Momenteel zijn naar schatting 80 mensen uit Nederland in Syrië en Irak om mee te doen aan de jihad. Onder hen zijn een 20-tal vrouwen, meldde AIVD-hoofd Rob Bertholee maandag tijdens de presentatie van een nieuwe nota over de dreiging van het jihadisme in Nederland.

Volgens Bertholee is er sprake van een brede radicalisering en dat is een risico voor Nederland. Sinds begin 2013 is er een snelle omslag en groei te zien in het fenomeen jihadisme, zei hij. De AIVD-topman denkt niet dat het om een hype gaat, maar dat het blijvend is. Vooral het uitroepen van een kalifaat dit weekend kan nog een extra trigger zijn voor veelal jonge mensen die gevoelig zijn voor een islamitische strijd. Het gevaar voor Nederland en elders in Europa ontstaat onder meer doordat terugkeerders mogelijk aanslagen willen plegen in Nederland of getraumatiseerd zijn door de strijd. De AIVD volgt hen intensief. Ook de sociale media worden aangepakt als daar oproepen op staan waarin tegen de regels geworven wordt voor de strijd of waarin geweld wordt verheerlijkt.

Oppakken en meteen berechten bij terugkomst is niet mogelijk, omdat er dan bewijzen moeten zijn dat ze zich in het buitenland schuldig maakten aan misdrijven. Deze bewijslast moet deugdelijk zijn en dat is vooralsnog lastig, zei Dick Schoof, Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).

Volgens Bertholee kan zijn dienst nu doen wat nodig is en gebeurt dat ook. Hij sluit niet uit dat door de aanhoudende of mogelijk toenemende dreiging in de toekomst de capaciteit niet voldoende blijkt. Hij zal dat dan bij de minister aankaarten.