaliteit te hebben. Dat heeft het ministerie van Veiligheid en Justitie bekendgemaakt.
14.51 uur: OVV weet niets van komst Russen naar rampplek – De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) is niet op de hoogte van de wens van de Russische experts om donderdag ook een bezoek aan de rampplek te brengen, waar vlucht MH17 is neergestort. De OVV leidt het internationale onderzoek naar de oorzaak van de vliegramp. „Wij kennen dit bericht alleen uit de media”, zei Wim van der Weegen van de OVV donderdag. Hij wijst erop dat Rusland wel deel uitmaakt van het internationale onderzoekteam. „Zo was er een Russische onderzoeker bij het uitlezen van de zwarte dozen en heeft onze onderzoeksleider vanmiddag een gesprek met een delegatie van de Russische onderzoekers.”
13.40 uur: Leider missie blij met bereiken rampplek – Leider Pieter-Jaap Aalbersberg van de repatriëringsmissie in Oekraïne is blij dat de verkenningsmissie van de OVSE met een aantal Nederlandse en Australische experts donderdag eindelijk bij de rampplek is aangekomen. „Ik ben zeer blij dat het vandaag, precies 2 weken na het neerstorten van vlucht MH17, voor het eerst is gelukt om met ons team op de rampplek te komen.”
13.39 uur: Verkenners bij rampplek – De OVSE, het ministerie van Veiligheid en Justitie in Den Haag en de Nederlandse repatriëringsmissie in Oekraïne hebben bevestigd dat verkenners van de OVSE erin zijn geslaagd om de wrakstukken van de neergehaalde Boeing 777 van Malaysia Airlines in Oost-Oekraïne te bereiken. In de auto’s zitten ook Nederlanders en een aantal Australische experts. Het ging om een verkenningstocht. De waarnemers wilden kijken of ze via een nieuwe route van Donetsk naar de rampplek, een afstand van ongeveer 60 kilometer, konden rijden. Ook verkennen ze het rampgebied „zodat bij een volgend bezoek zo snel mogelijk tot zoeken kan worden overgegaan”, aldus het ministerie. In het konvooi zaten ook enkele Nederlandse journalisten, onder wie een verslaggever van het ANP. Zij werden in de buurt van de rampplek tegengehouden door een rebel die in de lucht schoot.
13.24 uur: Journalisten keren om na knallen bij rampplek – Journalisten zijn donderdagmiddag weggereden bij de rampplek van vlucht MH17 na artilleriebeschietingen in het gebied. Ze maakten rechtsomkeert en reden plankgas door het plattelandsgebied. Een ANP-verslaggever telde zeker vier inslagen. De journalisten gingen met verkenners van de OVSE en Nederlandse experts naar de rampplek. De verkenners kwamen daar aan, de reporters werden in de buurt tegengehouden door een rebel die in de lucht schoot.
13.08 uur: Russische experts willen naar rampplek MH17 – Russische experts willen de plek in het oosten van Oekraïne bezoeken waar vlucht MH17 van Malaysia Airlines is neergestort. Dat heeft woordvoerder Sergej Izvolski van de Russische luchtvaartautoriteiten donderdag gezegd. De delegatie reist donderdag af naar Kiev en bezoekt de rampplek zodra dat veilig is. Als er relevant bewijsmateriaal gevonden wordt zullen de experts dat volgens Izvolski overdragen aan het Nederlandse onderzoeksteam. Van die zijde is nog geen reactie gekomen op het voornemen van de Russen. Om het Russische bezoek mogelijk te maken zou Oekraïne de militaire operaties tegen de pro-Russische separatisten in het oosten voor een dag hebben opgeschort. Volgens Andrej Lysenko van de Oekraïense Nationale Veiligheidsraad was eerder al beloofd dat in het gebied tijdelijk niet gevochten wordt. Wel zei hij dat het vuur van de ‘terroristen’, waarmee de separatisten bedoeld worden, beantwoord wordt. Het is de internationale onderzoekers nog altijd niet gelukt om het wrak van vlucht MH17 te onderzoeken, omdat de situatie niet veilig genoeg is. Premier Mark Rutte zei donderdag niet te verwachten dat zij daar in de komende dagen wel in slagen. Een verkenningsmissie van de OVSE en een aantal Nederlandse en Australische experts slaagde er donderdag wel in het gebied te bereiken.
13.02 uur: Economische sancties tegen Rusland aangenomen – Het Europees pakket economische sancties tegen Rusland is door alle EU-landen aangenomen. De schriftelijke procedure is gesloten, meldde een woordvoerder van de Europese Commissie donderdag. Later op de dag zal het hele pakket officieel gepubliceerd worden. De strafmaatregelen worden dan vrijdag van kracht. Zo krijgen Russische banken die voor 50 procent of meer in handen zijn van de staat niet langer toegang tot de Europese kapitaalmarkt. Het wordt daardoor moeilijker voor Rusland om geld op te halen. Ook komen er een wapenverbod en beperkingen voor de uitvoer van producten zoals nachtkijkers, helmen en kogelvrije vesten. Daarnaast mag er niet langer hoogwaardige technologie worden geleverd voor de winning van olie via onder meer diepzeeboringen. Dinsdag besloten de ambassadeurs van de 28 EU-landen om zware economische sancties in te stellen tegen Rusland wegens de Russische agressie en bemoeienis in buurland Oekraïne en de annexatie van het Oekraïense schiereiland Krim. Die moesten schriftelijk goedgekeurd worden door alle hoofdsteden. Europa probeert al maanden Rusland onder druk te zetten maar zware economische maatregelen nemen durfde Europa niet aan. De druppel die de emmer deed overlopen was het neerschieten van een passagierstoestel van Malaysia Airlines door vermoedelijk separatisten die steun krijgen uit Moskou.
Rusland heeft al gedreigd als represaille de energieprijzen voor de EU op te schroeven.
12:58 uur: Verkenners OVSE bereiken rampplek MH17 – Verkenners van de OVSE zijn er donderdag in geslaagd de wrakstukken van de neergehaalde Boeing van Malaysia Airlines in Oost-Oekraïne te bereiken. Dat meldde de missie. In de auto’s zitten ook Nederlanders en een aantal Australische experts. Een ander deel van het konvooi werd tegengehouden en is nog onderweg naar de rampplek. In de afgelopen dagen werd de reis meerdere keren afgebroken. Het was onderweg te gevaarlijk door gevechten tussen separatisten en het Oekraïense regeringsleger.
12.31 uur: „Rampplek mogelijk nog dagen onbereikbaar” – „We moeten er rekening mee houden dat de rampplek ook de komende dagen nog onbereikbaar zal zijn voor de onderzoekers.” Dat zei premier Mark Rutte donderdag na afloop van een ontmoeting in Den Haag met zijn Maleisische collega Najib Razak. Hij herhaalde dat Nederland, dat het onderzoek leidt, drie prioriteiten heeft: het repatriëren van slachtoffers en spullen, helderheid krijgen over toedracht en oorzaak van de crash, en zorgen dat de daders hun straf niet ontlopen. Razak op zijn beurt zei erg mee te leven met de nabestaanden van de 298 slachtoffers, onder wie 195 Nederlanders. „Onze gevoelens gaan uit naar het Nederlandse volk”, aldus Razak. Hij prees de samenwerking met Nederland en Australië. Na afloop tekenden hij en Rutte het condoleanceregister. Maleisië verloor meer dan 40 landgenoten door de ramp. De Maleisische premier brengt later in de middag een bezoek aan de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum, waar de slachtoffers worden geïdentificeerd. Hij spreekt daar met mensen die dat werk doen en legt er ook een krans. Razak is zelf ook getroffen door de vliegtuigcrash. Onder de slachtoffers van de crash was zijn stiefgrootmoeder, bevestigt het Maleisische ministerie van Buitenlandse Zaken.
11.37 uur: Premier Maleisië bij Rutte – Minister-president Najib Razak van Maleisië is donderdagochtend aangekomen op het Binnenhof in Den Haag voor een gesprek met zijn Nederlandse collega Mark Rutte. Ook Maleisië verloor mensen bij de ramp met Malaysia Airlines, 2 weken geleden. Het toestel was onderweg van Amsterdam naar de Maleisische hoofdstad Kuala Lumpur, toen het boven Oekraïne werd neergehaald. De Maleisische regering zocht eerder contact met de Oekraïense regering en de rebellen in Donetsk over een staakt-het-vuren bij de plek waar de MH17 neerstortte, zodat het internationaal team van experts de stoffelijke resten en spullen kan verzamelen.
11.18 uur: Lukoil trekt zich terug uit Oekraïne – De Russische oliemaatschappij Lukoil trekt zich terug uit Oekraïne. Het concern meldde donderdag dat het alle benzinestations en olieopslagpunten in het land overdoet aan het Oostenrijkse AMIC Energy Management. Het Russische bedrijf had in totaal 240 benzinestations en zes tankinstallaties in het land in bezit. Volgens Lukoil draagt de verkoop bij aan de „optimalisatie van de vermogensstructuur en het distributienetwerk”. AMIC spreekt van een „belangrijke strategische stap in de beleggingsportefeuille.” Nog voor het begin van de onrusten in Oekraïne verkocht Lukoil al een raffinaderij in Odessa. De spanningen in het land hebben mogelijk een verdere verkoop van onderdelen van de Russische onderneming versneld. Waarnemers van de OVSE meldden eerder al dat een pomphouder van Lukoil in de West-Oekraïnse stad Ivano-Frankivsk werd afgeperst. Daarbij werd onder meer gratis brandstof geëist voor het Oekraïense leger in de strijd tegen pro-Russische separatisten in het oosten.
10.55 uur: Oponthoud voor OVSE’ers bij legerpost – De drie auto’s met verkenners van de OVSE ondervinden donderdagochtend oponthoud op de route naar de rampplek in het oosten van Oekraïne. De auto’s staan al enige tijd stil bij een Oekraïense legerpost. In de auto’s zitten ook Nederlanders en een aantal Australische experts. Van minuut tot minuut wordt bekeken of de situatie op de plek waar de Maleisische Boeing neerstortte veilig genoeg is om de verkenners door te laten. Het is niet duidelijk of op dit moment in het gebied wordt gevochten. De verkenningsmissie is donderdagochtend vanuit Donetsk opnieuw op weg gegaan om een nieuwe route naar de rampplek te verkennen. Eerdere pogingen om het gebied te bereiken, liepen op niets uit omdat de verkenners werden tegengehouden door separatisten.
10.51 uur: Oekraïens parlement akkoord met politiemissie – Het parlement van Oekraïne heeft donderdag besloten dat er een grote politiemissie komt naar het rampgebied waar 2 weken geleden vlucht MH17 neerstortte. Doel van de missie is het vinden van menselijke resten en persoonlijke bezittingen van de slachtoffers. Nederland liet al weten dat er vele tientallen, mogelijk zelfs honderden politiemensen, marechaussees en forensische experts aan die missie zullen deelnemen als Oekraïne instemt. Ook Australië stuurt dan mensen. Voor het parlement was een enorme beveiliging op de been. Zwaar bewapende politieagenten en militairen stonden voor de ingang van het parlement en stuurden onder meer een groep van enkele tientallen betogende rechtsextremisten weg. Nederland en de Oekraïense regering hadden maandag al een verdrag getekend dat onder meer ook het dragen van handwapens door politiemensen en marechaussees in Oekraïne mogelijk maakt. De pistolen kunnen iets meer comfort en bewegingsruimte bieden, bijvoorbeeld als politiemensen een „loslopend bendelid” of een crimineel tegenkomen, verklaarde minister Jeanine Hennis (Defensie). De handwapens zijn echter niet bedoeld om op te treden tegen separatisten, benadrukte ze. „We moeten zo min mogelijk provocerend zijn.”
10.47 uur: Shell diep geraakt door tragedie met MH17 – Shell is diep geraakt door de tragedie met vlucht MH17. Dat zei bestuursvoorzitter Ben van Beurden donderdag in een toelichting op de tweedekwartaalcijfers. Het concern had zelf 12 doden te betreuren, onder wie medewerkers, partners en kinderen. „Het opvangen van de nabestaanden en hen steun bieden was mijn eerste prioriteit na de verschrikkelijke tragedie”, aldus Van Beurden. „Shell is een hechte gemeenschap. Onze gedachten zijn bij alle nabestaanden van de ramp.” Volgens de topman is er nog weinig te zeggen over de effecten van de situatie in Oekraïne en de sancties tegen Rusland op Shell. „Nog dagelijks zijn er nieuwe ontwikkelingen, zeker op politiek niveau. Het zal nog een tijd duren voordat er duidelijkheid is.” Shell tekende eerder dit jaar een overeenkomst met Oekraïne om daar op zoek te gaan naar schaliegas. Het project, dat redelijk dichtbij de rampplek ligt, was al eerder stilgelegd.
10.34 uur: Oekraïne legt offensief in oosten dag stil – Oekraïne legt de aanval op de separatisten in het oosten van het land 1 dag stil. „We hebben besloten geen militaire operaties uit te voeren op deze dag van rust”, zei legerwoordvoerder Oleksij Dmitrasjkivski. Wel behoudt het regeringsleger zich het recht voor om zichzelf te verdedigen als de rebellen aanvallen.
10.15 uur: „Russische experts donderdag naar rampplek” – Russische onderzoekers willen donderdag ook naar de rampplek van Malaysia Airlines vlucht 17 in Oost-Oekraïne. Ze willen er de wrakstukken van de neergehaalde Boeing 777 onderzoeken. Dat hebben de Russische luchtvaartautoriteiten laten weten aan persbureau Interfax. Rusland zegt dat zijn specialisten willen samenwerken met de internationale collega’s „om de staat van de delen van het vliegtuig te onderzoeken”. Het ramptoestel stortte vlakbij de Oekraïens-Russische grens neer, in een gebied dat onder controle staat van pro-Russische separatisten.
09.27 uur: Rusland stopt invoer sap uit Oekraïne – Rusland stopt de invoer van vruchtensap uit Oekraïne. De autoriteiten hebben dit donderdag bekendgemaakt. De stap volgt op de aankondiging van woensdag dat Rusland Poolse groenten en fruit weert, officieel vanwege de voedselveiligheid. Het importverbod kan worden uitgebreid naar de hele Europese Unie. De importverboden lijken de eerste vergeldingen van de economische sancties die de Europese Unie dinsdag tegen Rusland afkondigde. Europa exporteert elk jaar voor ongeveer 2 miljard euro aan groente en fruit naar Rusland. Rusland ontkende overigens dat er een direct verband is tussen de Europese sancties en het Poolse verbod. 09.11 uur: Stage Russische managers onzeker – Nederland houdt een programma voor managers uit Rusland tegen het licht naar aanleiding van de dramatische gebeurtenissen met de vlucht MH17. Dat heeft een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken donderdag gezegd in reactie op een verhaal in De Telegraaf. Het gaat om het President’s Programme, een trainingsprogramma voor ondernemers en managers van Russische bedrijven. Ook Duitsland, Frankrijk, Finland, Japan, Noorwegen en de VS nemen deel aan het programma, dat al sinds 1998 bestaat. De voorbereidingen voor de plannen die al gemaakt zijn voor september, gaan onder voorbehoud nog door tot er een besluit is genomen. Maar: „Sinds de vliegramp is er een nieuwe situatie ontstaan”, aldus de woordvoerder. Het President’s Programme brengt ieder jaar ongeveer 40 managers naar Nederland voor een training en een soort stage bij een bedrijf hier. De lijst met deelnemers was al vastgesteld voordat werd besloten tot nader beraad over het programma.
08.17 uur: Familie gemeentewerker schrijft excuusbrief – De ouders van de gemeentemedewerker uit Den Bosch die zich op Facebook beledigend uitliet over de slachtoffers van de MH17-ramp, hebben een excuusbrief geschreven. Ze zeggen dat hun zoon psychisch niet helemaal in orde is en dat hij erge spijt heeft van zijn uitspraken, meldt het Brabants Dagblad. De ouders benadrukken dat de uitspraken niet de gevoelens van de familie of de Turkse gemeenschap vertegenwoordigen. Ook zeggen ze niet te begrijpen waarom hun zoon de uitspraken deed. „Het enige dat we kunnen aanvoeren is het aantoonbare beperkte psychische vermogen en de daarbij behorende problemen. Mehmet heeft klachten van psychische aard.” Mehmet schreef met een valse achternaam op Facebook dat hij blij was met de vele Nederlandse slachtoffers bij de vliegramp. Hij durft inmiddels de straat niet meer op.
08.10 uur: Oud-minister Van Middelkoop: Louter waardering voor aanpak kabinet – „Ik zie niet waar het kabinet kansen heeft laten liggen.” Dat zegt voormalig defensieminister Eimert Van Middelkoop. „We moeten niet te snel resultaten willen.”
07.13 uur: Poster Poetin blijft hangen ondanks protesten – Een omstreden poster van de Russische president Poetin blijft ondanks protesten van voorbijgangers hangen in een Haagse tramtunnel. Dat meldt het AD. Op de afbeelding is Poetin te zien met een zwarte balk over de ogen met daarop de tekst “Wat een held”. De poster is onderdeel van de expositie The King and I waarvoor eerstejaarsstudenten van de kunstacademie affiches ontwierpen waarop hun helden te zien zijn. Enkele passanten hadden vanwege de vliegramp in Oekraïne geklaagd over het in hun ogen aanstootgevende affiche. De gemeente ziet echter „geen reden de poster weg te halen”.
07.05 uur: Woede om uitwisseling met Russische managers – Ondanks de bedenkelijke rol die Rusland speelt in de MH17-ramp gaat Nederland door met het aanhalen van de vriendschapsbanden met het land. Het ministerie van Buitenlandse Zaken besloot deze week een uitwisselingsprogramma voor managers niet op te schorten, schrijft De Telegraaf. Ondernemer Richard Lezer uit Zwanenburg ontving maandag een mail van de Nederlandse Export Combinatie met de vraag of hij plek zou hebben voor een trainee uit het land van president Poetin. Hij vindt het bizar dat dit programma niet wordt bevroren totdat er duidelijkheid is over de rol van Rusland. Directeur van de Nederlandse Export Combinatie Joost van Dam zegt er bij Buitenlandse Zaken op te hebben aangedrongen het zogeheten Presidents Programma Rusland voorlopig uit te stellen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken bekijkt nu of daarvoor voldoende aanleiding is. In de tussentijd lopen de voorbereidingen gewoon door.
06.45 uur: Deal Shell met Gazprom loopt averij op – Olieconcern Shell wordt als een van de weinige Nederlandse ondernemingen direct getroffen door de sancties die Europa dinsdag heeft aangekondigd tegen Rusland. Een principeakkoord dat het bedrijf vorig jaar tekende met de Russische energiegigant Gazprom valt volgens de Volkskrant precies onder de omschrijvingen van de sancties. Shell en Gazprom willen schalie-olie zoeken en olie zoeken in poolgebied en in diep water, maar dat is precies wat de EU nu gaat verbieden. Bestaande contracten blijven buiten schot, maar de woordvoerder van Shell benadrukt dat er nog geen sprake is van een contract. Het is alleen nog maar een principeakkoord. Shell zal de EU om toestemming moeten vragen als er contracten worden getekend. „Maar dat kan nog jaren duren”, aldus de woordvoerder.
06.36 uur: „Nog altijd 80 lichamen niet geborgen” – Op de plek waar 2 weken geleden het vliegtuig van Malaysia Airlines neerstortte in Oekraïne, zouden nog altijd 80 lijken niet zijn geborgen. Volgens de Australische minister Julie Bishop van Buitenlandse Zaken blijkt dat uit nieuwe informatie. Het internationale onderzoeksteam, onder wie 30 Nederlanders, probeert al dagen het rampgebied in te komen. Verschillende pogingen zijn tot nu toe mislukt, omdat het te gevaarlijk is. Zo zouden pro-Russische rebellen mijnen hebben neergelegd op de toegangswegen naar het rampgebied van vlucht MH17. „Als de berichten kloppen, is dat ronduit afschuwelijk”, zei Bishop het donderdag in reactie op de berichten over de landmijnen, schrijven Australische media.
06.18 uur: OVSE verkent nieuwe route naar rampplek – Verkenners van de OVSE zijn donderdagochtend opnieuw op weg gegaan naar de plaats waar twee weken geleden een vliegtuig van Malaysia Airlines werd neergehaald. Het gaat om verkenning van een nieuwe route naar het gebied. In de drie auto’s met verkenners zitten ook Nederlanders. Eerdere pogingen om het gebied te bereiken liepen op niets uit omdat de verkenners werden tegengehouden door separatisten. Op en langs de route zou worden geschoten.
06.12 uur: „Wapenstilstand afspreken zeer moeilijk” – Een wapenstilstand afspreken in en rond het gebied van de vliegramp in Oekraïne is op dit moment zeer complex. Er is geen frontlinie en losse, geïsoleerde eenheden vechten zelfstandig. Dat heeft plaatsvervangend hoofd Alexander Hug van de waarnemingsmissie van de OVSE gezegd in een interview met het ANP. „Het gaat om geïsoleerde posities, her en der in het gebied. Hier staat een tank en daar een houwitser of een mortier. Ze zijn onderling niet verbonden”, zegt Hug. „Als iemand schiet, dan begint iedereen met schieten. Het wordt dan oncontroleerbaar”, aldus de waarnemer. Hug onderhandelt al dagen met zowel het regeringsleger van Oekraïne als met de pro-Russische rebellen over een wapenstilstand. Die moet het mogelijk maken dat de Nederlandse missie om slachtoffers van de vliegramp te bergen eindelijk veilig kan beginnen.
De Zwitser voert daarvoor letterlijk dag en nacht gesprekken met commandanten, maar die kunnen hun belofte van een staakt-het-vuren vaak niet waarmaken. Dat geldt voor zowel de rebellen als het Oekraïense leger. „Het probleem is een gebrek aan controle. Er is geen communicatie met de commandanten of tussen de eenheden. Er is maar één dronken rebel of ongedisciplineerde soldaat nodig en één schot voor een vuurgevecht van een uur.” De OVSE’er vindt het onverantwoord om onder die omstandigheden ongewapende waarnemers of leden van de repatriëringsmissie naar het gebied te sturen. Hij benadrukt dat het probleem tot afgelopen weekend niet speelde. De OVSE-mensen konden de rampplek gewoon bezoeken.
Daarna is het Oekraïense leger een offensief begonnen. Volgens Hug is sindsdien „maximaal een bataljonsterkte” aan Oekraïense troepen het gebied binnengetrokken. De rebellen zijn echter niet verdreven. In plaats daarvan is een wirwar ontstaan aan controleposten, loopgraven en zware wapens van beide partijen, die elkaar bestoken. Een duidelijke overwinning van één van beide partijen zou pas een einde aan die situatie kunnen maken.
Hug zegt dat het hem persoonlijk zwaar valt dat de missie twee weken na de ramp nog steeds niet kan beginnen. „Het is moeilijk. Ik heb de plek van de crash zelf gezien. Ik zag kinderen. Die heb ik zelf ook”, aldus Hug. Hij zegt dat stress en frustratie zich hebben opgebouwd, maar spreekt ook van een „sterke motivatie” omdat de missie belangrijk is voor de nabestaanden. Hug voelt ook betrokkenheid omdat hij tot voor kort voor zijn werk bij de OVSE in Nederland woonde, waar zijn familie nog steeds verblijft. De afgelopen dagen hebben de OVSE’ers in hun witte auto’s gezocht naar veiliger routes naar de rampplek, maar steeds zonder succes. Hug bezweert door te gaan: „Het slechtste wat je kunt doen is helemaal niets doen.”
06.07 uur: Chronologie – Het is donderdag precies twee weken geleden dat een Boeing 777 van Malaysia Airlines in Oekraïne neerstortte. Aan boord waren 298 mensen, onder wie 195 Nederlanders. Klik hier voor een beknopt overzicht van de gebeurtenissen sindsdien.
03.49 uur: Australië houdt dag van nationale rouw – In Australië wordt volgende week donderdag een dag van nationale rouw gehouden om de slachtoffers van de vliegtuigcrash in Oost-Oekraïne te herdenken. Volgens premier Tony Abbott wordt in Melbourne een speciale herdenkingsdienst gehouden, omdat 16 van de 38 Australische slachtoffers uit de staat Victoria kwamen. Melbourne is de hoofdstad van de staat. Ook zullen de vlaggen op overheidsgebouwen halfstok hangen, schrijven Australische media. Het toestel van Malaysia Airlines werd op 17 juli uit de lucht geschoten boven Oekraïne. Aan boord van de MH17 zaten onder andere 195 Nederlandse slachtoffers. „We rouwen om allemaal, maar in het bijzonder voor de 38 mannen, vrouwen en kinderen die uit Australië kwamen”, aldus Abbott.
03.36 uur: Oekraïne neemt besluit over politiemissie – Het parlement van Oekraïne besluit hoogstwaarschijnlijk donderdag of er een grote politiemissie komt naar het rampgebied waar 2 weken geleden vlucht MH17 neerstortte. Doel van de missie is het vinden van menselijke resten en persoonlijke bezittingen van de slachtoffers. Nederland liet al weten dat er vele tientallen, mogelijk zelfs honderden politiemensen, marechaussees en forensische experts aan die missie zullen deelnemen als Oekraïne instemt. Ook Australië stuurt dan mensen. Nederland en de Oekraïense regering hebben maandag al een verdrag getekend dat onder meer dragen van handwapens door politiemensen en marechaussees in Oekraïne mogelijk maakt. Het is nu aan het Oekraïense parlement om dit verdrag wel of niet te ratificeren. De pistolen kunnen iets meer comfort en bewegingsruimte bieden, bijvoorbeeld als politiemensen een „loslopend bendelid” of een crimineel tegenkomen, verklaarde minister Jeanine Hennis-Plasschaert (Defensie). De handwapens zijn echter niet bedoeld om op te treden tegen separatisten, benadrukte de minister. „We moeten zo min mogelijk provocerend zijn.” Het verdrag legt ook de basis voor een grotere inzet met gewapende militairen, maar volgens minister Frans Timmermans (Buitenlandse Zaken) is het „zeer onwaarschijnlijk” dat het zover komt.
22.30 uur: Liveblog gesloten – De redactie sluit het liveblog.
21.32 uur: Ook Nederlanders mee met verkenning OVSE – Waarnemers van de OVSE gaan donderdag weer proberen een weg te vinden richting de wrakstukken van de neergehaalde Boeing in Oost-Oekraïne. Daar zijn ook Nederlanders bij, zo maakte de woordvoerster van de leider van de Nederlandse repatriëringsmissie, Pieter-Jaap Aalbersberg, woensdag bekend. Over de verkenning zal „de hele nacht” worden gesproken, met de separatisten in het gebied maar „ook in Kiev”. Dat heeft de leider van de OVSE-waarnemers in Donetsk, de Zwitser Alexander Hug, woensdag gezegd tegen het ANP.
21.16 uur: G7 waarschuwen Rusland over Oekraïne – De leiders van de G7-landen hebben Rusland woensdag de wacht aangezegd. Het Kremlin moet rekening houden met nieuwe sancties, als het zijn Oekraïnebeleid niet bijstelt, aldus een gemeenschappelijke verklaring. De G7-leiders roepen de strijdende partijen ertoe op een staakt-het-vuren in acht te nemen, met name op de plek waar op 17 juli het Maleisische vliegtuig crashte. De VS, Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland, Italië, Japan en Canada hekelen dat Rusland de soevereiniteit, territoriale integriteit en onafhankelijkheid van Oekraïne ondermijnt.
20.45 uur: Nieuwe EU-sancties tegen intimi Poetin – De EU heeft woensdag acht personen met naam genoemd die het doelwit zijn van nieuwe sancties tegen Rusland. Onder hen zijn naaste kennissen van president Vladimir Poetin, zoals Arkadi Rotenberg, die lang zijn sparringpartner bij het judoën is geweest. Ook drie bedrijven staan op de lijst: een bank, een wapenproducent en een luchtvaartmaatschappij. De National Commercial Bank was de eerste Russische bank die op de Krim actief werd nadat Moskou het Oekraïense schiereiland eerder dit jaar had geannexeerd.
20.30 uur: OVSE verkent wegen bij Donetsk donderdag weer – Waarnemers van de OVSE gaan donderdag weer proberen een weg te vinden richting de wrakstukken van de neergehaalde Boeing in Oost-Oekraïne. Over de verkenning zal „de hele nacht” worden gesproken, met de separatisten in het gebied maar „ook in Kiev”. Dat heeft de leider van de OVSE-waarnemers in Donetsk, de Zwitser Alexander Hug, woensdag gezegd tegen het ANP. Voor zover bekend gaan de Nederlandse forensische experts in Donetsk donderdag niet mee met de OVSE-verkenners. De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) had woensdag ook geprobeerd een weg naar de rampplek te vinden. Volgens Hug, die mee was, namen de waarnemers een nieuwe route. Bij een controlepost van de rebellen stopten ze en zagen ze gewonden, waarschijnlijk opstandelingen. Daarop besloten de OVSE’ers terug te keren naar hun hotel in Donetsk. „De veiligheidssituatie nam de beslissing”, aldus Hug.
20.13 uur: Nabestaanden Poolse ramp schrijven Rutte – Nabestaanden van slachtoffers van een grote Poolse vliegramp hebben donderdag een brief geschreven aan premier Mark Rutte. Een Pools regeringsvliegtuig stortte in 2010 neer bij de Russische plaats Smolensk en een deel van de nabestaanden beschuldigt Rusland van betrokkenheid. In de brief veroordelen ze de vermeende rol van Moskou bij de crash van het Malaysia-toestel en geven ze Rutte enkele tips. De crash in 2010 kostte de Poolse president Lech Kaczynski en 95 andere hoogwaardigheidsbekleders het leven. „We zien dat de geschiedenis zich herhaalt”, schrijven de nabestaanden. „We hebben 4 jaar geleden een soortgelijke tragedie meegemaakt. Het is de moeite waard om deze nare ervaring te delen met nieuwe slachtoffers”, aldus de nabestaanden. Het onderzoek naar de ramp in 2010, dat in handen van de Russen lag, verliep net zo traag en „niet volgens internationale standaarden” als het recente drama. De Russische onderzoekers concludeerden dat de ramp de schuld van Poolse functionarissen was. Een Poolse onderzoekscommissie wees andere oorzaken aan: de piloten vlogen te laag en te snel en waren slecht op de landing voorbereid, maar ook de Russen valt het één en ander te verwijten. Het grondpersoneel op het vliegveld van Smolensk zou niet goed hebben gecommuniceerd en de lichten rondom de landingsbaan zouden niet naar behoren hebben gewerkt.
19.30 uur: Rusland dreigt EU met hogere energieprijs – Moskou heeft de EU woensdag gedreigd met een verhoging van de energieprijzen. Dit is een reactie op de economische sancties die de unie dinsdag afkondigde. Deze „onverantwoordelijke stap” zal onvermijdelijk tot stijging van de prijzen op de Europese energiemarkt leiden, aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou woensdag. Duitsland, de belangrijkste economie in de EU, is voor een derde van zijn gasimport afhankelijk van de Russen. De EU besloot dinsdag tot nieuwe sancties om het Kremlin te bewegen zijn steun aan de pro-Russische opstandelingen in Oekraïne in te trekken.
19.10 uur: Nog geen bevestiging locaties spullen – De Nederlandse repatriëringsmissie heeft nog geen bevestiging van de verschillende locaties waar spullen zijn opgeslagen van de slachtoffers van de vliegtuigcrash in Oekraïne. Missieleider Pieter-Jaap Aalbersberg heeft ook gehoord dat er spullen zouden worden bewaard in een mortuarium in Donetsk en in een trein. Hij weet nog niet waar precies, zei hij woensdag. „Als we dat te weten komen, proberen we die spullen op te halen en naar Nederland te brengen.” De Australische minister van Buitenlandse Zaken Julie Bishop meldde woensdag dat veel spullen liggen opgeslagen in een mortuarium in Donetsk. Onlangs werd al bekend dat in of bij de stad Torez een trein met persoonlijke bezittingen van de slachtoffers zou staan.
19.05 uur: „Ruim 12.000 Russische militairen aan grens” – Rusland heeft inmiddels „meer dan 12.000” militairen aan de grens met Oekraïne. Dat heeft de militaire bevelhebber van de NAVO, de Amerikaanse generaal Philip Breedlove, woensdag gezegd tijdens een bezoek aan Kosovo. Ook groeit het aantal wapens dat zij bij zich dragen. „We zien dat de materialen worden verplaatst van het centrale militaire district in Rusland naar het gebied rondom Rostov. Daar worden ze verzameld, getraind en verplaatst richting de grens. We zien ze ook voorbij de grens”, aldus Breedlove. Eerder heeft Breedlove Rusland er al van beschuldigd dat het raketten afvuurt vanaf Oekraïense grond. Valentin Nalivajtsjenko, het hoofd van de Oekraïense veiligheidsdienst SBU, claimt dat Rusland zogeheten Grad-raketwerpers de grens over brengt. „Grads komen van Russisch grondgebied, worden opgesteld op vooraf afgesproken plekken en worden afgevuurd op de Oekraïners.” Volgens hem gaat het over „honderden raketlanceringen. Dit is serieuze militaire agressie.” 19.02: Alles verzamelen wat een persoon uniek maakt – Ze zijn steun en toeverlaat, empathisch en professioneel, het scharnierpunt tussen nabestaanden en instanties. Een van de belangrijkste taken van de 106 familierechercheurs die contact hebben met de nabestaanden van slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne, is om informatie te verzamelen. Gegevens die laten zien hoe een slachtoffer bij leven was. Informatie die een persoon uniek maakt. Alles wat een persoon uniek maakt, kan helpen bij de identificatie van de lichamen die vanaf de rampplek in Oost-Oekraïne naar Nederland zijn gebracht, legt Harold van Gelder uit. Van Gelder (51) is coördinator bij het Landelijk Team Forensische Opsporing (LTFO), afdeling identificatie. Zijn mensen houden zich sinds de ramp met de Boeing van Malaysia Airlines op 17 juli bezig met hoe de slachtoffers vóór hun dood waren.
18.45 uur: EVO stelt Ruslanddesk in – De ondernemersorganisatie EVO stelt donderdag een helpdesk in voor leden die zakendoen met Rusland. Dit in verband met sancties die de EU neemt tegen Rusland. Dat zei een woordvoerder woensdag. EVO vertegenwoordigt 20.000 handels- en productiebedrijven die goederen te vervoeren hebben. „Dat doen wij in de verwachting dat morgen meer details bekend worden over de sancties die de Europese Unie wil invoeren. Wij gaan die documenten uitspitten zodat wij leden van dienst kunnen zijn die willen weten wat de naleving van de sancties voor hen betekent”, lichtte een woordvoerder toe. Hij benadrukte dat de organisatie en haar leden de sancties respecteren.
„Het is ook een kwestie van vooruitdenken. Rusland komt vermoedelijk met tegenacties. Ook daar willen wij op voorbereid zijn om straks onze leden erover te kunnen informeren”, aldus de woordvoerder.
18.09 uur: Missieleider verwacht onvoldoende veiligheid – Leider Pieter-Jaap Aalbersberg van de repatriëringsmissie verwacht dat de veiligheidssituatie naar en bij de rampplek de komende dagen niet zal verbeteren. Hij zei dat woensdag tijdens een persbriefing. „Daardoor lijkt de kans kleiner dat we op korte termijn op de rampplek kunnen komen. Er zijn te veel gevechten en beschietingen over en weer die onze mensen verhinderen om door het gebied te reizen”, concludeert Aalbersberg. „De experts moeten in een veilige omgeving kunnen werken. Door al de beschietingen is dat op dit moment niet mogelijk. Dit is de realiteit en daar moeten we het nu helaas mee doen.” Aalbersberg: „Via intensief overleg met de OVSE, de Oekraïense en Australische autoriteiten blijft het team proberen veilige toegang te krijgen tot de rampplek. Donderdag wordt toch na overleg met de OVSE weer een poging gedaan de rampplek te bereiken. Natuurlijk is dit afhankelijk van de veiligheidsanalyse.” „We zitten in een ingewikkelde situatie”, benadrukt Aalbersberg. „We blijven onderhandelen met de OVSE om zo snel mogelijk toegang tot de rampplek te krijgen. Ons doel is en blijft om de stoffelijke overschotten en persoonlijke bezittingen terug te brengen naar de nabestaanden.” Dat de pro-Russische rebellen mijnen hebben gelegd op de toegangswegen naar het rampgebied, heeft de leider van de missie nog niet bevestigd gekregen. Dit is volgens hem nu wel een groot onderdeel in de veiligheidsanalyse. Maar het betekent niet direct dat er geen gang naar de rampplek mogelijk is. „Beide partijen zorgen in zo’n geval voor ons. De separatisten doen dat in het gebied dat zij beheersen.” Woensdag is er overleg geweest met de Maleisische autoriteiten. Daarin is besloten om ook de 68 Maleisische experts te integreren in de repatriëringsmissie. De missie is daarmee uitgebreid tot een team met specialisten uit Nederland, Australië en Maleisië.
17.17 uur: „Spullen passagiers in mortuarium Donetsk” – Veel spullen van passagiers van rampvlucht MH17 liggen opgeslagen in een mortuarium in het rebellenbolwerk Donetsk. Dat heeft de Australische minister van Buitenlandse Zaken, Julie Bishop, volgens Australische media op een persconferentie gezegd. „De Australische federale politie helpt bij het coördineren van een missie om de eigendommen uit het mortuarium in Donetsk te halen en naar Nederland te brengen”, zei ze. „We weten hoe belangrijk dat is voor familieleden en kennissen van overledenen. Dus dit is onderdeel van onze humanitaire missie.” Onlangs werd al bekend dat in of bij de stad Torez een trein met persoonlijke bezittingen van de slachtoffers zou staan.
16.58 uur: Kiev, rebellen, Moskou en OVSE samen in Minsk – Vertegenwoordigers van de Oekraïense en Russische regering, de pro-Russische separatisten en de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) gaan donderdag met elkaar om tafel in het Wit-Russische Minsk. Dat vertelde de ‘vicepremier’ van de zelfuitgeroepen Volksrepubliek Donetsk, Andrej Purgin, aan persbureau Itar-Tass. Tijdens het overleg wordt onder meer de toegankelijkheid van het rampgebied van vlucht MH17 besproken. Dat is wat Purgin betreft echter niet het belangrijkste agendapunt. „Eerlijke uitwisseling van gevangenen zou de eerste prioriteit moeten hebben. Dat is voor mij een van de belangrijkste kwesties.”
16.45 uur: Nederlanders „zullen op de rampplek komen” – We zullen er komen; er is geen weg terug. Dat is de sfeer binnen het team van Nederlandse experts en marechaussees, die zich in een hotel in Donetsk iedere ochtend opmaken om te vertrekken, maar steeds weer te horen krijgen dat ze nog niet naar de plek van de vliegramp in Oost-Oekraïne kunnen.
16.15 uur: „Práát met Rusland, schreeuw niet zo” – De nieuwe sancties tegen Rusland betekenen niet alleen economische tegenslag, ze verslechteren ook de toch al gespannen verhouding met het Westen. Dat zegt Sergej Karaganov, persoonlijk adviseur van president Poetin, tegen het AD. Hij vindt het tijd dat de EU en de VS ophouden met schreeuwen naar Rusland en een gesprek moeten beginnen. „Oekraïne als land is een mislukking, economisch en politiek, en de bestuurders hebben er een bende van gemaakt. Het kan alleen nog wat worden als Oekraïne een gezamenlijk project wordt. Het wordt tijd de Koude Oorlog nu echt te beeïndigen”, aldus Karaganov.
15.37 uur: Inmiddels 190 foto’s en filmpjes rampplek – De politie heeft tot en met woensdag inmiddels 190 foto’s en filmpjes van de rampplek in Oost-Oekraïne binnengekregen. De teller stond maandag op 150 bestanden. Er zijn onder meer filmpjes in het Oekraïens en in het Russisch geüpload. Het is niet duidelijk waar de afzenders vandaan komen. Het vliegtuig van Malaysia Airlines werd neergehaald in het oosten van Oekraïne, waar de meeste mensen Russisch spreken. Het onderzoeksteam wil de plek van de ramp, net voor, tijdens en na de ramp in beeld brengen. Dit om een reconstructie te maken. „Ook recente beelden kunnen daaraan bijdragen”, benadrukt de politie. De politie heeft vorige week een speciale pagina gemaakt waar mensen de filmpjes kunnen uploaden. De oproep om dat te doen is opgesteld in het Nederlands, Engels en Russisch.
15.20 uur: Moskou noemt sancties VS kortzichtig – Rusland noemt de economische sancties van de VS „vernietigend en kortzichtig”. Dat verklaarde het ministerie van Buitenlandse Zaken woensdag. De EU, die ook tot sancties besloot, werd in die verklaring niet genoemd. De VS besloten onder meer om in navolging van de EU de export naar Rusland van goederen en technologie voor de olie- en gassector te staken en Russische staatsbanken van de financiële markt af te snijden. „Zulke beslissingen door Washington kunnen niets anders brengen dan verdere verslechtering van de Amerikaans-Russische verhoudingen en een uiterst onfortuinlijke situatie veroorzaken in de internationale betrekkingen, waar de samenwerking tussen onze staten vaak een doorslaggevende rol speelt”, aldus de verklaring. De verliezen voor de VS zullen „voelbaar” zijn, aldus Moskou.
13.59 uur: Gergiev Festival eert slachtoffers MH17 – Het jaarlijkse Gergiev Festival in Rotterdam is dit jaar opgedragen aan de slachtoffers van rampvlucht MH17. Dat heeft de Russische dirigent Valery Gergiev laten weten in een persoonlijke verklaring. Het festival rond klassieke muziek, dat dit jaar plaatsvindt van 12 tot en met 14 september, is naar hem vernoemd. „De slachtoffers en hun families en vrienden zijn in onze gedachten en geest als we optreden”, zegt Gergiev. „Ik draag het festival en de muziek aan hen op als eerbetoon, samen met een hartenkreet van ons allen tegen de wreedheden van oorlog en terrorisme.”
13.55 uur: „Mijnen op toegangswegen rampplek” – Pro-Russische rebellen hebben mijnen neergelegd op de toegangswegen naar het rampgebied van vlucht MH17. Dat heeft luitenant-kolonel Andrej Lysenko van de Oekraïense veiligheidsraad woensdag gezegd. „Dit maakt het werk van de internationale experts onmogelijk”, meldde hij volgens Oekraïense media op een persconferentie. De OVSE ging woensdagmorgen op verkenningsmissie richting de rampplek, maar moest onverrichter zake terugkeren omdat het gebied te gevaarlijk was. Volgens Lysenko voert het Oekraïense leger vlakbij de rampplek geen operaties uit tegen de rebellen. Wel proberen de strijdkrachten de aanvoerroutes van de separatisten door te snijden om ze te dwingen het gebied te verlaten, zei hij.
13.12 uur: Oekraïne: Strijd om rampplek MH17 gaat door – Het Oekraïense leger is voorlopig niet van plan de gevechten rondom het gebied waar het vliegtuig van Malaysia Airlines op 17 juli neerstortte te staken. Dat heeft woordvoerder van de Oekraïense Nationale Veiligheidsraad Andrej Lysenko gezegd. Volgens Lysenko hebben de rebellen landmijnen rondom het gebied geplaatst. De woordvoerder zei dat Kiev alles doet wat in haar macht ligt om het werk van de deskundigen in het rampgebied mogelijk te maken. Omdat de regio ‘tijdelijk in handen is van de terroristen’ kan het Oekraïense leger hier echter de veiligheid niet garanderen, aldus Lysenko. Een dag eerder leverde minister van Buitenlandse Zaken Timmermans nog kritiek op de gevechten rond de rampplek. Volgens de minister moeten zowel de separatisten als het regeringsleger de vijandigheden in de omgeving staken. Alleen zo kan het Nederlandse onderzoeksteam het gebied bereiken en zijn werk doen. Lysenko zei woensdag dat het leger de rebellen niet met raketten en artillerie bestookt, maar het gebied alleen met lichte wapens straat voor straat bevrijdt. Hierdoor wordt volgens hem geen schade toegebracht aan het rampgebied. Volgens Human Rights Watch zet de krijgsmacht wel degelijk raketten in en vallen daar burgerslachtoffers bij. Lysenko zegt van plan te zijn de rebellen te omsingelen en af te snijden van aanleverroutes totdat zij zich overgeven.
12.31 uur: Nederlandse officier bij Oekraïens leger – Bij de Oekraïense troepen die vechten bij Donetsk, gaat een Nederlandse verbindingsofficier informatie verzamelen. Het ministerie van Defensie bevestigde een bericht in De Telegraaf daarover. De Nederlandse officier moet inlichtingen over de strijd tussen Oekraïne en de pro-Russische rebellen vergaren voor de missie die lichamen en spullen moet bergen van de rampzalige vlucht MH17. Het gaat in elk geval om één functie, die mogelijk door meer mensen vervuld gaat worden, maar dat is nog niet precies besloten. Informatie over de strijd van de separatisten wordt verworven door de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). Die strijd maakt het werken van de bergingsmissie op dit moment onmogelijk.
12.29 uur: Experts woensdag definitief niet naar rampplek – Er zal woensdag definitief geen konvooi met Nederlandse experts reizen van Donetsk naar de rampplek waar het toestel van Malaysia Airlines is neergestort. De situatie op en langs de route is te onveilig, laat het hoofd van de repatriëringsmissie Pieter-Jaap Aalbersberg weten vanuit Kiev. „De OVSE werd op de route naar de crashsite tegengehouden. Er waren waarschuwingen dat er werd geschoten op en langs de route. De OVSE besloot na overwegen van andere routes en onderhandelen met separatisten, om de verkenning af te breken en terug te gaan naar Donetsk”, aldus Aalbersberg.
11.13 uur: Waarom willen we alles weten? – „Een kabinet heeft –zeker in zaken die boven alle partijpolitiek verheven zijn– ook vertrouwen nodig. Achteraf mag daarover verantwoording worden gevraagd. De wijze waarop de bewindslieden hun beleid van afgelopen dagen hebben gemaakt, en verantwoord in de pers en de Kamer, verdient respect en vertrouwen. Ook in die dingen die niet gezegd konden worden.” Dat stelt onze commentator.
10.45 uur: Verkenners OVSE hoorden beschietingen – Verkenners van de OVSE die woensdagochtend door de opstandelingen werden tegengehouden aan de frontlinie, hoorden in de verte het geluid van beschietingen. Aan de kant van de opstandelingen vielen meerdere gewonden rond de frontlinie. Aan de OVSE vroegen ze of er misschien een dokter in het konvooi mee was gereisd.
10.27 uur: OVSE-konvooi tegengehouden aan frontlinie – Het is een konvooi van de OVSE woensdag niet gelukt om de rampplek van vlucht MH17 te bereiken. De auto’s van de organisatie werden door de opstandelingen tegengehouden aan de frontlinie. In het gebied wordt wederom gevochten tussen separatisten en het Oekraïense regeringsleger. De OVSE zond woensdagochtend een verkennende missie het veld in om te kijken of internationale onderzoekers nu wel naar de rampplek konden komen. De verkenners keerden echter onverrichter zake terug in Donetsk.
09.19 uur: Voorlopig geen Australische sancties tegen Rusland – Australië overweegt geen nieuwe sancties tegen Rusland. Dat heeft de Australische premier Tony Abbott woensdag gezegd. Volgens Abbott heeft het terughalen van de slachtoffers van vlucht MH17 nu prioriteit. De Australische premier heeft de afgelopen twee weken verscheidene telefoongesprekken gevoerd met de Russische president Vladimir Poetin, die hij prees voor zijn medewerking. Het toestel van Malaysia Airlines werd uit de lucht geschoten met een raket die gelanceerd lijkt te zijn door pro-Russische separatisten. Mogelijk was het wapen afkomstig uit Rusland. Abbott: „We hebben al enkele maatregelen ingesteld tegen Rusland. Ik sluit niet uit dat we in de toekomst verdere stappen zullen ondernemen. Maar op dit moment ligt onze focus niet op sancties: onze focus ligt op het zo snel mogelijk thuisbrengen van de doden.” Bij het neerstorten van vlucht MH17 kwamen 28 Australiërs om het leven.
09.10 uur: Separatist waarschuwt journalist –Tot op het moment van vertrek van twee auto’s van de OVSE uit Donetsk werd er door waarnemer Alexander Hug onderhandeld met zwaarbewapende rebellen. Met een kaart op de motorkap werd bepaald waar de waarnemers heen konden gaan. De pro-Russische separatisten gaven de OVSE’ers naar verluidt te verstaan dat ze alleen op bescherming kunnen rekenen zolang zij in rebellengebied blijven. Het team vertrok vervolgens samen met een aantal zwaarbewapende rebellen. Journalisten werden op afstand gehouden. Toen een Nederlandse verslaggever te dichtbij kwam, stapte een separatist naar voren en laadde zijn wapen door bij wijze van waarschuwing.
08.45 uur: OVSE verkent wegen naar rampplek – Twee auto’s van de OVSE zijn woensdagochtend vertrokken vanuit Donetsk voor een verkenningsmissie richting de plek waar bijna 2 weken geleden een Boeing van Malaysia Airlines werd neergehaald. Onder de waarnemers in de auto’s is ook Alexander Hug. Eerder op de ochtend werd er door de OVSE onderhandeld met de rebellen.
07.46 uur: Geldermalsen: Ramp MH17 te lang geleden – Een geplande stille tocht donderdag in Geldermalsen voor de 298 slachtoffers van de vliegramp met vlucht MH17 in Oekraïne gaat niet door. Initiatiefnemer Dave van Hattem (24) krijgt niet de gehoopte steun van de gemeente en ziet daarom voorlopig af van de tocht. „Wij gaan hier geen energie in steken”, aldus een woordvoerder van de gemeente in De Gelderlander. „De ramp is te lang geleden gebeurd. Mensen zijn met andere dingen bezig.”
Woensdag 07.05 uur: Directie: KLM kon niet anders – „Net als vrijwel iedereen maakte ook KLM een risicoafweging om over Oost-Oekraïne te vliegen. Met de beschikbare informatie vóór 17 juli hadden we niet tot een ander besluit kunnen komen.” Zo zegt plaatsvervangend president-directeur Pieter Elbers van KLM in De Telegraaf. Hij reageert daarmee op de discussie of maatschappijen als Malaysia Airlines en KLM levens onnodig in gevaar hebben gebracht door in gevaarlijk luchtruim te vliegen. „Er waren die dag honderden vluchten van bekende airlines die van deze drukke luchtcorridor gebruikmaakten”, aldus Elbers. „Conflictgebieden zijn vaak moeilijk in te schatten. Luchtvaartorganisatie ICAO stelt staten verantwoordelijk, in dit geval Oekraïne, om veilig op kruishoogte te mogen vliegen.” Koepelorganisaties als ICAO (VN), IATA (luchtvaart), CANSO (luchtverkeersleiding) en ACI (luchthavens) bogen zich dinsdag in een vergadering over falende veiligheidsprocedures.
22.30 uur: De redactie sluit dit liveblog.
22.20 uur: Rebellen: Geen dreigement tegen OVSE – De pro-Russische separatisten hebben dinsdag tegengesproken dat zij hebben gedreigd de OVSE de toegang te ontzeggen tot de plaats waar het vliegtuig van Malaysia Airlines is neergestort. In een verklaring onderstrepen zij dat zij al lang ,effectief’’ samenwerken met de OVSE-missie. Eerder was door verschillende media gemeld dat de rebellen in een boze e-mail hadden vastgesteld dat de missie alleen de belangen van de Verenigde Staten en Oekraïne diende. Volgens hen zou de OVSE van het begin af aan niet neutraal zijn geweest in hun conflict met de Oekraïense overheid. De OVSE speelt een cruciale rol in de pogingen om overgebleven stoffelijke resten op de rampplek te verzamelen en de ramp te onderzoeken.
21.43 uur: Slachtoffers MH17 lokaal herdacht – Honderden mensen hebben dinsdagavond in Rotterdam meegelopen in een stille tocht voor twee inzittenden van vlucht MH17. Ze herdachten Bryce (23) en Daisy (20), een jong stel dat vakantie zou vieren op Bali. In de stoet die door de wijk Ommoord ging liep ook burgemeester Ahmed Aboutaleb mee. De stille tocht begon bij voetbalclub FC Ommoord waar Bryce jeugdtrainer was en eindigde bij zijn ouderlijk huis. Daar werd een minuut stilte in acht genomen en werd onder applaus vuurwerk afgestoken. Veel deelnemers waren in het wit gekleed. In Roosendaal werd dinsdagavond de omgekomen Roosendaler Bart Lambregts herdacht. Lambregts zat samen met zijn vriendin Astrid Hornikx in het vliegtuig van Malaysia Airlines dat boven Oekraïne uit de lucht werd geschoten. Ruim 1500 mensen waren bij de herdenkingsbijeenkomst op het Tongerloplein aanwezig.
21.27 uur: Oekraïne mikt op rebellen maar raakt flats – „Het zijn bandieten. Ik ben geen separatist”, zegt een oud vrouwtje in Donetsk, nadat enkele flats zijn getroffen door projectielen die zijn afgevuurd door het leger van Oekraïne. De schade aan het flatgebouw waar ze voor staat is groot. Op de grond ligt puin en metaal. De flat is middenin de gevel getroffen. De Oekraïense artillerie had waarschijnlijk een basis van de rebellen pal achter de flat als doel. In de nabije omgeving zijn nog zeker twee flats getroffen. In een van de gevels gaapt een groot gat.
21.14 uur: Front steeds dichter bij centrum Donetsk – Volgens een mededeling van de RVD over de gesprekken dinsdag tussen de Oekraïense president Porosjenko en premier Rutte garandeert Oekraïne een staakt-het-vuren als de separatisten zich eerst van de frontlijn terugtrekken. Dat zijn de rebellen voor zover bekend niet van plan. Wel dreigen ze er volgens sommige waarnemers door het regeringsoffensief te worden omsingeld. Het nieuwe offensief beoogt de rebellen terug te dringen naar een aantal geïsoleerde plekken, inclusief Donetsk en 100 kilometer noordoostelijker, Loehansk. Ongeveer daartussenin ligt de crashsite van de Boeing 777 van Malaysia Airlines. Het front komt volgens waarnemers ondertussen steeds dichterbij het centrum van Donetsk.
21.03 uur: Afwachten in belegerd Donetsk – Iedere dag in hotel Park Inn in Donetsk begint met de hoop dat de Nederlandse en Australische experts kunnen afreizen om hun belangrijke werk te doen. Maar al dagen is dat onmogelijk door de gevechten bij de rampplek en op de route daarnaartoe. Ondertussen lijkt het oorlogsgeweld het centrum van Donetsk te naderen. Lees meer.
20.50 uur: MH17 bepaalt nabestaande bij Herculesramp – De ramp met vlucht MH17 boven Oekraïne herinnert Ruud van der Burgt (46) uit Bergen op Zoom aan de Herculesramp in 1996 op de Vliegbasis Eindhoven. Daarbij kwam zijn enige, toen 26-jarige zus Eveline om. Hij ziet overeenkomsten tussen beide tragedies.
20.39 uur: ICAO laat veiligheid luchtverkeer onderzoeken – De internationale organisatie voor de burgerluchtvaart ICAO laat onderzoeken hoe informatie over de veiligheid van het luchtverkeer beter kan worden verzameld en gedeeld. De VN-organisatie zal een commissie instellen die dat gaat onderzoeken, liet zij dinsdag na een vergadering in de Canadese stad Montreal weten. De ICAO organiseert verder in februari een conferentie over de veiligheid van het luchtverkeer. De aanleiding voor de bijeenkomst dinsdag was de vliegtuigcrash boven het oosten van Oekraïne op 17 juli. Sommige luchtvaartmaatschappijen, zoals British Airways, bleken het luchtruim boven het gebied te mijden, terwijl bijvoorbeeld Malaysia Airlines en de KLM boven Oost-Oekraïne bleven vliegen.
20.30 uur: Hoofd missie heeft hoop voor woensdag – Het hoofd van de repatriëringsmissie Pieter-Jaap Aalbersberg heeft er toch vertrouwen in dat zijn team woensdagmorgen een nieuwe poging kan wagen om bij de rampplek te komen. Hij zei dat onder meer in reactie op het dreigement van de separatisten in Oekraïne, om de OVSE bij de rampplek te weren. De separatisten zouden de OVSE partijdig vinden. De aanwezigheid van de OVSE is noodzakelijk voor de missie. ,Op basis van de gesprekken van vandaag, heb ik er toch vertrouwen in dat we morgen een nieuwe poging kunnen doen’’, reageerde Aalbersberg dinsdag. ,We hebben echt een verandering van beeld hierover, ten opzichte van gisteren. Toen hadden we dat vertrouwen niet.’’ De situatie blijft wel fragiel, stelt Aalbersberg. De situatie kan volgens hem van uur tot uur veranderen.
20.25 uur: EU isoleert Rusland met economische sancties – De Europese Unie gaat ongekende, zware, economische sancties instellen tegen Rusland, wegens de Russische agressie en bemoeienis in buurland Oekraïne en de annexatie van het Oekraïense schiereiland Krim. Daartoe is dinsdag besloten en na een formele schriftelijke goedkeuring door alle Europese hoofdsteden zullen de strafmaatregelen donderdag van kracht worden. De sancties zullen een significant effect hebben op de Russische economie, zo klinkt het in Brussel. Europa probeert al sinds maart Rusland onder druk te zetten. Na het opschorten van diplomatiek overleg stelde het gerichte maatregelen in tegen personen en bedrijven. Lange tijd wilde de EU echter niet overgaan tot zwaardere, economische sancties (de zogenoemde fase drie-sancties). Maar het neerschieten van een passagierstoestel van Malaysia Airlines boven het oosten van Oekraïne door vermoedelijk separatisten die gesteund worden door Moskou was de druppel die de emmer deed overlopen.
19.22 uur: Missieteam geeft niet op, ondanks frustratie – Ondanks een flinke portie frustratie geven de Nederlandse experts niet op en proberen woensdagochtend opnieuw de rampplek van vlucht MH17 te bereiken. Dat benadrukt hoofd van de repatriëringsmissie Pieter-Jaap Aalbersberg. „Vanmorgen hebben we besloten dat het niet veilig genoeg was om met de experts te gaan rijden van Donetsk naar de rampplek. Dat besluit is genomen na zorgvuldig overleg met de OVSE”, legt Aalbersberg uit. „We zijn wederom teleurgesteld, omdat we zeer gemotiveerd zijn om onze missie uit te voeren. Zoals eerder al gezegd vinden we dat nabestaanden het recht hebben om de stoffelijke overschotten en de persoonlijke bezittingen van hun geliefden terug te krijgen.”
19.17 uur: „AIVD had niets te tippen over luchtruim” – De Nederlandse inlichtingendiensten AIVD en MIVD hadden geen informatie over mogelijke gevaren boven Oost-Oekraïne voor luchtvaartmaatschappijen. Minister Ivo Opstelten (Veiligheid en Justitie) zei in debat met de Tweede Kamer dat „er geen indicaties zijn dat onze diensten informatie hadden die ze hadden kunnen doorgeven”. Luchtvaartmaatschappijen die daar al niet meer vlogen, maakten een eigen afweging, aldus de minister. Opstelten reageerde op vragen van Kamerlid Louis Bontes (Voor Nederland) die zich afvroeg waarom bijvoorbeeld British Airways wel op dat risico was gewezen door de Britse geheime dienst. Volgens de minister „waren er geen feiten die aanleiding waren om door te geven aan de luchtvaartmaatschappijen”. „Als er informatie is dan zal de dienst dat naar de betrokken maatschappijen brengen die dan een afweging maken”. Hij wees erop dat de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) de procedure rond de vlucht meeneemt in het onderzoek naar vlucht MH17.
18.41 uur: Frustratie voelbaar in Kamer –De Nederlandse onderzoekers zijn er in de afgelopen dagen niet in geslaagd op de rampplek te komen, omdat het door gevechten in het gebied tussen separatisten en het Oekraïense regeringsleger te gevaarlijk is. Tijdens het debat in de Tweede Kamer was de frustratie daarover voelbaar. Timmermans kan niet zeggen of er momenteel op de rampplek wordt gevochten. In de omgeving ervan gebeurt dat in elk geval wel. Oekraïne heeft beloofd niet in het gebied te zullen vechten. „Daar zullen we ze ook aan houden”, zei de minister. In Oekraïne zijn nu ruim 20 experts van het Landelijk Team Forensisch Onderzoek (LTFO) en 40 marechaussees. Het aantal Nederlanders zal stap voor stap toenemen. Nederland kan nog eens 60 LTFO’ers en 60 marechaussees leveren en zo nodig nog eens 100 marechaussees extra. Nederland werkt in het gebied nauw samen met Australië en Maleisië. Australië heeft circa 50 politiemensen ter plaatse en kan dat aantal met 100 verhogen. Maleisië heeft er 68 politiemensen.
18.35 uur: Rebellen dreigen OVSE van rampplek te weren – Rebellen in Oost-Oekraïne overwegen naar eigen zeggen de OVSE de toegang te ontzeggen tot de plaats waar 17 juli een Maleisisch verkeersvliegtuig is neergestort. Ze schrijven in een e-mail dat de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) te veel de belangen van de Verenigde Staten en Oekraïne dient. De OVSE-waarnemers zijn sleutelfiguren geworden voor de toegang tot de rampplek voor bergers en onderzoekers. Het onderzoek wordt door Nederland geleid, omdat er 195 Nederlanders in het neergehaalde toestel zaten.
18.28 uur: Timmermans: dit is geen wanhoopsdaad van ons – Minister Timmermans van Buitenlandse Zaken is ervan overtuigd dat de huidige aanpak van de nasleep van de vliegramp in Oekraïne ondanks alle risico’s en tegenslagen de meeste kans op succes biedt. „Het is geen wanhoopsdaad van het kabinet”, zei hij dinsdag aan het einde van het debat in de Tweede Kamer. Het kabinet heeft ervoor gekozen onbewapende marechaussees en politiemensen in te zetten om de resterende menselijke resten op de rampplek en de persoonlijke bezittingen van de slachtoffers te bergen. Timmermans is blij dat de Kamer die inzet bijna unaniem steunt.
18.08 uur: OVV: Onderzoek oorzaak crash vordert snel – Het onderzoek naar de oorzaak van het neerstorten van vlucht MH17 in Oekraïne vordert snel. De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) streeft ernaar de voorlopige bevindingen binnen een maand klaar te hebben. Dan worden de conclusies hiervan openbaar gemaakt, laat Wim van der Weegen van de OVV dinsdag in Kiev aan het ANP weten. Het duurt toch wat langer dan eerder verwacht. Aanvankelijk hoopte de Onderzoeksraad eind deze week met de eerste feiten naar buiten te kunnen komen. Maar de omstandigheden zijn door de bijzondere situatie „ingewikkelder”.
17.49 uur: Opstelten: Nationale herdenking vliegtuigramp – Waar en wanneer is nog onbekend, maar minister Opstelten (Veiligheid en Justitie) wil dat er een nationale herdenking komt van de vliegtuigramp in Oost-Oekraïne. Opstelten gaf dat dinsdag aan in een debat met de Tweede Kamer over de vliegramp met het toestel van Malaysia Airlines dat 17 juli werd neergehaald boven het oosten van Oekraïne. Alle 298 inzittenden, onder wie 195 Nederlanders, kwamen daarbij om.
17.33 uur: Rusland en VS: Stop gevechten rampplek – Rusland en de Verenigde Staten hebben dinsdag beklemtoond dat gevechten rond de plek in Oost-Oekraïne waar 17 juli een Maleisisch verkeersvliegtuig met 298 mensen aan boord neerstortte, moeten stoppen. De Russische minister Sergej Lavrov en zijn Amerikaanse collega John Kerry waren het hier in een telefoongesprek roerend over eens. Ze wezen op een resolutie van de Veiligheidsraad van de VN die een internationaal onderzoek op de rampplek eist. Het leger van Oekraïne heeft net een nieuw offensief gelanceerd en rukt niet ver van de crashsite op. De plek is nog in handen van pro-Russische separatistische rebellen die het leger wil omsingelen of verdrijven.
17.25 uur: Opstelten hoopt op terughoudendheid advocaten – Minister Opstelten van Veiligheid en Justitie roept juristen op zich niet op te dringen aan nabestaanden van de slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne. Hij deed dat in een debat in de Tweede Kamer over de nasleep van de tragedie. Formeel kan de overheid niets doen tegen advocaten die een slaatje uit de vliegramp willen slaan. Maar „we zullen erbovenop zitten”, zei Opstelten. De Vereniging van Letselschade Advocaten had maandag al gewaarschuwd op te passen met buitenlandse advocaten die hoge schadevergoedingen beloven. Volgens Opstelten zijn er nog geen echte signalen over „ongewenste” juristen binnengekomen. De minister sprak al wel zijn afkeur uit over dit soort opdringerig gedrag.
16.53 uur: EU: Economische sancties tegen Rusland – De Europese Unie gaat economische sancties instellen tegen Rusland, wegens de Russische agressie en bemoeienis in buurland Oekraïne. Daarover zijn de ambassadeurs van de 28 landen bij de EU het eens geworden, zo is in Brussel vernomen. Het is de eerste keer dat dergelijke sancties worden ingesteld.
16.49 uur: Ook separatisten moeten instemmen met wapens – Het is nog geen uitgemaakte zaak dat Nederlandse marechaussees en politiemensen handvuurwapens gaan dragen in Oekraïne. Behalve de Oekraïense autoriteiten moeten ook de pro-Russische separatisten in het rampgebied ermee akkoord gaan. Dat zei minister Jeanine Hennis-Plasschaert (Defensie) in het debat in de Tweede Kamer over de Nederlandse repatriëringsmissie na de vliegramp in Oekraïne. De pistolen kunnen de Nederlanders volgens haar iets meer comfort en bewegingsruimte bieden, bijvoorbeeld als ze een „loslopend bendelid” of een crimineel tegenkomen. De handwapens zijn echter niet bedoeld om op te treden tegen separatisten, benadrukte de minister.
16.31 uur: Timmermans: Wat zijn we een ongelofelijk goed land – De waarderende woorden van de Kamer voor de inzet van hen die bijdragen aan de repatriëring en identificatie van de slachtoffers is „volkomen terecht”, aldus minister Timmermans. „Ik heb deze mensen de afgelopen dagen mogen ontmoeten. In Den Haag, in Eindhoven, in Hilversum, in Kiev, in Donetsk, in Charkov. En weet u… wat zijn we een ongelofelijk goed land.”
16.20 uur: „Misschien, misschien, misschien morgen” – Een staakt-het-vuren op de rampplek is niet voldoende, benadrukte minister Timmermans tijdens het overleg over de vliegtuigcrash in de Tweede Kamer. „We moeten er ook kunnen komen.” Timmermans en Rutte hebben die boodschap duidelijk overgebracht aan Kiev. Na de reactie van Porosjenko hoopt Timmermans dat er „misschien, misschien, misschien morgen wel” gebruik kan worden gemaakt van de weg naar de crashsite. Maar hij heeft geleerd vele slagen om de arm te houden. Het Oekraïense regeringsleger is in het oosten van het land bezig met een offensief tegen de pro-Russische separatisten. Volgens Timmermans heeft Oekraïne de afgelopen dagen veel sneller militaire vooruitgang geboekt, maar is ook net over de grens in Rusland sprake van een flinke militaire opbouw. Oekraïne wil het eigen land weer onder controle krijgen. Timmermans zei dat hij niet de indruk heeft dat Oekraïne de Nederlandse aanwezigheid in het land misbruikt om militair voordeel te behalen.
16.14 uur: Timmermans: Porosjenko bereid mee te werken – De Oekraïense premier Petro Porosjenko is bereid alle medewerking te verlenen zodat Nederlandse onderzoekers de weg kunnen gebruiken naar de plek waar het toestel van Malaysia Airlines crashte. Dat heeft hij dinsdagmiddag in een telefoongesprek met premier Mark Rutte toegezegd. Dat zei minister Timmermans van Buitenlandse Zaken in een debat met de Tweede Kamer. Rutte had er dinsdagochtend telefonisch bij Porosjenko op aangedrongen om de vijandelijkheden rond de rampplek te staken. Rutte deed dat nadat de onderzoekers voor de derde dag op rij vanwege de gevechten niet naar het rampgebied konden.
15.45 uur: Oekraïne: Gevechten om Snizjne – Het Oekraïense leger probeert nog altijd de plaats Snizjne te veroveren op de separatisten. Dat heeft luitenant-kolonel Andrej Lysenko van de Oekraïense veiligheidsraad gezegd. Vanuit Snizjne zou op 17 juli een luchtdoelraket zijn afgevuurd op het vliegtuig van Malaysia Airlines, waardoor alle 298 inzittenden om het leven kwamen. Snizjne heeft ongeveer 50.000 inwoners en ligt ongeveer 70 kilometer ten oosten van Donetsk. Oekraïense militairen zijn volgens Lysenko ook de steden Sjachtarsk en Torez vlakbij de rampplek binnengegaan. Vanuit Torez vertrok een trein met stoffelijke overschotten van de vliegramp. Die werden via Charkov naar Nederland gebracht.
15.43 uur: Maleisische premier donderdag in Den Haag – De Maleisische minister-president Najib Razak is donderdag in Den Haag om met premier Mark Rutte te praten over de nasleep van de vliegramp met vlucht MH17 in Oekraïne. Bij het neerhalen van het toestel van Malaysia Airlines kwamen ook mensen uit Maleisië om. Razak zal onder meer het condoleanceregister voor de Nederlandse slachtoffers van de vliegramp tekenen, meldt de RVD. De komst van de premier was al eerder aangekondigd.
15.38 uur: 195 Nederlandse doden crash MH17 – Het aantal Nederlandse slachtoffers van het neerhalen van vlucht MH17 in Oekraïne is opgelopen tot 195. Dinsdag werd vastgesteld dat er een meisje van nog geen twee jaar met een dubbele nationaliteit onder de doden is. Dat maakte minister Timmermans van Buitenlandse Zaken bekend in het debat met de Tweede Kamer. Welke andere nationaliteit het meisje had naast de Nederlandse, zei hij er niet bij.
15.28 uur: Bontes oneens met kabinetsbesluit – Alleen Louis Bontes van Voor Nederland (VNL) vindt dat het kabinet al lang commando’s en andere zwaargetrainde militairen naar Oekraïne had moeten sturen. Niet om oorlogje te spelen, maar om de stoffelijke overschotten van slachtoffers terug te halen. Een bewapende missie was te riskant, de ongewapende missie blijkt te onveilig, aldus Bontes. „Het resultaat is dat er niks gebeurt.”
15.22 uur: Kamer steunt aanpak ramp door kabinet – De hele Tweede Kamer steunt de aanpak van het kabinet om nu eerst te proberen de resterende stoffelijke resten op de rampplek in Oekraïne en de persoonlijke bezittingen van de slachtoffers te bergen. Vrijwel alle fracties begrijpen het besluit van het kabinet om er geen militairen heen te sturen om het rampgebied veilig te stellen, omdat de risico’s van zo’n militaire missie te groot zijn. Wel maken Kamerleden zich zorgen over de veiligheid van de Nederlandse marechaussees en politiemensen die op de crashsite aan de slag willen. Tot nu toe konden ze daar echter niet komen, omdat het door gevechten in het gebied tussen separatisten en het Oekraïense regeringsleger te gevaarlijk is. Tijdens een debat dinsdag over de nasleep van de vliegramp uitten Kamerleden daarover hun frustratie. Ook riepen ze Oekraïne op de afspraken over een staakt-het-vuren rond het rampgebied na te komen.
15.03 uur: Donetsk – Donetsk ligt in het verre oosten van Oekraïne, niet ver van de grens met Rusland. Ongeveer 60 kilometer ten oosten van de stad werd vlucht MH17 uit de lucht geschoten. De stad was de afgelopen maanden de hoofdstad van de separatistische Volksrepubliek Donetsk. Nu rukt het Oekraïense leger op naar de poorten van de opstandige stad. In Donetsk klinken steeds meer knallen en gefluit van granaten. In de stad zitten Nederlandse experts en journalisten, die naar de rampplek van MH17 willen gaan. Lees hier meer over Donetsk.
14.58 uur: „Diep gevoel van machteloosheid” –PvdA-collega Michiel Servaes vroeg zich in het Kamerdebat over de vliegtuigcrash af of duidelijk is gemaakt dat Oekraïne de goodwill van de wereld dreigt te verliezen als het land de afspraken van het staakt-het-vuren niet naleeft. Ook oppositiepartijen waren kritisch over de militaire activiteiten van het Oekraïense regeringsleger, dat in het oosten van het land bezig is met een offensief tegen de separatisten. „Nederland had toch een deal met Kiev?”, zei PVV-Kamerlid Raymond de Roon. Volgens zijn D66-collega Sjoerd Sjoerdsma geeft het een „diep gevoel van machteloosheid” dat de experts al drie dagen niet naar de rampplek kunnen. Het is „zeer, zeer frustrerend” te zien dat Nederland voor toegang tot die locatie afhankelijk is van de separatisten die waarschijnlijk verantwoordelijk waren voor het neerhalen van het vliegtuig, aldus Sjoerdsma.
14.50 uur: Kamer eist daden van Oekraïne – Ook de Tweede Kamer eist dat Oekraïne ervoor zorgt dat de gevechten op en rond de rampplek stoppen zodat forensisch experts en marechaussees de resterende stoffelijke resten van slachtoffers kunnen bergen. Diverse partijen willen weten wat de toezeggingen van Oekraïne aan Nederland over een staakt-het-vuren in het gebied waard zijn, nu de internationale teams niet bij de crashsite kunnen komen omdat het door gevechten tussen het regeringsleger en pro-Russische separatisten te gevaarlijk is. VVD-Tweede Kamerlid Han ten Broeke wees er dinsdag in het debat op dat de Oekraïense president Petro Porosjenko vorige week nog bloemen legde bij de Nederlandse ambassade in Kiev en dat er afspraken zijn gemaakt over een staakt-het-vuren. Van hem mogen nu niet alleen woorden, maar ook daden worden verwacht, aldus Ten Broeke.
14.34 uur: Ook bewijsprobleem bij internationaal onderzoek – Het internationaal strafrechtelijk onderzoek naar de schuldigen van de vliegramp in Oekraïne lost het probleem van de lastige bewijsvoering niet op. Dat zegt hoogleraar internationaal strafrecht Geert-Jan Knoops. Hij reageert op het besluit om internationaal te zoeken naar de ‘daders’ en ze op die wijze te vervolgen. „Het zal de toegang tot de plaats des onheils niet veranderen als er oorlog rond die plaats wordt gevoerd’, meent hij. ,Alleen een militair mandaat zou dit kunnen veranderen. De consequentie is dan wel dat Nederland betrokken raakt bij een internationaal gewapend conflict. Dit zal de Nederlandse regering niet aandurven”, verwacht Knoops. Knoops gaf eerder in een interview te kennen dat de vervolging in Nederland al een van de meest complexe zaken voor het Openbaar Ministerie op het gebied van internationale zaken zou worden. Datzelfde geldt voor het internationale onderzoek. „Als je al verdachten kunt identificeren, is het eerste probleem: hoe ga je aantonen dat het opzet was? Dat kun je niet zomaar bewijzen. Daar heb je getuigen voor nodig en forensisch, technisch bewijs als ondersteuning”, stelt Knoops. „Het zal niet meevallen om die getuigen in oorlogsgebied te vinden en te laten verklaren in de huidige omstandigheden.”
14.30 uur: Granaatinslagen in Donetsk – Granaten zijn dinsdagmiddag ingeslagen in Donetsk, de ‘hoofdstad’ van de pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne. Het is niet bekend welke gebouwen zijn geraakt en of daarbij slachtoffers zijn gevallen. Het is ook niet bekend wie de granaten hebben afgevuurd. Het Oekraïense regeringsleger is de afgelopen dagen opgerukt naar Donetsk. Het rebellenhoofdkwartier in de stad is niet ontruimd. Wel lopen er meer gewapende separatisten rond dan dinsdagochtend en maandag. „Het is okee”, was het enige dat een rebellenwoordvoerder kwijt wilde. In Donetsk zitten Nederlandse en Australische experts. Ze wachten tot ze naar de rampplek van vlucht MH17 kunnen gaan.
14.26 uur: Commissie-stiekem bijgepraat over vliegramp – De fractievoorzitters in de Tweede Kamer zijn dinsdag achter gesloten deuren bijgepraat over de stand van zaken rond de vliegramp in Oekraïne. Dat zei Tweede Kamerlid Angelien Eijsink, voorzitter van de commissie voor Buitenlandse Zaken, aan het begin van het debat over de nasleep van de ramp. Wat er is gewisseld in de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, blijft geheim. In de zogeheten commissie-stiekem zitten alleen fractievoorzitters. Vanwege de vakantie waren ze niet allemaal aanwezig.
14.04 uur: Kamerdebat over vliegtuigcrash begonnen – In de Tweede Kamer is dinsdag een debat begonnen over de nasleep van de vliegtuigramp in Oekraïne. Kamerleden overleggen met de ministers Frans Timmermans (Buitenlandse Zaken), Ivo Opstelten (Veiligheid en Justitie) en Jeanine Hennis-Plasschaert (Defensie) over de pogingen van Nederland om de resterende stoffelijke resten op de rampplek en de persoonlijke bezittingen van de slachtoffers te bergen. Dat verloopt uiterst moeizaam, omdat het voor forensisch experts en waarnemers steeds te gevaarlijk is om naar de rampplek te gaan. Premier Mark Rutte heeft Oekraïne dinsdag dringend opgeroepen te stoppen met de gevechten met pro-Russische separatisten in het gebied. Kamerleden hebben nog tal van vragen over de veiligheid van de Nederlandse marechaussees en politiemensen die actief zijn in Oekraïne. Ook gaat het debat onder meer over het besluit van het kabinet om geen militaire missie naar Oost-Oekraïne te sturen. Volgens het kabinet en de militaire top zijn de risico’s daarvan te groot om betrokken te raken bij het conflict.
12.47 uur: Kamer hoeft niet in te stemmen met verdrag – Het verdrag met Oekraïne dat het dragen van handwapens door politiemensen en marechaussees in dat land mogelijk maakt, behoeft niet de goedkeuring van de Staten-Generaal. Dat schrijft minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken aan de Tweede Kamer. Omdat het verdrag hooguit een jaar geldig is en geen belangrijke kosten met zich meebrengt, valt het onder een goedkeuringsuitzondering uit de zogenoemde Rijkswet. Het parlement van Oekraïne moet het verdrag wel ratificeren. Dat gebeurt naar verwachting donderdag. Het verdrag werd maandag in Kiev getekend. Het legt ook de basis voor een grotere inzet met gewapende militairen. Timmermans zei maandag dat het „zeer onwaarschijnlijk” is dat het tot een gewapend optreden door Nederlanders zal komen. Nederland ziet dit verdrag meer als een ‘verzekeringspolis’ die achter de hand gehouden kan worden.
12.43 uur: Defensie Oekraïne belooft medewerking – Het Oekraïense leger zal er alles aan doen om internationale onderzoekers toegang te laten krijgen tot de rampplek waar de Boeing 777 van Malaysia Airlines crashte. Dat heeft de Oekraïense minister van Defensie, Valeri Geletej, toegezegd aan de Australische minister van Buitenlandse Zaken Julie Bishop en de Nederlandse ambassadeur in Kiev. „Kolonel-generaal Valeri Geletej heeft de delegatie verzekerd dat de Oekraïense strijdkrachten alles er aan doen om de internationale experts gemakkelijk toegang tot het rampgebied te bieden en ze te beschermen”, maakte de persdienst van het departement bekend. De minister heeft in het gesprek ook zijn condoleances overgebracht aan de nabestaanden van de slachtoffers van vlucht MH17. De Nederlandse en Australische afgevaardigden dankten op hun beurt Oekraïne voor de steun aan de internationale missie.
12.13 uur: Meer annuleringen bij Malaysian Airlines – Malaysia Airlines heeft te maken met een toename van het aantal annuleringen na de ramp met de Boeing boven Oost-Oekraïne. De stijging van het aantal annuleringen, dat bij sommige reisbureaus opliep tot boven de 20 procent, brengt de luchtvaartmaatschappij verder in de problemen. Het bedrijf bereidt zich voor op het vierde achtereenvolgende jaar waarin het verlies maakt. Reizigers zijn „erg, erg bang dat er weer iets gebeurt”, aldus een manager van een Maleisisch reisbureau, waar 30 procent meer vluchten van Malaysia Airlines werden geannuleerd dan normaal. De ramp was het tweede ongeluk met een toestel van de vliegmaatschappij dit jaar. In maart verdween een toestel op weg van Kuala Lumpur naar Peking van de radar. In totaal kwamen bij beide rampen 537 mensen om, waarmee 2014 waarschijnlijk het dodelijkste jaar wordt voor de burgerluchtvaart sinds 2005.
11.18 uur: Burgers gedood door gevechten rampgebied MH17 – Zeker 19 burgers zijn de afgelopen dagen omgekomen door zware gevechten rond de rampplek van vlucht MH17 in Oost-Oekraïne. Dat meldden lokale bestuurders dinsdag. Het Oekraïense regeringsleger probeert het gebied te heroveren op pro-Russische separatisten. In de plaats Gorlovka, op ongeveer 50 kilometer van de rampplek, zouden maandag 14 mensen zijn omgekomen. Onder hen waren vijf kinderen. In rebellenbolwerk Loehansk kwamen naar verluidt vijf burgers om toen een granaat een bejaardentehuis raakte. Het is niet bekend welk kamp de granaat had afgevuurd.
11.12 uur: Rutte belt Porosjenko: stop vijandelijkheden – Minister-president Mark Rutte heeft dinsdagmorgen de Oekraïense president Petro Porosjenko gevraagd de vijandelijkheden te staken rond de rampplek van MH17. Die plek was dinsdagmorgen wederom niet te bereiken voor onder anderen Nederlandse forensische experts en marechaussees. Volgens de Rijksvoorlichtingsdienst uitte Rutte „zijn grote zorg over het feit dat de internationale experts de crashsite ook vandaag weer niet lijken te kunnen bereiken en dat daarmee kostbare tijd voor het bergen en thuis brengen van de slachtoffers verloren gaat.”
10.30 uur: “Omgeving rampplek nog steeds niet veilig genoeg” – NOS-correspondent David Jan Godfroid in Donetsk licht toe waarom de Nederlandse experts ook dinsdag niet naar de rampplek van vlucht MH17 gaan.
9.20 uur: Experts ook dinsdag niet naar rampplek – De Nederlandse experts gaan ook dinsdag niet naar de rampplek van vlucht MH17 in Oekraïne. Het gebied is te gevaarlijk, omdat er „op en langs de route” te veel gevochten wordt tussen separatisten en het regeringsleger. Dat heeft een woordvoerster van het hoofd van de repatriëringsmissie, Pieter-Jaap Aalbersberg, laten weten.
7.26 uur: Gespannen sfeer in en rond Donetsk – Ingegraven tanks, pantserwagens op straat, nerveuze rebellen die het vuur openen als een auto een controlepost voorbijrijdt. Aan veel is te merken dat het oorlog is in de omgeving van de grote Oost-Oekraïense stad Donetsk. Lees hier meer.
7.09 uur: Rapport over oorzaak vliegramp binnen week verwacht – Binnen een week komt de Nederlandse Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) met een voorlopig rapport over de oorzaak van de ramp met vlucht MH17. Dat schrijft De Telegraaf. „We zijn met een internationaal team onderzoekers in Kiev al een heel eind op weg om de toedracht van de crash in kaart te brengen. Eind deze week of begin volgende week komen we met de eerste resultaten in een feitenopsomming”, zei de OVV-woordvoerder maandagavond.
Dinsdag 29 juli
22.30 uur: De redactie sluit dit liveblog.
21.23 uur: EU eens over sancties tegen entourage Poetin – De Europese Unie breidt opnieuw de sanctielijst uit wegens de Russische agressie in buurland Oekraïne. De uitbreiding treft onder meer ingewijden van de Russische president Vladimir Poetin. Daarover zijn de ambassadeurs van de 28 EU-landen het eens geworden in Brussel, zo werd van diplomaten vernomen. Het is nog niet duidelijk welke personen en instanties worden toegevoegd aan de zwarte lijst. Er ligt een voorlopige lijst met namen op tafel die nog een laatste juridische check krijgt, zo klinkt het in Brussel. De EU heeft al sancties ingesteld tegen 87 personen en 20 instanties. Van hen zijn de tegoeden in de EU bevroren en ze kunnen de unie niet meer inreizen.
20.30 uur: Onzekerheid over ‘spullentrein’ Torez – Het hoofd van de identificatiemissie Pieter-Jaap Aalbersberg moet sinds kort niet alleen toegang zien te krijgen tot het rampgebied in Oost-Oekraïne; hij heeft er een uitdaging bij. In of bij de stad Torez zou een treinwagon vol persoonlijke bezittingen van de slachtoffers staan. „Als dat inderdaad zo is, dan is dat de eerste slag die we proberen te slaan en heeft het gelijk onze prioriteit”, laat hij aan het ANP weten. Aalbersberg wil de trein zo snel mogelijk naar Nederland halen, maar vooralsnog is nog niet helemaal duidelijk of dat gebied in handen van de rebellen of het regeringsleger is. „Het is een gebied waar oorlog wordt gevoerd en waar veel veranderingen plaatsvinden.”
20.26 uur: OVSE vastbesloten om door te gaan – Ondanks de grote moeite om het rampgebied te bereiken zijn de waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) vastbesloten om door te gaan met hun werk. Dat liet waarnemer Alexander Hug tijdens een persconferentie weten. De separatisten en het regeringsleger hadden toegezegd dat de OVSE en zo’n 50 Nederlandse en Australische forensisch onderzoekers de rampplek maandag veilig mochten betreden, maar toch werd er geschoten en moesten zij rechtsomkeert maken. Wie er begon met schieten, meldt de OVSE niet.
19.41 uur: Wie is kolonel Kuijs? –De Nederlandse commandant kolonel Cornelis (Kees) Kuijs van de Koninklijke Marechaussee is sinds zondag in het Oost-Oekraïnse Donetsk. Hij coördineert alle activiteiten van alle diensten in het rampgebied en bepaalt ook of de Nederlandse en Australische onderzoekers veilig naar de rampplek kunnen afreizen. Zelf wordt hij aangestuurd vanuit het operatiecentrum van Defensie in Den Haag. Lees hier meer over kolonel Kuijs.
19.37 uur: „Kremlin stuurt raketwerpers naar Oekraïne” – Rusland bereidt de levering van krachtigere raketlanceerinstallaties aan separatisten in Oekraïne voor. Dit zei een veiligheidsadviseur van de Amerikaanse president Barack Obama, Tony Blinken, maandag. Hij zei dat de VS daar bewijs van hebben en meende voorts dat de separatisten nog steeds lanceerinrichtingen van het type SA-11 in handen hebben. De pro-Russische separatisten worden ervan verdacht 17 juli een Boeing 777 van Malaysian Airlines met een raket te hebben neergehaald. Het toestel met 298 mensen aan boord stortte in Oost-Oekraïne neer. Niemand overleefde het. Onder de slachtoffers zijn 194 Nederlanders.
19.30 uur: Leiders VS en Europa: nieuwe sancties Rusland– De Amerikaanse president Barack Obama en vier Europese leiders zijn het erover eens dat er nieuwe sancties tegen Rusland moeten komen. Zij betreuren het dat de regering in Moskou geen effectieve druk op de separatisten in het oosten van Oekraïne heeft uitgeoefend om met de regering in Kiev te gaan onderhandelen. Dat blijkt volgens de Franse krant Le Figaro uit een communiqué dat het bureau van de Franse president François Hollande maandagavond heeft gepubliceerd. Dat gebeurde nadat Obama had gebeld met zowel Hollande als Angela Merkel, David Cameron en Matteo Renzi, de regeringsleiders van Duitsland, Groot-Brittannië en Italië. De regeringsleiders verwijten de Russische regering ook dat ze geen maatregelen heeft genomen voor een effectieve bewaking van de grens tussen Rusland en Oekraïne.
19.00 uur: Geen garantie op terugkeer alle slachtoffers – De kans is groot dat niet alle slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne volledig worden geborgen. Ook is het de vraag of al hun bezittingen worden teruggevonden. Familierechercheurs hebben dit besproken met nabestaanden van de slachtoffers. Dat zei korpschef Gerard Bouman van de Nationale Politie maandag tijdens een informatiebijeenkomst in de Tweede Kamer over de nasleep van de ramp met het vliegtuig van Malaysia Airlines. Voor het kabinet is het nog steeds het allerbelangrijkste om de stoffelijke overschotten en bezittingen van slachtoffers die nog op de rampplek liggen, naar Nederland te brengen. Maar dat verloopt moeizaam.
18.34 uur: Aalbersberg wil dinsdag nieuwe poging wagen – De Nederlandse en Australische experts in Oekraïne zullen dinsdag opnieuw proberen de rampplek van MH17 te bereiken, indien de veiligheidssituatie dat toelaat. De inschatting daarvoor wordt dinsdagmorgen gemaakt, liet het hoofd van de repatriëringsmissie Pieter-Jaap Aalbersberg in een persconferentie weten. Het team van 38 Nederlanders en 11 Australiërs ging maandagmorgen voor de tweede keer op pad om het rampgebied te bereiken, maar moest die poging net als zaterdag staken. Ze maakten rechtsomkeert omdat er „in de nabijheid van Shakhtarsk werd geschoten”, aldus Aalbersberg. „Daarop is in overleg met de OVSE besloten terug te keren naar Donetsk.” De experts willen het gebied verkennen en zoeken naar stoffelijke resten en persoonlijke bezittingen van slachtoffers.
18.06 uur: Defensie voorbereid op noodgevallen Oekraïne – Defensie is voorbereid op noodsituaties met Nederlandse marechaussees en politiemensen die in Oekraïne actief zijn, zoals plotselinge evacuaties of gijzelingen. Dat zei de Commandant der Strijdkrachten, generaal Tom Middendorp, tijdens een informatiebijeenkomst met Tweede Kamerleden. Details over dat soort acties kon hij echter niet in het openbaar geven. Hij benadrukte dat de Nederlanders alleen het rampgebied ingaan om stoffelijke resten en eigendommen van slachtoffers te bergen als het er veilig genoeg wordt geacht. Maar Defensie houdt er rekening mee dat de situatie opeens kan omslaan, waardoor de Nederlanders in gevaar zijn. Als „het hele land ontploft”, gaan de marechaussees en politiemensen naar het dichtsbijzijnde vliegveld en worden ze via een luchtbrug teruggehaald, aldus Middendorp. Voor medische evacuaties zijn ambulances en een transportvliegtuig met een chirurgisch team aan boord beschikbaar. Defensie heeft een arts en enkele verpleegkundigen naar de regio gestuurd om eerste hulp te kunnen bieden aan eventuele gewonden.
17.47 uur: GGD ondersteunt scholen en clubs – Scholen en verenigingen kunnen bij de GGD terecht voor psychosociale hulpverlening vanwege de vliegramp. Als bijvoorbeeld een leerling of een lid is omgekomen bij de crash, kan de GGD helpen bij het verlenen van nazorg aan klasgenootjes of teamleden. Dit liet René Stumpel, directeur publieke gezondheidszorg van GGD Gooi- en Vechtstreek, weten. „We kunnen bijvoorbeeld eigen verpleegkundigen naar een school sturen, maar ook documentatiemappen uitdelen aan leerkrachten. In andere situaties kunnen we instellingen in contact brengen met maatschappelijk werk of slachtofferhulp.” Ook kan de GGD meedenken als bijvoorbeeld een sportclub in het nieuwe seizoen een herdenkingsdienst wil organiseren.
17.43 uur: Onderzoek vliegramp verloopt andersom – Voor de onderzoekers die onder leiding van de Nederlandse Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) de oorzaak proberen te achterhalen van de crash van vlucht MH17, verloopt hun werk voor een groot deel anders dan ze gewoon zijn. Normaal gesproken beginnen ze hun werk op de plek waar een vliegtuig is neergekomen, maar in Oekraïne wordt al veel werk gedaan voordat de luchtvaartspecialisten de crashsite hebben kunnen bezoeken.
17.39 uur: Teruggeven van spullen MH17 kan maanden duren –Het kan nog vele maanden duren voor de spullen van de inzittenden van vlucht MH17 aan hun nabestaanden zijn gegeven. Dat zeggen deskundigen tegen het ANP. De spullen liggen verspreid over een groot gebied bij het Oost-Oekraïense dorp Grabove. Knuffels, speelgoed, telefoons, boeken, kleren, fototoestellen, tandenborstels, pennen. Een deel is misschien meegenomen door dorpsbewoners of separatisten. „Je gruwelt van die foto’s met stapels koffers vol kleren met een rebel ernaast. Je wilt die spullen in Nederland hebben”, zegt advocaat Veeru Mewa van het Amsterdamse kantoor Beer Advocaten, dat is gespecialiseerd in luchtvaartrecht. Op dit moment zijn er nog geen eigendommen van de rampplek naar Nederland gebracht. Het is ook nog niet bekend wanneer dat gebeurt. Daarna moeten onderzoekers achterhalen welke spullen van welke inzittenden waren. Malaysia Airlines kan desgevraagd nog niets zeggen over de gang van zaken.
17.23 uur: „Geen onnodige risico’s” – Minister Timmermans is teleurgesteld dat het de onderzoekers zondag en maandag niet is gelukt om de rampplek te bereiken omdat het daar te onveilig is. Hij zal echter nooit druk uitoefenen op de OVSE om toch te gaan, ook als de onderzoekers er enkele dagen achtereen niet in slagen de crashsite te bereiken. „Ze mogen geen onnodige risico’s lopen.”
17.11 uur: Oekraïne beslist donderdag over verdrag – Het parlement van Oekraïne zal zich donderdag buigen over de ratificatie van een verdrag dat het mogelijk maakt een grotere missie naar Oekraïne te sturen. Dat heeft minister Timmermans (Buitenlandse Zaken) gezegd na gesprekken met Oekraïnse autoriteiten. Vooral zijn Australische collega Bishop had erop aangedrongen dat Oekraïne dinsdag al de knoop door zou hakken over het verdrag. Timmermans benadrukte maandag nog eens dat Nederland onbewapend actief wil zijn, om geen aanleiding te geven voor provocatie van de pro-Russische separatisten in het gebied. Het kabinet besloot zondag af te zien van een militaire missie naar Oost-Oekraïne omdat het risico betrokken te raken bij het confict te groot is.
17.06 uur: „Groot-Brittannië schrapt Ruslandjaar” – Groot-Brittannië ziet af van verdere culturele uitwisselingen en andere evenementen die dit jaar samen met Rusland waren gepland. Het Britse ‘Ruslandjaar’ is van de baan, berichtte maandag het Russische persbureau Interfax.
16.54 uur: Obama belt Europese leiders over Oekraïne – De Amerikaanse president Barack Obama overlegt maandagavond telefonisch met vier Europese leiders over de toestand in Oekraïne. Dat heeft het Witte Huis aangekondigd. Obama belt met de Franse president François Hollande en de regeringsleiders van Duitsland, Groot-Brittannië en Italië, Angela Merkel, David Cameron en Matteo Renzi.
16.45 uur: „Niets te doen tegen opdringerige advocaten” – De politie kan nabestaanden van de vliegramp in Oekraïne niet afschermen tegen opdringerige advocaten die een slaatje uit de zaak willen slaan. Dat stelde korpschef Gerard Bouman van de Nationale Politie in een briefing in de Tweede Kamer. Hij rekent op het fatsoen binnen de advocatuur. Bouman deed daarom een beroep op juristen en letselschadeadvocaten om met respect om te gaan met de nabestaanden. Eerder op de dag had de Vereniging van Letselschade Advocaten al gewaarschuwd op te passen met buitenlandse advocaten die hoge schadevergoedingen beloven. Dringen juristen zich toch op aan nabestaanden, dan is de politie volgens Bouman niet in staat daar iets tegen te doen. Hij noemde dat een „treurige les” van eerdere incidenten, zoals na het bloedbad dat in april 2011 werd aangericht in een winkelcentrum in Alphen aan den Rijn.
16.29 uur: „Oekraïne belooft medewerking” – Oekraïne heeft beloofd niet in de buurt van het rampgebied te gaan vechten. De Oekraïense president Petro Porosjenko heeft toegezegd dat de onderzoekers op dezelfde voet verder kunnen gaan met hun werk. Dat heeft minister Timmermans (Buitenlandse Zaken) maandag gezegd in Kiev na een gesprek met Oekraïense autoriteiten. Als onderzoekers langs afgesproken routes naar het rampgebied willen reizen, zal Oekraïne daar geen wegversperringen aanleggen, zegde Porosjenko toe. Timmermans zei teleurgesteld te zijn dat het de onderzoekers zondag en maandag niet is gelukt om de rampplek te bereiken omdat het daar te onveilig is.
15.25 uur: Identificatieteams hebben het zeer zwaar – Wat de leden van de identificatieteams aantreffen is „met geen pen te beschrijven”. Dat zei de korpschef van de nationale politie Gerard Bouman tijdens de bijeenkomst met de Tweede Kamer over de ramp van het toestel van Malaysia Airlines. De meeste slachtoffers van de crash zijn vorige week overgebracht naar een kazerne in Hilversum. Al zijn de leden van die teams nog zo ervaren en door de wol geverfd, ze hebben het er vaak vreselijk moeilijk mee, zo bleek uit de woorden van de poltiebaas. Hij bespeurt verder alleen maar goede wil onder zijn mensen om de zaken zo goed mogelijk ten einde te brengen. Mensen gaan op vrijwillige basis naar Oekraïne, maar het kost geen enkele moeite om welwillenden te vinden.
15.13 uur: „Dreiging in Oekraïne blijft significant” – De dreiging in Oost-Oekraïne „was, is en blijft significant”, aldus Commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp tijdens een informatiebijeenkomst met de Tweede Kamer over het drama met de vlucht MH17. Toch is het helemaal niet raar om een onbewapende missie te sturen om slachtoffers en hun spullen terug te halen. „Doordat je onbewapend bent, ben je minder bedreigend”, aldus Middendorp. Een agent ter plekke heeft dat ook letterlijk gezegd, zei Middendorp: „Hoe minder ik bewapend ben, hoe veiliger ik me voel.” Er is wel sprake van eventuele persoonlijke bewapening met pistolen. „Voor veel partijen is dat normaal”, aldus de commandant. De media ter plaatse helpen ook aan de veiligheid mee, zegt de topmilitair. „De hele wereld kijkt mee, dat helpt de drempel te verhogen voor partijen die kwaad in de zin hebben.” De mensen ter plekke dragen wel een uniform en krijgen ook hesjes met informatie over wat ze doen erop.
14.50 uur: „Internationaal strafrechtelijk onderzoek ramp” – Landen die passagiers aan boord hadden van het neergeschoten vliegtuig van Malaysia Airlines, gaan waarschijnlijk samen optrekken in het strafrechtelijk onderzoek naar de toedracht van de vliegramp. In Den Haag wordt daarover overlegd bij de Europese justitieorganisatie Eurojust. Antiterreurbaas Dick Schoof verwacht dat de landen het daarover later maandag eens worden. Als dat het geval is, zal een Nederlandse vertegenwoordiger van Eurojust de leiding over het onderzoek nemen, zei Schoof maandag tijdens een briefing in de Tweede Kamer. Het strafrechtelijk onderzoek is volgens hem al begonnen. Eerder werd al bekend dat het Nederlandse Openbaar Ministerie een oriënterend onderzoek naar de ramp was begonnen. Officier van justitie Thijs Berger van de afdeling internationale misdrijven reisde daarvoor naar Kiev.
14.43 uur: Defensie neemt inschatting veiligheid over – Defensie neemt de inschatting van de veiligheidssituatie in het rampgebied in Oekraïne vanaf woensdag over van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV). De operationeel commandant in Oekraïne zal dan bepalen of Nederlandse en Australische onderzoekers naar het gebied kunnen reizen. Dat zei antiterreurbaas Dick Schoof tijdens een briefing in de Tweede Kamer over de Nederlandse inzet in Oekraïne, die er nu op is gericht om alle resterende menselijke resten en de persoonlijke eigendommen van slachtoffers zo snel mogelijk te bergen. In de afgelopen dagen en ook maandagochtend probeerde het team onderzoekers naar het rampgebied te komen, maar dat lukte uiteindelijk niet omdat het er te gevaarlijk werd geacht.
14.39 uur: Rebellen bevestigen verlies controle over deel rampgebied – De rebellen in Donetsk hebben toegegeven dat zij de controle over een deel van het rampgebied hebben verloren aan het Oekraïense regeringsleger.
14.20 uur: Ambtelijke briefing – In de Tweede Kamer is de ‘ambtelijke briefing’ van de Kamerleden over de repatriëringsmissie in Oekraïne begonnen. De parlementariërs worden geïnformeerd door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, het ministerie van Buitenlandse Zaken, de Commandant der Strijdkrachten en de korpschef Nationale Politie. Het is dus geen debat; dat wordt dinsdag gehouden.
14.07 uur: Wie is Julie Bishop? – De Australische minister van Buitenlandse Zaken, Julie Bishop, is maandag opnieuw met haar Nederlandse ambtgenoot Frans Timmermans in Kiev. Lees hier meer over Bishop.
12.52 uur: Politie krijgt ongeveer 50 filmpjes over MH17 – De politie heeft tot nu toe ongeveer 50 filmpjes gekregen over de vliegramp in Oekraïne. Het is niet bekend in welk land ze zijn geüpload en wat er te zien is. „We gaan de filmpjes nu bekijken, we zijn er mee aan de slag. Het gaat voorspoedig”, aldus een woordvoerster van de Landelijke Eenheid van de politie maandag. De politie heeft vorige week een speciale pagina gemaakt waar mensen de filmpjes kunnen uploaden. De oproep om dat te doen is opgesteld in het Nederlands, Engels en Russisch. Het vliegtuig stortte neer in het oosten van Oekraïne, waar de meeste mensen Russisch spreken.
12.42 uur: Kiev: experts bevestigen raketinslag MH17 – Het onderzoek naar de zwarte dozen van het Maleisische toestel dat onderweg van Amsterdam naar Kuala Lumpur neerstortte, bevestigt dat er een raket op is afgevuurd. Dat meldde een woordvoerder van het Oekraïense crisiscentrum dat voor de ramp en de oorlog in het oosten van Oekraïne in het leven is geroepen. „Experts van de onderzoekscommissie hebben ons geïnformeerd dat de zwarte dozen de oorzaak van de vernietiging van het toestel hebben uitgewezen. Het was het gevolg van een massale explosie en decompressie als gevolg van fragmentatie en een exploderende raket”, aldus luitenant-kolonel Andrej Lysenko van de Oekraïense veiligheidsraad.
12.05 uur: Onderzoekers keren terug naar Donetsk – Nederlandse en Australische onderzoekers gaan niet naar het rampgebied van vlucht MH17. Ze zijn maandag teruggekeerd naar Donetsk vanwege een „onveilige situatie op weg naar het rampgebied”. Dat heeft de Nederlandse onderzoeksmissie in Oekraïne laten weten. De missie staat onder leiding van de Amsterdamse politiechef Pieter-Jaap Aalbersberg. Hij geeft leiding aan de medewerkers van het Landelijke Team Forensische Opsporing (LTFO) en de marechaussees die hen bijstaan.
12.03 uur: Kiev meldt veroveringen rond rampgebied – Oekraïense militairen hebben verscheidene plaatsjes rond de rampplek van vlucht MH17 veroverd op de rebellen. Dat meldde het perscentrum voor de antiterreuroperatie maandag. De stad Debalcevo, de strategisch belangrijke heuvel Saur-Grave, Sjachtarsk en Torez zouden zijn ingenomen. Vanuit die laatste plaats gingen de stoffelijke resten van veel inzittenden van de Boeing 777 per trein naar Charkov. In de nabijgelegen plaats Shizne zou stevig worden gevochten.
10.29 uur: VN: neerschieten MH17 mogelijk oorlogsmisdaad – Het neerschieten van het toestel van Malaysia Airlines in Oost-Oekraïne is mogelijk te kwalificeren als oorlogsmisdaad. Dat zei Navi Pillay, de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties, maandag in Genève. Pillay bracht maandag een rapport uit over de situatie in de door rebellen bezette gebieden in Oost-Oekraïne. De gewapende groepen zouden een schrikbewind voeren over de bevolking en niet terugschrikken voor ontvoering, opsluiting, marteling en executies, alles om om hun macht veilig te stellen. Sinds medio april zouden in het conflict minstens 1129 doden zijn gevallen en meer dan 3400 gewonden. Bij de vliegramp in Oost-Oekraïne kwamen 298 mensen om, onder wie 194 Nederlanders. De slachtoffers komen uit 10 landen.
10.26 uur: LTFO en marechaussees naar rampplek – Leden van het Landelijk Team Forensiche Opsporing (LTFO) en marechaussees zijn vanuit Donetsk op weg naar het gebied van de vliegtuigcrash. Dat heeft een woordvoerder van het ministerie van Veiligheid en Justitie maandag laten weten. De 26 betrokken mensen komen volgens hem naar verwachting aan het eind van de ochtend op de rampplek aan. Zondag mislukte een poging het gebied te bereiken omdat het niet veilig genoeg werd geacht.
9.23 uur: „Pas op met buitenlandse letselschadeadvocaat” – Pas op met buitenlandse advocaten die hoge schadevergoedingen beloven, waarschuwt de Vereniging van Letselschade Advocaten (LSA) nabestaanden van de vliegramp in Oekraïne. In een gezamenlijke verklaring adviseert de belangenorganisatie nabestaanden en andere betrokkenen om zich eerst goed te laten informeren. „Juridische vraagstukken hoeven nu nog niet aan de orde te komen. Het verhalen van schade of het verkrijgen van schadevergoeding kan op een later moment in gang worden gezet”, meldt de organisatie. Op dit moment heeft de LSA geen signalen dat nabestaanden al daadwerkelijk zijn benaderd door buitenlandse advocaten of andere organisaties.
8.15 uur: Nieuwe poging experts om rampplek te bereiken – Internationale experts proberen maandag opnieuw de rampplek in het oosten van Oekraïne te bereiken waar vlucht MH17 neerstortte. Dat heeft de Australische politie, die ook mensen in Oekraïne heeft zitten in verband met de vliegtuigcrash, bekendgemaakt. „Opnieuw in het gezelschap van Nederlandse onderzoekers en waarnemers van de OVSE zullen we proberen vandaag de rampplek te bereiken”, aldus de plaatsvervangend chef van de Australische politie Andrew Colvin.
7.45 uur: Maleisië praat met Kiev en rebellen – De Maleisische regering praat met de Oekraïense regering en de rebellen in Donetsk om een staakt-het-vuren te bewerkstelligen op de rampplek van vlucht MH17. De bedoeling is een internationaal team van experts een veilige doorgang te bezorgen naar de plaats waar de Boeing 777 van Malaysia Airlines is gecrasht. Stoffelijke resten en wrakstukken van het neergehaalde toestel moeten nog altijd worden veiliggesteld. De onderhandelingen worden gevoerd door de leider van het Maleisische team ter plaatse, Khairil Hilmi Mokhtar. Een tijdlijn van de gesprekken en wanneer Kiev en de opstandelingen rechtstreeks met elkaar in gesprek gaan, kon hij volgens het Maleisische persbureau Bernama niet geven.
7.41 uur: „Schadeadvocaten: ook KLM is aansprakelijk” – Een aantal passagiers dat boven Oekraïne is verongelukt had niet vluchtcode MH17 op zijn ticket staan, maar KL4103. Hun nabestaanden kunnen ervoor kiezen om KLM aansprakelijk te stellen voor de geleden schade, schrijft Trouw.
6.56 uur: Timmermans met Australische collega in Kiev – Minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken is maandag opnieuw in Oekraïne. In Kiev gaat hij samen met zijn Australische collega Julie Bishop met de Oekraïense autoriteiten praten over toegang tot het rampgebied. Ze willen het parlement zover te krijgen dat ze al op dinsdag een besluit nemen over een grote politiemissie in het gebied waar het toestel van Malaysia Airlines neerstortte. Het Oekraïense parlement wil eigenlijk donderdag praten over de missie van Nederland en Australië, die erop is gericht menselijke resten en persoonlijke bezittingen terug te halen. „Dat vinden we te laat”, aldus Bishop in een interview met de krant Herald Sun. Zaterdag werd al bekend dat er wordt onderhandeld over een grootschalige missie in het rampgebied. Nederland kondigde aan dat er vele tientallen, mogelijk zelfs honderden politiemensen, marechaussees en forensische experts aan die missie zullen deelnemen als Oekraïne instemt.
3.32 uur: CDA wil helderheid over verdrag met Oekraïne – Pieter Omtzigt van het CDA wil inzage in het verdrag dat een basis moet bieden voor eventuele aanwezigheid in Oekraïne van toch bewapend personeel uit landen met slachtoffers van de rampvlucht MH17. Het is niet direct aan de orde, maar dingen kunnen snel veranderen, aldus Omtzigt. Het kabinet repte zondag in een brief aan de Tweede Kamer van het verdrag, waaraan Oekraïne en Nederland werken. Maar in de brief wordt alleen gesproken van bekrachtiging door het Oekraïense parlement en Omtzigt wijst erop dat het door beide landen geratificeerd zou moeten worden. Het is volgens Omtzigt van groot belang dat het Nederlands parlement kennis neemt van de tekst, om onder meer te weten te komen wat er gebeurt met iemand gebeurt die, alsnog persoonlijk bewapend, in Oekraïne een schot lost. Het rechtstelsel van dat land vertoont flinke gebreken, waarschuwt de CDA’er.
3.05 uur: Landen praten over strafonderzoek naar MH17 – Elf landen praten maandag in Den Haag over het strafrechtelijke onderzoek naar de ramp met Malaysia Airlines vlucht 17. Het gaat om de tien landen die passagiers aan boord hadden, zoals Nederland, plus Oekraïne, waar het toestel neerstortte. De bijeenkomst moet leiden tot „een zo intensief mogelijke samenwerking” tussen de betrokken landen. Of er maandag concrete afspraken worden gemaakt, is niet bekend. Het Nederlandse Openbaar Ministerie doet onderzoek naar het neerhalen van de Boeing 777 vorige week donderdag. In theorie kunnen de verdachten in Nederland worden berecht. Maar het onderzoek is heel lastig. Het is de vraag of deze mensen überhaupt ooit worden gearresteerd en naar Nederland worden gebracht. En als er nog bewijsmateriaal te vinden is op de onbeveiligde rampplek, kunnen de verdachten tijdens het proces zeggen dat het er later is neergelegd.
Behalve het onderzoek van justitie lopen er nog twee onderzoeken bij de rampplek. Het Landelijk Team Forensische Opsporing zoekt en identificeert de stoffelijke overschotten en de Onderzoeksraad voor Veiligheid probeert te achterhalen wat er op 17 juli is gebeurd met vlucht 17.
0.15 uur: Geen militaire missie – Oekraïne is momenteel te gevaarlijk om een militaire missie naartoe te sturen. De risico’s om betrokken te raken bij het conflict zijn te groot. Dat zei minister-president Mark Rutte zondag na afloop van een extra ministerraad over de vliegramp. Het allerbelangrijkste is volgens Rutte nog steeds om de stoffelijke overschotten en bezittingen van de slachtoffers die nog op de plek van de ramp liggen, naar Nederland te brengen. „Een militaire operatie sluit wel aan bij het gevoel, maar draagt niet bij aan het realiseren van onze prioriteiten”, zei Rutte. Door op de huidige voet verder te gaan, kan escalatie worden voorkomen. Lees hier een samenvatting van het nieuws van zondag.
Maandag 28 juli
21.30 uur: De redactie sluit dit liveblog. Maandag vervolgen we onze berichtgeving.
21.25 uur: Indrukwekkende stilte bij aankomst laatste rouwstoet – Voordat de vierde en voorlopig laatste rouwstoet met slachtoffers van de vliegtuigcrash in Oekraïne aankomt bij de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum, staan de duizenden mensen langs de kant nog honderduit te praten. Totdat de motoragenten en daarachter de eerste lijkwagens verschijnen. Ineens wordt het muisstil. In die indrukwekkende stilte rijden de 38 wagens voorbij. Pas als de laatste wagen het kazerneterrein is opgedraaid, klinkt er een applaus. Een vrouw uit Hilversum vertelt dat ze alle vier de avonden bij de kazerne is gaan kijken. „Ik heb het thuis zo kunnen regelen. Want na de eerste aankomst dacht ik: waarom zou ik voor de ene wel gaan en voor de andere niet?”
21.15 uur: „Nog meer mensen langs snelweg bij passeren rouwstoet” –De verplaatsing van de colonne met rouwauto’s is volgens een woordvoerder van Rijkswaterstaat ook zaterdag weer vlot en waardig verlopen. „Er was iets minder verkeer op de weg dan de afgelopen dagen, maar er stonden wel weer veel mensen langs de weg en op viaducten. Het leek wel alsof het er meer waren dan eerder.” De parkeerplaats Voordaan, ten noorden van Utrecht aan de A27, werd zaterdag zelfs afgesloten vanwege de grote drukte. Mensen die langs de weg stonden hebben over het algemeen goed gehoor gegeven aan de oproepen om veilig afstand te houden en niet langs de snelweg te stoppen. „We zagen een enkeling die de snelweg overstak. Dat geeft gevaarlijke situaties als ze daarna weer terug moeten terwijl het verkeer alweer op gang is gekomen. Maar gelukkig hebben zich geen incidenten voorgedaan.”
21.09 uur: Knuffels rouwcolonne naar Hilversum gebracht – De knuffels die de afgelopen dagen naar de colonne lijkwagens gegooid zijn, worden zondag door Rijkswaterstaat verzameld en naar Hilversum gebracht. „Zoveel mensen hebben bloemen en knuffels gegooid, daar moesten we wat mee”, zei een woordvoerder van Rijkswaterstaat. „We willen ze naar de kazerne brengen waar de lichamen worden geïdentificeerd.” De knuffels zijn de afgelopen dagen, nadat ze door omstanders gegooid waren naar de colonne, door Rijkswaterstaat in de berm gelegd op de snelwegen A2 en A27, om ervoor te zorgen dat zich geen gevaarlijke situaties zouden voordoen. „Met de bloemen hebben we dat ook gedaan, maar die laten we liggen. De boeketten zijn vaak al verlept of uit elkaar gevallen toen ze gegooid werden”, aldus de woordvoerder.
20.56 uur: Duizenden rouwenden naar Kloosterkerk – Enkele duizenden mensen bezochten deze week de Kloosterkerk aan het Lange Voorhout in Den Haag om stil te staan bij de vliegramp. Van maandag tot en met zaterdag opende de kerk daarvoor elke dag enkele uren zijn deuren. In een kapel in de kerk konden mensen stil zijn, een kaarsje aansteken, bidden of een boodschap achterlaten in een condoleanceregister. Enkele mensen lieten bloemen achter. Per dag trok de kerk zo’n 400 tot 500 belangstellenden, laat een woordvoerder weten. Veel mensen combineerden een bezoek aan de tentoonstelling Den Haag Sculptuur met een moment van stilte. De kerk weet nog niet wat er met het condoleanceboek zal gebeuren. „Wellicht vinden er nog uitvaartdiensten in onze kerk plaats. Dan zouden we het register aan nabestaanden kunnen geven”, oppert de woordvoerder.
20.05 uur: Eerste geïdentificeerde slachtoffer is Nederlands – Het eerste slachtoffer van de neergehaalde vlucht MH17 is geïdentificeerd. Het gaat om iemand met de Nederlandse nationaliteit. Dat heeft het crisisteam in Den Haag bekendgemaakt. De identiteit van het Nederlandse slachtoffer wordt niet openbaar gemaakt. Dat meldt de NOS. 20.01 uur: NOS: Eerste slachtoffer geïdentificeerd – Het eerste slachtoffer van de ramp met vlucht MH17 is geïdentificeerd. Dat meldt de NOS op Twitter.
19.37 uur: Laatste colonne aangekomen bij kazerne –Bij de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum is iets voor half 8 de colonne van rouwwagens aangekomen uit Eindhoven. Het is voorlopig het laatste transport van lichamen van slachtoffers van de vliegtuigcrash in Oekraïne. De rouwwagens vervoerden 38 kisten. Langs de weg naar de kazerne stonden opnieuw duizenden mensen, nog veel meer dan de afgelopen dagen. Het lijkt de drukste dag tot nu toe. In totaal zijn nu 227 lijkkisten overgebracht naar de Hilversumse kazerne. Daar worden de lichamen geïdentificeerd. Bij de crash kwamen 298 mensen om het leven, onder wie 194 Nederlanders. Op de plaats van de ramp liggen nog menselijke resten. Wanneer die naar Nederland komen, is nog niet bekend.
19.34 uur: Zondag nieuwe poging LTFO –Tot donderdag zullen kleine teams van het Landelijk Team Forensische Opsporingen (LTFO) en de marechaussee proberen toegang tot het rampgebied in Oekraïne te krijgen. Zaterdag is dat nog niet gelukt, maar zondag wordt dat opnieuw geprobeerd. Het ministerie van Veiligheid en Justitie liet zaterdag weten dat Nederland zelf heeft besloten de LTFO’ers niet het rampgebied in te laten gaan. De OVSE gaf aan dat het gebied door gevechten te instabiel was. De Nationaal coördinator terrorismebestrijding en veiligheid (NCTV) heeft toen besloten de teams niet te laten gaan. De NCTV maakt dagelijks de afweging of het gebied veilig genoeg is. Vrijdag zijn er wel LTFO’ers op de plaats van de crash geweest, onder begeleiding van de OVSE.
19.13 uur: „Zwarte doos bevestigt raketinslag MH17” – Het onderzoek naar de zwarte dozen van het Maleisische toestel dat onderweg van Amsterdam naar Kuala Lumpur neerstortte, bevestigt dat er een raket op is afgevuurd. Dat meldde de Amerikaanse nieuwszender CBS zaterdag. „Het (een raket) deed wat het moest doen, een vliegtuig neerhalen”, zei een betrokken Europese luchtvaartveiligheidsdeskundige volgens CBS. Er was volgens hem „een massaal en explosief wegvallen van de luchtdruk”. De Verenigde Naties hebben deze week uitgesproken dat het toestel is neergehaald. Het vloog met 298 mensen aan boord boven het oosten van Oekraïne waar wordt gevochten tussen regeringstroepen en separatisten.
19.06 uur: CNN spreekt met nabestaanden – De Amerikaanse zender CNN sprak met Nederlandse nabestaanden van slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne. De ouders van Kim Hally-Verhaegh ontvingen vlak voor vertrek van vlucht MH17 nog een foto van hun dochter en kleindochter Megan die door hun schoonzoon Dave werd gemaakt. „We zijn drie mensen kwijt. Een compleet gezin.” Bekijk het interview hier.
18.56 uur: Onderhandelingen grote politiemissie rampplek – Oekraïne en Australië onderhandelen over een grootschalige politiemissie in Oost-Oekraïne waar vorige week donderdag een Boeing 777 van Malaysia Airlines neerstortte. Oekraïne besluit naar verwachting donderdag of de missie, die uit vele tientallen ongewapende politiemensen zal bestaan, inderdaad doorgaat. Dat bleek zaterdag tijdens een persconferentie door Jan Tuinman van het Landelijk Team Forensische Opsporingen (LTFO) in Charkov.
18.44 uur: Erehaag hulpverleners langs snelwegen – Hulpverleners uit de veiligheidsregio Utrecht en andere delen van het land vormen langs de snelweg een erehaag voor de voorlopig laatste colonne met rouwauto’s die van Eindhoven onderweg zijn naar Hilversum. Dat meldt coördinator Bart Richter van de veiligheidsregio Utrecht op Twitter.
18.33 uur: Nederlanders bedanken Novaja Gazeta – De Russische oppositiekrant Novaja Gazeta, die eerder op de voorpagina Nederland om vergeving vroeg, plaatste zaterdag op haar website dankbetuigingen van Nederlanders. Uit de reacties blijkt dat veel Nederlanders de actie van de krant hebben gewaardeerd. Zo schrijft de 15-jarige Rick: „Ik weet niet echt wat ik moet zeggen, of hoe ik het moet zeggen, maar ik zou jullie graag willen laten weten dat alle Nederlanders jullie vergeven, aangezien het niet jullie schuld is.” Remy Koens uit Utrecht: „De voorpagina van de Novaja Gazeta heeft mij diep geraakt. Bedankt voor dit gebaar.” Ook Ron van Oosterhout uit Den Haag bedankt de Russische krant. Hij wijst er echter op dat het nog te vroeg is om te vergeven, omdat nog niet voor honderd procent zeker is wíe men moet vergeven. „Ik hoop dat deze voorpagina een vervolg krijgt in de vorm van diepgaand onderzoek door uw krant naar het wie, waarom en hoe. Anders is dit slechts een cynische poging de zaak te sussen.”
17.52 uur: „Rebellen Oekraïne dragen bagage MH17 over” – Rebellen in het oosten van Oekraïne hebben naar eigen zeggen bagage uit de neergestorte Boeing 777 van Malaysia Airlines overgedragen aan Nederlandse functionarissen. Het Russische persbureau Interfax meldt dit. Donetsk is de grootste stad van de regio en de hoofdstad van de opstand. De pro-Russische separatisten noemen hun gebied de Volksrepubliek Donetsk. In Donetsk zijn onder meer leden van het Landelijk Team Forensische Opsporing aangekomen om de ramp te onderzoeken.
17.45 uur: Rouwwagens op weg naar Hilversum – Een stoet met 38 rouwauto’s is aan het einde van de middag vertrokken van vliegbasis Eindhoven richting Hilversum. De kisten met stoffelijke resten van de slachtoffers van de vliegtuigramp in Oekraïne worden voor identificatie naar de Korporaal van Oudheusdenkazerne gebracht. Bij de poort van Eindhoven Airport staan zaterdagmiddag opnieuw veel mensen die de colonne willen zien. De stoet gaat over de snelwegen A2 en A27. Tijdens het passeren worden die wegen afgesloten. Het verkeer op de tegengestelde rijbanen mag niet harder dan 70 kilometer per uur. Het is de vierde keer in 4 dagen dat er lijkkisten naar de kazerne worden gebracht. In totaal zijn er nu 227 kisten in Nederland. Het is nog onbekend wanneer de laatste kisten volgen.
17.06 uur: Premier Australië spreekt Poetin – De Australische premier Abbott en de Russische president Poetin hebben zaterdag in een telefoongesprek beklemtoond dat onderzoekers in veiligheid hun werk moeten kunnen doen op het terrein waar de Maleisische Boeing 777 op 17 juli is neergestort. De twee leiders spraken elkaar over de ramp die aan 298 mensen het leven heeft gekost, onder wie 27 Australiërs en 194 Nederlanders, meldde het Russische persbureau Interfax. Abbott wil 190 gewapende politieagenten sturen naar de rampplek. Nederland heeft 40 ongewapende marechaussees naar Oekraïne gestuurd.
16.28 uur: „VS onderzoeken dreiging luchtdoelraket Irak” – Het Amerikaanse ministerie van Defensie is vrijdag halsoverkop een diepgaand onderzoek begonnen naar de vraag of de extremisten van de Islamitische Staat (IS) over luchtdoelraketten beschikken. Dat meldt het Britse dagblad The Times op gezag van bronnen bij veiligheidsdiensten in de VS. De grote zorg in het Pentagon komt in de nasleep van de crash van een Maleisische Boeing 777 in Oekraïne.
16.17 uur: Amsterdamse politiechef leidt missie Oekraïne – De Amsterdamse politiechef Aalbersberg wordt het hoofd van de missie in Oekraïne die stoffelijke resten en persoonlijke eigendommen opspoort en terugbrengt naar Nederland. Hij geeft leiding aan de medewerkers van het Landelijke Team Forensische Opsporing (LTFO) en de marechaussees die hen bijstaan. Dat heeft het ministerie van Veiligheid en Justitie zaterdag laten weten. De politiechef heeft zaterdag in Oekraïne overlegd met plaatselijke autoriteiten. Aalbersberg heeft een christelijke geloofsovertuiging. In maart 2013 zei hij in een interview in het Reformatorisch Dagblad daarover: ,Ik vind God terug in het meest zwakke, het weggestopte. De grootste taak voor de kerk ligt niet binnen de kerkmuren, maar in de samenleving. Denk aan oog hebben voor de zwakkeren, eenzamen, gevangenen, vluchtelingen. De deuren en ramen van onze kerken moeten open. Voor mij heeft God twee adressen: Zijn almacht en grootheid, boven alles, en twee: de zwakste in de samenleving. Gelukkig gebeurt er bij een aantal kerken in Amsterdam van alles op het terrein van de zorg voor het zwakke.”
15.55 uur: Voorlopig laatste slachtoffers aangekomen – Op vliegbasis Eindhoven zijn de voorlopig laatste twee vliegtuigen met lijkkisten uit Oekraïne geland. Rond 15.45 uur arriveerden een Nederlandse C130 Hercules en een Australische C17 met ieder 19 kisten. Sinds woensdag zijn in totaal 227 kisten met stoffelijke resten van slachtoffers van de vliegtuigcrash in Oost-Oekraïne naar Nederland gebracht. In totaal vielen 298 slachtoffers bij de ramp. Na aankomst zaterdagmiddag is er op de vliegbasis weer een ceremonie. Een trompettist speelt de Last Post en er is een minuut stilte. Behalve zo’n 350 nabestaanden zijn minister Kamp (Economische Zaken) en staatssecretaris Klijnsma (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) bij de plechtigheid aanwezig. Vanwege de ceremonie ligt het vliegverkeer op Eindhoven Airport stil tot 17.05 uur. De kisten worden in rouwwagens geplaatst en onder politiebegeleiding over de snelweg van Eindhoven naar Hilversum gebracht. Wegen worden tijdens het passeren van de stoet afgesloten.
15.50 uur: Eerste nabestaanden bezoeken rampplek –Voor het eerst is de rampplek van vlucht MH17 bezocht door nabestaanden. De Australische ouders van Fatima Dyczynski kwamen er zaterdag aan. Ze legden er bloemen en spraken met aanwezige journalisten. Ook hopen ze de leider van de pro-Russische separatisten „op een vriendschappelijke manier” te ontmoeten, meldt de NOS.
15.24 uur: Onderzoekers LTFO doen nieuwe poging – De Nederlandse onderzoekers van het Landelijk Team Forensische Opsporingen (LTFO) die zaterdagochtend zijn tegengehouden door separatisten, doen later op de dag een nieuwe poging om het rampgebied te betreden. Dat heeft een woordvoerder van het ministerie van Veiligheid en Justitie gezegd. De zeven Nederlandse onderzoekers konden het gebied niet in, omdat het er te onveilig was. Vanuit Donetsk doen ze een nieuwe poging, samen met vertegenwoordigers van de OVSE. De 40 marechaussees die de onderzoekers gaan bijstaan, zijn nog in Charkov. Zij gaan zaterdag nog niet naar de rampplek.
14.37 uur: „Niet te bevatten” –Ds. P. J. Visser, predikant van de Noorderkerk in Amsterdam, gaat in het Reformatorisch Dagblad van zaterdag in op het nieuws rond de vliegramp. „Iedereen krijgt, naast mooie momenten, vroeg of laat te maken met gebrokenheid en verdriet. Dat kan een mens vaak maar net aan behappen. Maar in het nieuws komt alle narigheid van de wereld voorbij in de meest dramatische vormen. Dat is voor een mens niet te bevatten.” Lees meer.
14.25 uur: Moskou: VS deels verantwoordelijk – Rusland laat weten de Verenigde Staten deels verantwoordelijk te houden voor de crisis in Oekraïne, omdat de VS de Oekraïense regering steunen. „Obama’s regering is ook verantwoordelijk voor zowel het conflict in Oekraïne als de ernstige gevolgen daarvan”, schrijft Buitenlandse Zaken. Het departement zegt dat naar aanleiding van Obama’s verwijt dat Poetin schuldig is aan de vliegramp vorige week.
13.36 uur: „Vrijgeven lichamen duurt nog weken” – Het kan nog weken duren voordat lichamen van omgekomen Maleisische inzittenden van rampvlucht MH17 weer thuis zijn. Dat zei een van de Maleisische onderzoekers van de ramp zaterdag bij terugkomst in Kuala Lumpur tegen persbureau Bernama. „Ik denk dat het 2 of 3 weken kan duren voordat we de lichamen kunnen verwachten”, aldus luitenant-kolonel Mohd Sakri van de Maleisische nationale veiligheidsraad. Hij was een van de 65 onderzoekers die zaterdag terugkeerden uit Oekraïne. „Tot nog toe is geen enkel lichaam in een stuk teruggevonden. We moeten ons realiseren dat het incident zich voordeed op een hoogte van 35.000 voet.” Twaalf forensisch experts uit Maleisië zijn nog in Charkov, aldus Mohd Sakri. Vanuit die Oekraïense stad worden de stoffelijke resten overgevlogen naar Nederland.
13.05 uur: Voorlopig laatste transport kisten vertrokken – Vanuit Charkov zijn de twee transportvliegtuigen met lijkkisten vertrokken naar de vliegbasis Eindhoven. De Nederlandse Hercules steeg op rond 11 uur, het Australische toestel vertrok kort voor 1 uur. De twee vliegtuigen komen zaterdagmiddag tegelijkertijd rond 4 uur aan op de vliegbasis in Eindhoven. Ze hebben bij elkaar 38 lijkkisten aan boord. Het is voorlopig het laatste transport van kisten vanuit Oekraïne naar Nederland. Op de rampplek wordt wel verder gezocht naar resten van slachtoffers. Wanneer die naar Nederland komen voor identificatie, is nog niet bekend.
12.53 uur: Marechaussee nog niet aan het werk – De 40 marechaussees die naar Charkov in Oekraïne zijn gevlogen, komen zaterdag nog niet in actie in het rampgebied in het oosten van Oekraïne. Dat heeft een woordvoerder van het ministerie van Veiligheid en Justitie zaterdag gezegd. De ongewapende marechausees gaan helpen met het zoeken van stoffelijke resten en persoonlijke bezittingen op de rampplek.
12.52 uur: Moskou: sancties belemmeren samenwerking – De extra sancties die de EU heeft opgelegd aan Rusland, belemmeren de samenwerking op het gebied van veiligheid en in de strijd tegen terrorisme en georganiseerde misdaad. Dat zei Moskou zaterdag in reactie op de sanctielijst, waarop onder anderen vertrouwelingen van president Vladimir Poetin staan. „De aanvullende sanctielijst is direct bewijs dat de EU-landen de samenwerking met Rusland op het gebied van internationale en regionale veiligheid afschalen”, zegt het ministerie van Buitenlandse Zaken.
12.44 uur: Onderzoekers LTFO tegengehouden – Zeven Nederlandse onderzoekers van het Landelijk Team Forensische Opsporingen (LTFO) zijn zaterdag in Oekraïne tegengehouden op weg naar Donetsk, vlakbij de plek waar vorige week een Boeing van Malaysia Airlnes werd neergehaald. Volgens de pro-Russische separatisten die de groep niet wilde doorlaten, in het „te onrustig” in het gebied. Dat heeft een woordvoerster van het LTFO gezegd. Volgens haar gaat de groep proberen alsnog Donetsk te bereiken.
12.35 uur: Namen op EU-sanctielijst bekend – De Europese Unie heeft de namen bekendgemaakt van de personen en organisaties tegen wie nieuwe sancties zijn getroffen wegens betrokkenheid bij de onrust in Oekraïne. Het gaat onder meer om de hoogste veiligheidsfunctionarissen van de Russische president Vladimir Poetin en de twee ‘volksrepublieken’ die de rebellen in Oost-Oekraïne hebben uitgeroepen.
12.10 uur: OVSE-waarnemers en experts weer op rampplek – Waarnemers van de OVSE en experts zijn zaterdag rond het middaguur weer op de rampplek van vlucht MH17 gekomen. Dat meldt het Russische persbureau Ria Novosti. Onder de mensen die op de rampplek kwamen, waren ook de ouders van een van de inzittenden, een 25-jarige Australische vrouw. Beelden van de rampplek laten zien hoe ze een groot boeket met bloemen op een van de wrakstukken leggen.
11.45 uur: Militairen beschikbaar voor Oost-Oekraïne – Militairen van de Luchtmobiele Brigade zijn beschikbaar om naar Oost-Oekraïne af te reizen om het gebied te beveiligen waar vorige week bijna 300 doden vielen toen een Boeing 777 van Malaysia Airlines neestortte. Woordvoerders van de militaire vakbonden AFMP en ACOM zeiden zaterdag dat de Luchtmobiele Brigade „geconsigneerd” is, wat betekent dat de militairen zich beschikbaar moeten houden. De precieze staat van paraatheid van de luchtmobielen en andere afdelingen, zoals de commando’s, is niet duidelijk omdat er mogelijk op diplomatiek niveau nog wordt gepraat over de mogelijke inzet van een gewapende internationale missie. Volgens diplomatieke bronnen in New York wordt die missie nog achter de hand gehouden voor het geval de veiligheid op de rampplek in Oost-Oekraïne niet meer gegarandeerd kan worden.
11.07 uur: Maleisische premier komt naar Nederland – De Maleisische premier Najib Razak komt naar Nederland om te overleggen over de toegang tot de plek waar vorige week een toestel van Malaysia Airlines neerstortte. Dat heeft het kantoor van de minister-president aan persbureau Reuters gemeld.
11.07 uur: Koningspaar Maleisië ontmoet nabestaanden – Het Maleisische koningspaar heeft zaterdag de nabestaanden van de slachtoffers van de vliegtuigcrash ontmoet in Putrajaya in Maleisië. Koning Abdul Halim en zijn vrouw Hamimah Hamidun hebben ruim 100 nabestaanden van 30 passagiers en de bemanningsleden gecondoleerd. Bij de ontmoeting waren ook de Maleisische ministers van Transport, en Communicatie en Multimedia aanwezig. In het vliegtuig van Malaysia Airlines dat vorige week werd neergehaald boven Oekraïne, zaten 43 Maleisiërs, onder wie de 15-koppige crew.
10.57 uur: Nog niet alle nabestaanden bekend bij MA – Van de nabestaanden van slachtoffers van de crash in Oekraïne heeft nog niet iedereen zich gemeld bij Malaysian Airlines. De luchtvaartmaatschappij doet daarom een belronde om iedereen te bereiken, zei een woordvoerder zaterdag. De nabestaanden kunnen aanspraak maken op 5000 dollar als voorschot op een schadevergoeding. Daarmee kunnen ze de eerste kosten dekken. Over een definitieve schadevergoeding wordt waarschijnlijk pas in een later stadium gesproken. De woordvoerder van Malaysia Airlines is verbaasd over een bericht van letselschade-expert Yme Drost, bij wie zich een aantal nabestaanden heeft gemeld. Drost zegt dat een van zijn cliënten door Malaysia Airlines is benaderd voor een schikking. Hij noemt dat „onkies en veel te vroeg”. „Ik kan mij niet voorstellen dat ook maar één van onze medewerkers nu al het woord schikking in de mond heeft genomen”, aldus de Malaysia-woordvoerder.
10.40 uur: Nederland rouwt samen, maar eigenlijk toch ieder voor zich – Het rouwproces na de vliegramp wordt bemoeilijkt doordat politici nog zo omzichtig moeten omgaan met de schuldvraag. Dat stelt antropoloog Van Bilsen, werkzaam bij het onderzoeksinstituut Huygens ING.
10.10 uur: „Rebellen lijken niet happig op grote missie” – Hoewel er nog geen officiële reactie ligt van de pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne op de mogelijke komst van een grote missie naar de rampplek van de Boeing van Malaysia Airlines, lijken ze er niet al te veel mensen te willen hebben. Niet meer dan een man of 30 zouden op de rampplek onderzoek kunnen gaan doen, zo schat de OVSE-missie volgens de Australische krant The Age in. Vrijdag kregen onderzoekers en waarnemers op de rampplek te horen dat de rebellen vinden dat ze zelf voldoende zwaar materieel hebben om de wrakstukken weg te takelen en naar het station van Torez te brengen. Daarbij zouden ze wel enige buitenlandse hulp willen hebben. „Er heerste niet echt het gevoel dat ze eenzijdig zouden beginnen met het verplaatsen van spullen, maar dat ze erover denken toch hulp van experts te accepteren. Maar het klonk niet alsof ze een grote menigte wilden, misschien 25 of 35 man”, aldus OVSE-woordvoerder Michael Bociurkiw vanuit het gebied.
08.37 uur: Nog onbedekte stoffelijke resten op rampplek – Australische onderzoekers hebben vrijdag op de rampplek van vlucht MH17 nog onbedekte stoffelijke resten van slachtoffers gevonden. Dat zei de Australische premier Tony Abbott zaterdag tijdens een persconferentie. De vondst maakt volgens hem precies duidelijk waarom er een missie naar het gebied moet om de plek van de ramp te beveiligen. „Overduidelijk zijn er nog onbedekte lichamen in het gebied”, aldus de premier. „De aanwezigheid van nog niet geborgen resten maken het belangrijker dan ooit dat er een internationaal team naar de rampplek gaat om de resten te bergen, om te helpen bij onderzoeken en om recht te krijgen voor de slachtoffers en hun geliefden”, aldus Abbott. „Elke dag dat de rampplek niet is beveiligd vindt er meer verstoring plaats en staan de resten bloot aan het vernietigende werk van de Europese zomer, dieren, gerommel et cetera.”
08.30 uur: RD-Commentaar: Het vragen om vergeving, vrijdag, door de Russische oppositiekrant Novaja Gazeta is een moedige daad. Dat schrijft de commentator van deze krant.
08.05 uur: OVSE wil drones inzetten in Oekraïne – De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) wil in Oekraïne onbewapende drones inzetten om de situatie op de grond in de gaten te houden. Ze moeten vooral een bewakingstaak krijgen. Van een hoogte van 4000 meter kunnen ze op 10 kilometer bewegende objecten, zoals voertuigen, opsporen. De apparaten moeten onder meer worden ingezet in het grensgebied tussen Oekraïne en Rusland. Beide landen hebben ingestemd met de inzet, aldus de OVSE. Of de drones ook in het gebied worden ingezet waar vlucht MH17 van Malaysia Airlines crashte, is niet duidelijk. In Oekraïne lopen circa 230 OVSE’ers rond, van wie een aantal bij de rampplek.
07.52 uur: Honger naar nieuws rampvlucht blijft groot – Nederlanders zitten ruim een week na het neerhalen van het vliegtuig van Malaysia Airlines nog steeds aan de buis gekluisterd om nieuws over de ramp te zien. Nieuws- en actualiteitenprogramma’s bezetten de plaatsen 1 tot en met 5 in de kijkcijferlijst van vrijdag, zo blijkt uit cijfers van de Stichting KijkOnderzoek. Het NOS Journaal van 20 uur trok de meeste kijkers: ruim 2 miljoen. Op de plaatsen 2 tot en met 5 staan achtereenvolgens het NOS Journaal van 18 uur (1,5 miljoen), EenVandaag (1,2 miljoen), RTL Nieuws van 19.30 (1,2 miljoen) en Hart van Nederland (1,1 miljoen).
07.31 uur: MH17-stichting in de maak – Een aantal nabestaanden van slachtoffers van de vliegtuigramp in Oekraïne wil een stichting voor lotgenoten oprichten. Ze hebben voor hulp en informatie de Stichting Herculesramp benaderd, zo weet het Eindhovens Dagblad. „Als over een aantal weken het rouwproces verder gevorderd is, gaan een paar mensen zich ermee bezighouden. Wij hebben ook aangeboden te helpen, mochten ze dat op prijs stellen”, zegt Peter Kempen, voorzitter van Stichting Herculesramp. Die ramp vond in 1996 plaats op Eindhoven Airport.
07.16 uur: „KLM niet op de hoogte van gevaar Oekraïne” – Luchtvaartmaatschappij KLM was niet geïnformeerd over het feit dat er geavanceerde raketsystemen aanwezig waren in Oost-Oekraïne. Volgens president-directeur Camiel Eurlings wist het bedrijf ook niet dat enkele andere maatschappijen het gebied al enige tijd meden. Dat zegt Eurlings in een interview met NRC Handelsblad. Vorige week kwamen 298 mensen, onder wie 194 Nederlanders, om het leven toen een vliegtuig van Malaysia Airlines in Oost-Oekraïne werd neergeschoten. Sommige passagiers hadden hun ticket via KLM gekocht.
Uit onderzoek van NRC Handelsblad blijkt dat niemand in Nederland weet wie de luchtvaartmaatschappij had moeten waarschuwen. „Het was gewoon een veilig verklaarde route”, zegt Eurlings. „Het beeld was dat je op 10 kilometer hoogte veilig zou zijn, dat blijkt dus niet zo met dit soort gesofisticeerde raketinstallaties.” In de Verenigde Staten en in het Verenigde Koninkrijk waarschuwen luchtvaartautoriteiten hun luchtvaartmaatschappijen al sinds april voor de risico’s van vliegen boven dit gebied. Eind juni waarschuwde ook de NAVO hiervoor. „Het was algemeen bekend dat een dozijn Oekraïense militaire vliegtuigen neergeschoten was in Oost-Oekraïne. Dus het gevaar was duidelijk”, aldus luitenant-kolonel Jay Janzen van de NAVO.
Volgens Janzen is het overbrengen van deze informatie aan luchtvaartmaatschappijen een verantwoordelijkheid van onder meer de nationale luchtvaartautoriteit. KLM zegt dat een vergelijkbare luchtvaartautoriteit is ondergebracht bij de Inspectie Leefomgeving en Transport. Die verwijst naar op haar beurt naar de inlichtingendiensten.
05.07 uur: Timmermans: wat ik zag, vergeet ik nooit – Minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken heeft te veel adrenaline om echt moe te zijn. Nooit eerder stond hij voor zo’n grote opgave. Een vakantiefietstocht met zijn zoon werd vorige week donderdag ruw onderbroken door de vliegramp in Oekraïne, waarbij 194 Nederlanders om het leven kwamen. Sindsdien is Timmermans (53) bijna onafgebroken in touw. Wat hem daarbij drijft, is „een gevoel van verantwoordelijkheid voor de slachtoffers en hun nabestaanden”, zegt de bewindsman onderweg in het regeringsvliegtuig vanuit de Oost-Oekraïense stad Charkov naar Nederland tegen persbureau ANP.
03.36 uur: Laatste vliegtuigen met kisten naar Nederland – Voorlopig voor het laatst gaan doodskisten van Charkov via Eindhoven naar Hilversum. Twee militaire transportvliegtuigen vertrekken zaterdagochtend uit Oekraïne en landen rond 16.00 uur in Eindhoven. Na The Last Post en een minuut stilte gaan de kisten in rouwwagens naar de Korporaal van Oudheusdenkazerne. Daar proberen onderzoekers de stoffelijke overschotten te identificeren. Aan boord van de vliegtuigen zijn zaterdag 38 doodskisten. De rouwwagens rijden onder politiebegeleiding over de A2 en de A27. Net als bij de vorige colonnes zullen agenten enkele kilometers voor de rouwstoet de weg vrijmaken. Als nabestaanden dat willen, kunnen ze de ceremonie zaterdag bijwonen. Namens het kabinet zijn minister Henk Kamp (Economische Zaken) en staatssecretars Jetta Klijnsma (Sociale Zaken) aanwezig. In de afgelopen dagen waren al 189 kisten overgevlogen. Met de vlucht van zaterdag erbij zijn dus 227 kisten naar Nederland gebracht. Bij de ramp kwamen 298 mensen om het leven, onder wie 194 Nederlanders. Op de plek van de ramp liggen waarschijnlijk nog menselijke resten. Bergers blijven daar naar zoeken. Zo’n 40 leden van de Koninklijke Marechaussee, zonder wapens en uniform, zijn vrijdag naar Oekraïne gegaan. Ze gaan helpen zoeken naar stoffelijke resten en spullen van de slachtoffers.
02.48 uur: EU zet top veiligheidsdienst op sanctielijst – De EU heeft zaterdag de namen van 15 mensen en 18 instanties bekendgemaakt, die zijn toegevoegd aan de sanctielijst tegen Rusland. Onder de functionarissen zijn het hoofd van de Russische federale veiligheidsdienst (FSB) Alexander Bortnikov en voormalig premier Mikhail Fradkov. Fradkov is tegenwoordig het hoofd van de belangrijkste Russische buitenlandse inlichtingen- en veiligheidsdienst SVR. De EU had donderdag besloten de sancties uit te breiden na het neerhalen van het toestel van Malaysia Airlines boven Oekraïne. De EU had al sancties ingesteld tegen 72 personen en twee instanties. De tegoeden van die personen zijn bevroren en ze kunnen niet meer in EU-landen reizen. Andere namen die zijn toegevoegd aan de sanctielijst zijn onder anderen Boris Gryzlov, voormalig parlementsvoorzitter en een vertrouweling van Poetin en Ramzan Kadyrov, de waarnemend president vanTsjetsjenië. Ook de zelfverklaarde ‘Volksrepubliek Donetsk’ en ‘Volksrepubliek Loehansk’ staan nu op de sanctielijst, dat zijn organisaties van pro-Russische rebellen in het oosten van Oekraïne
Zaterdag 26 juli