„Je moet ontvoerders niet tegen de haren in strijken”, zegt Hans Slaman desgevraagd. Hij is directeur van het Lelystadse beveiligingsbedrijf International Security Partners.

Dat was de afgelopen 25 jaar betrokken bij onderhandelingen bij „tientallen” ontvoeringen van medewerkers van bedrijven, onder wie bemanningsleden van schepen. Slaman was gisteren in Hoofddorp een van de sprekers op een symposium over ontvoering en afpersing.

„Hoe moeilijk het ook is, maar je moet de ontvoerder niet als vijand bejegenen”, zegt Slaman. „Als je dat wel doet, kunnen mensen de hakken in het zand zetten. En dat is niet in het belang van mensen die worden vastgehouden. Met onwillige honden is het slecht hazen vangen.”

Veel geduld

Onderhandelen met kidnappers is een „delicate” onderneming, weet Slaman, die vroeger bij een antiterreureenheid werkte. „Ontvoerders hebben zich moeite getroost een plan te maken om een of meer mensen te ontvoeren. Ze willen geld. Er staan levens van mensen op het spel. De eerste eis tot losgeld is onwaarschijnlijk hoog.

Je moet veel geduld hebben. Een onderhandelaar moet een relatie opbouwen met de onderhandelaar namens de ontvoerders. Soms spreek je de ontvoerende partij meerdere keren per dag. Het is van belang de gesprekken niet te beperken tot het issue van de ontvoering. Praat ook over het weer, voetbal, de familie van de ontvoerders. Het is een hele rare vorm van zakendoen.”

Levend

Bij de ontvoeringen waarbij Slaman betrokken was, is telkens een losprijs betaald, geld dan wel goederen. Stuit het hem tegen de borst dat er geld is betaald aan kidnappers? Slaman antwoordt met een wedervraag. „Wat zou u doen als er losgeld gevraagd wordt voor een in Nigeria ontvoerd familielid van u? Mensen die op afstand staan, zeggen te makkelijk: „Niet betalen.” Ik snap dat. Maar ik wil niet op mijn geweten hebben dat door mijn toedoen mensen niet levend uit een ontvoering komen.”

Is met losgeld aan kidnappers betalen het hek van de dam? „Als je ontvoeringen echt wilt aanpakken, dan moet je zorgen dat in landen een eind komt aan wetteloosheid, corruptie, instabiel bestuur. In Europese landen met een wettige regering en een professioneel opsporingsapparaat doen zich dan ook niet of nauwelijks ontvoeringen voor.”

Sinds 1987 werd het bedrijf van Slaman ingeschakeld bij zo’n veertig afpersingszaken. „In die zaken is geen geld aan de afpersers betaald.” De laatste tijd ziet de beveiligingsexpert een stevige toename van het aantal afpersingszaken. „Dat heeft denk ik te maken met reorganisatieperikelen bij bedrijven als gevolg van de economische crisis en met het feit dat via sociale media mensen al snel een bedreigend bericht de wereld in kunnen sturen.”

Naïviteit

Europeanen zouden zich meer bewust moeten zijn van de risico’s van het reizen naar verre oorden waar het „niet zo veilig is als men gewend is”, zegt Jelmer Andela desgevraagd. Hij sprak gisteren ook op het symposium en is bij verzekeraar Chubb Insurance Company betrokken bij ontvoerings- en afpersingszaken in Noord-Europa. „Er heerst onder Europeanen een hoop naïviteit. Als je in een arm land in Afrika met een horloge van 300 euro om gaat lopen, moet je beseffen dat 300 euro voor de mensen daar ontzettend veel geld is.” De bedragen die ontvoerders vragen, zijn „divers”, weet hij. „Professionele ontvoerders van al-Qaida vragen tientallen miljoenen dollars.”

Neem voorzorgsmaatregelen als je bijvoorbeeld naar een land als Mexico gaat, betoogt Andela. „Regel van tevoren dat iemand van bijvoorbeeld een grote hotelketen je op het vliegveld komt ophalen en je naar je hotel brengt. Doe die transfer dus niet met een reguliere taxi. Onder taxichauffeurs in Mexico heerst veel corruptie. Het kan gebeuren dat een corrupte taxichauffeur je naar een wijk rijdt waar je niet wilt wezen. En dat er vervolgens iemand bij je in de auto springt en je dwingt om voor hem geld te pinnen.”

Bedrijven doen er verstandig aan de situatie in een land als Irak scherp in de gaten te houden, vindt hij. „Bedrijven zouden moeten onderzoeken of ze hun mensen uit Irak moeten weghalen in verband met de opkomst van de terreurorganisatie ISIS.”