De betrokken bedrijven houden de namen voor zich. Drie van de twaalf medewerkers worden ook verdacht van omkoping van ambtenaren.

De beschuldigde bedrijven zijn de wegenbouwers van BAM (inclusief het vorig jaar overgenomen HBG), Heijmans, VolkerWessels en de Groningse Koop Groep. Zij hebben zich volgens het openbaar ministerie schuldig gemaakt aan het maken van illegale prijsafspraken. De beschuldigingen tegen de bedrijven en hun medewerkers luiden concreet: valsheid in geschrifte, oplichting, heling, overtreding van de Wet economische mededinging en deelname aan een criminele organisatie.

Justitie denkt veertig zittingsdagen nodig te hebben. Het OM moet nog beslissen over de vervolging van nog eens honderd verdachten. Twintig van hen zijn (bouw)bedrijven of (overheids)instellingen. In hun zaken moet de rechter-commissaris op verzoek van de verdachten nog een aantal betrokkenen horen. Begin januari beslist het landelijk parket van het OM over het voor de rechter brengen van twaalf van corruptie verdachte ambtenaren.

Justitie concentreerde zich in een onderzoek van bijna twee jaar op acht wegenbouwprojecten, waarbij sprake zou zijn van verboden prijsafspraken. Aanleiding hiervoor was de schaduwboekhouding die ex-directeur A. Bos van de Groningse aannemer Koop indertijd bijhield. Eind 2001 overhandigde hij deze aan het OM. Korte tijd later voegde Bos daar nog een lijst met namen van corrupte ambtenaren aan toe. Daarna deed justitie onderzoek naar de gemelde misstanden in de bouwwereld.

De bouwbedrijven kregen een maand geleden tientallen ordners van het OM.

Advocaten zijn sindsdien bezig de als „uiterst complexe materie” omschreven stukken te bestuderen. Zij kunnen nog getuigen laten horen om eigen mensen te ontlasten. Ook bepalen hun commentaren nog mede hoeveel en wie van de eerder genoemde honderd verdachten mogelijk vervolgd worden.

Twee van de bedrijven, Heijmans en VWS-onderdeel KWS, wijzen erop dat zij na de onthullingen van Bos in november 2001 de eigen gedragsregels flink hebben verscherpt. Bedrijven hanteren sindsdien ook een gedragscode die bijvoorbeeld het fêteren van ambtenaren verbiedt, evenals het onderling verdelen van werk tegen ’pepernoten’. BAM bevestigt de dagvaarding, Koop onthoudt zich van commentaar, zoals steeds in deze kwestie. De koepel van bouwwerkgevers AVBB spreekt van een „zwarte dag”. De koepel realiseert zich dat zonder deze stap geen streep gezet kan worden onder het verleden.

Naast de zaak van Justitie loopt ook nog een procedure van de kartelwaakhond Nederlandse Mededingingsautoriteit (Nma), die de oneerlijke concurrentie van bouwbedrijven onderzoekt. De NMa heeft al een aantal boetes opgelegd, maar zal daar dit jaar nog een aantal op laten volgen. De boetes kunnen oplopen tot 10 procent van de waarde van de aanbesteding.