Na dagen touwtrekken, is woensdag de luchtbrug tussen Charkov en Eindhoven geopend. De eerste veertig kisten met slachtoffers zijn in Nederland aangekomen. Het is intriest dat het allemaal zo lang heeft moeten duren. Maar er is gelukkig eindelijk schot in deze zaak gekomen. Prioriteit één van premier Rutte is dus gerealiseerd. Al blijft wel de vraag of alle lichamen terug zullen komen. Nog steeds zijn er berichten dat er slachtoffers in het rampgebied liggen.

Terugblikkend op de achterliggende week kan zonder meer worden gesteld dat de behoedzame koers van Rutte resultaat heeft gehad. Hij weigerde bij de uitvoering van de eerste prioriteit zich scherp uit te laten in de richting van de separatisten. Dat werd hem niet altijd in dank afgenomen. Die voorzichtigheid van de premier en de onvermoeibare inzet van minister Timmermans van Buitenlandse Zaken verdienen respect en waardering.

Nu komt prioriteit twee in het vizier. Er moet grondig, onafhankelijk onderzoek naar de oorzaak van de ramp worden gedaan. Inmiddels is bekend dat Nederland daarbij een leidende rol heeft. Daarnaast zullen experts van andere landen worden ingeschakeld.

Verliep het realiseren van de eerste prioriteit moeizaam, die van de tweede zal nog lastiger worden. Het is politiek een uiterst complexe situatie. Separatisten hebben het in het rampgebied voor het zeggen. Zij weten ook dat veel beschuldigende vingers naar hen wijzen. Hoezeer het moreel ook is te veroordelen, psychologisch is het verklaarbaar dat ze niet staan te trappelen om de weg voor teams vrij te maken. Tegelijk moeten ze weten dat ze met het blokkeren een zware verdenking op zich laden.

De gedachte dat er onderzoek moet komen wordt internationaal breed gesteund. Ook Rusland stemt daarmee in. Alleen is wel de vraag of Poetin daarbij aan dezelfde aanpak denkt als Rutte. Dat valt te betwijfelen. Moskou wijst vooral naar Kiev. Poetin wil op geen enkele wijze aangesproken worden op eigen betrokkenheid bij het drama omdat hij de separatisten heeft bewapend. Zodra het die kant opgaat, zal hij de hakken in het zand zetten.

Premier Rutte heeft inmiddels voorgesteld dat een internationale politiemacht de veiligheid in het rampgebied gaat garanderen. Hoe begrijpelijk deze gedachte ook is, ze zal uiterst moeilijk uitvoerbaar zijn. Wil dat idee kans van slagen hebben, dan zullen alle betrokken partijen –dus ook de separatisten– daarmee moeten instemmen. Dat lijkt een illusie. Bovendien zal Rusland er niet voor voelen dat westerse deelnemers aan zo’n politiemacht met wapens op zak zich dicht bij de grens van Rusland ophouden.

Vooralsnog staat de Nederlandse regering voor heel lastige vraagstukken. Een aanvaardbare oplossing is bepaald niet zomaar gevonden. Dat kan Rutte gaan opbreken.