Enkele honderden milieuprofessionals debatteerden woensdag over ”Kwaliteit van leven” op de Nationale Milieudag in Bilthoven.

Mensen waarderen een fijne leefomgeving en een goede gezondheid. Volgens Jolande Sap, voorzitter van de NPHF Federatie voor Gezondheid, weten we die waarden niet te koesteren. „Wereldwijd vallen jaarlijks 7 miljoen doden door luchtverontreiniging. Dat is vele malen meer dan het aantal verkeersdoden per jaar.”

Verandering bewerkstelligen moet niet met nachtmerriescenario’s, aldus Sap. „Die inspireren niet. Dromen inspireren. Vanuit de verontwaardiging. Als Martin Luther King „I have a nightmare” („Ik heb een nachtmerrie”) had gezegd in plaats van „I have a dream”, had zijn toespraak niet zo veel effect gehad. Met een nationaal gevoel van verontwaardiging kun je gezondheids- en milieuproblemen aanpakken. Het moet van nazorg naar voorzorg. Problemen voorkomen voordat ze ontstaan. Bij enkel bestrijden van ziektes ben je te laat.”

Volgens Marcel van Raaij, directeur milieu & veiligheid bij het RIVM, is gezondheid een krachtige drijfveer voor milieubeleid. Hij schetst dat gezondheid vooral terugkomt in milieunormen. „De risico’s van bijvoorbeeld fijnstof lijken klein, maar ze hebben betrekking op de hele bevolking en zijn onvermijdbaar. Daarbij geldt ook dat het voldoen aan de norm, niet betekent dat er geen gezondheidsschade optreedt.”

„Gemeentebestuurders denken vaak alleen: „Als ik de norm maar haal””, stelt Heleen Boerman, van de commissie voor de milieueffectrapportage.

Om gezondheid beter te waarborgen willen milieukundigen dat er in de nieuwe Omgevingswet meer aandacht komt voor het thema. De Omgevingswet moet de bestaande regelgeving –verdeeld over bijna vijftien wetten– op het gebied van milieu en ruimtelijke ordening bundelen. Het wetsvoorstel gaat deze maand naar de Tweede Kamer.

Hugo Backx, directeur van Publieke Gezondheid en Veiligheid Nederland (PGV Nederland, de vroegere GGD), ziet wel wat in het verankeren van gezondheid in de wet. „Het dorpsgezicht is beter beschermd dan onze gezondheid. In de nieuwe Omgevingswet zou een regel moeten komen waardoor gemeenten verplicht worden om op gezondheid te letten. Bij het verlenen van vergunningen kijken gemeenten wel naar geluids- en fijnstofnormen. Ik ben een groot voorstander van een gezondheidstoets.”