„De pers loopt likkebaardend achter u aan. En veel mensen geloven u als u beweert dat u het zootje in Den Haag eens zult leren wat modern regeren is. Hoe doet u dat toch?” Veling lijkt oprecht verbaasd in zijn brief aan Fortuyn. „Wat is er in uw boodschap dat blijkens de opiniepeilingen veel mensen aanspreekt?”

Veling is ook verbaasd, zei hij woensdagmorgen in een toelichting tegenover deze krant. „Ik verbaas me over de steun die hij kennelijk voor zijn ideeën weet te verwerven. Als je die ideeën op een rij zet, vraag je je af hoe mensen dat allemaal serieus kunnen nemen. Je hoeft niet zo vreselijk flink te zijn om te bedenken dat het inhoudelijk niet zo veel voorstelt.”

Zowel in het tv-programma NOVA als in het late Journaal mocht Veling woensdag zijn kritiek op Fortuyn toelichten. Hij wees daarbij op de ideeën van Fortuyn over inkrimping van het ambtenarenapparaat en aanscherping van het asielbeleid. De politiek leider van Leefbaar Nederland weet feilloos vragen te vermijden over hoe hij dat nu precies wil aanpakken.

Zo ontbreekt in het flinterdunne verkiezingsprogramma van Leefbaar Nederland een financiële onderbouwing. Die onderbouwing heeft het ChristenUnie-programma wel, terwijl daarin uitgewerkte voorstellen staan voor de verbetering van zorg, onderwijs, openbaar vervoer, milieubescherming et cetera; zaken die Leefbaar Nederland ook wil bereiken. „Ik heb zitten puzzelen waarom u hiermee zoveel meer enthousiasme wekt dan ik”, schrijft Veling aan Fortuyn.

De voorlopige conclusie van Veling is deze: „Volgens mij is uw geniale greep dat u aannemelijk maakt dat alle gewenste veranderingen eigenlijk vrij makkelijk te bereiken zijn. Als de oude, paarse hap maar verdwijnt, zijn we al een heel eind. Misschien moet ik dit voortaan ook maar doen. Maar ik heb nog wel een beetje steun nodig. Wat moet ik zeggen als journalisten doorvragen? Sommigen doen dat, weet u?”

Tussen de regels door verwijt Veling Fortuyn dat die de kiezers koeien met gouden horens belooft, zonder verantwoordelijkheid of gemeenschapszin van ze te vragen. „Met de ChristenUnie roep ik steeds dat we zouden moeten durven kiezen voor normen. Nu ik eens goed kijk naar uw succes, besef ik dat dit waarschijnlijk niet slim is. (…) Het zal wel niet zo makkelijk zijn de ChristenUnie mee te krijgen in een aanpak op basis van wat ik heb ontdekt in uw stijl.”

Fortuyn was woensdagmorgen niet bereikbaar voor commentaar. Veling hoopt dat hij spoedig reageert en staat open voor een debat. Ook GroenLinks-leider Rosenmöller nodigde Fortuyn al uit voor een publiek debat. Het aanbod van Rosenmöller heeft Fortuyn echter afgeslagen, zo werd woensdag bekend. Fortuyn zegt zich „uit respect voor de lokalo’s” eerst te willen richten op de gemeenteraadsverkiezingen, die in maart worden gehouden. Daarna is hij bereid het verzoek van Rosenmöller te bespreken. Rosenmöller vindt dat argument „slap.”