Soms lijkt het of Eefje Meihuizen uit Leuvenum bij Elspeet edelherten houdt in plaats van melkkoeien. „Op de weilanden die wij pachten lopen regelmatig kuddes van zestig tot honderd edelherten rond.” Vanwege de zachte winter begint het gras nu al te groeien. Veel plezier zal Meihuizen er niet van hebben. „De herten houden het wel kort.”

Meihuizen vreest dat ze voor het zoveelste jaar op rij forse financiële schade door het wild oploopt. „Andere boeren kunnen in april al de eerste snede gras oogsten. Vanwege de grazende herten kunnen wij dat pas eind mei. Dat betekent dat ik ruwvoer elders moet inkopen, waarvan ik de kwaliteit maar moet afwachten.”

De vergoedingen van het Faunafonds voor de geleden schade zijn volgens Meihuizen steeds moeilijker te verkrijgen. „Om een schade in behandeling te nemen, moet een agrariër eerst 300 euro betalen. Daarna moet hij bewijzen dat de schade echt door wild is ontstaan. Dat is nog niet zo eenvoudig. Hoe bewijs ik dat het gras door herten is opgevreten en niet door koeien? Met een beetje pech krijg ik geen schadevergoeding en ben ik bovendien die 300 euro nog kwijt.”

SGP-raadslid Van der Velden uit Ermelo hoort het probleem dat Meihuizen schetst vaker. Hij heeft twee weken geleden vragen over de wildschade gesteld aan het college van de gemeente Ermelo, waar onder meer Leuvenum, Staverden en Speuld vallen. „Er lopen te veel herten op een te kleine ruimte. Geen wonder dat de beesten de landbouwgronden kaalvreten. Prima dat er herten op de Veluwe rondlopen, maar als ze schade aanrichten moet die wel ruimhartig vergoed worden.”

Ambtelijk secretaris van de Vereniging Wildbeheer Veluwe Gert-Jan Spek weet precies hoeveel edelherten er op de Noordwest-Veluwe rondlopen. „In het voorjaar van 2013 zijn er 528 geteld. Afgelopen zomer zijn er naar schatting 220 bijgekomen, zodat er voor het jachtseizoen zo’n 750 edelherten rondliepen.”

Voor toeristen zijn al die edelherten prachtig. Spek: „We zoeken een goede balans tussen voldoende wildzichtbaarheid, beperkte landbouwschade en weinig wildaanrijdingen. Die balans heb je met 200 à 300 edelherten op de Noordwest-Veluwe.”

De Faunabeheereenheid Gelderland heeft daarom vastgesteld dat er op de Noordwest-Veluwe 200 herten mogen rondlopen. Dat betekent dat er in het jachtseizoen dat nu gaande is, 548 beesten moeten worden afgeschoten. Dat aantal wordt bij lange na niet gehaald, want tot nu toe zijn er 210 herten gedood. Over ruim drie weken, op 15 maart, sluit het jachtseizoen.

Omdat het afschot niet wordt gehaald heeft de provincie Gelderland in samenspraak met de Faunabeheereenheid besloten dat jagers extra hulpmiddelen mogen gebruiken. Zij kunnen ook na 15 maart in de agrarische enclave rond grofweg Uddel, Elspeet en Staverden blijven jagen.

Opvallend is dat de jagers ook ’s nachts mogen schieten. Daarbij mogen ze nachtkijkers en lichtbakken gebruiken. Ook geluidsdempers zijn toegestaan, om zo meer herten op dezelfde plek te kunnen doden. „De instrumentenkoffer van een jager wordt vergroot”, legt Everdien Gunsing van provincie Gelderland uit.

Het is niet de bedoeling dat jagers nu het hele jaar door de vrije hand krijgen, zegt Gunsing. „De middelen moeten vooral worden ingezet bij wegen waar veel aanrijdingen met wild zijn en bij landbouwpercelen waar veel schade is gemeld. Het gaat altijd in overleg met de Fauna­beheereenheid.”

Voorzitter Jozef Linthorst van Vereniging Het Edelhert heeft weinig vertrouwen in de extra maatregelen, zei hij gisteren in een persoonlijke reactie. „Vorig jaar mochten jagers eerder beginnen met het afschot. Dat is ook op niets uitgelopen. Het zijn allemaal losse maatregelen met weinig effect. Het is hoog tijd dat er planmatig actie wordt ondernomen tegen de te hoge edelhertenstand in sommige gebieden.”

Het echte probleem zit volgens Linthorst ergens anders: „Als iedere beheerder precies het aantal edelherten zou doden dat hij of zij opgedragen krijgt, zouden er geen nachthulpmiddelen nodig zijn. Maar het is bekend dat sommige natuurorganisaties het niet zo nodig vinden om zo veel herten af te schieten.”

Agrariër Meihuizen uit Leuvenum herkent dit. Zij merkt op dat op de nabijgelegen landgoederen Leuvenum en Ullerberg het afschot ieder jaar wordt gehaald, maar dat in de veel grotere Leuvenumse Bossen van Natuurmonumenten nog niet de helft van het af te schieten dieren wordt behaald. „Het zijn wel die dieren die onze weilanden kaalvreten.”

„Lariekoek”, vindt woordvoerder Marlous van ’t Pad Bosch van Natuurmonumenten de aantijging dat haar organisatie bewust niet voldoende herten afschiet. „Vorig jaar waren we nog het beste jongetje van de klas. Wij houden ons aan de afspraken, hoewel we diep in ons hart zo min mogelijk herten willen afschieten. Voor ons is jacht het laatste redmiddel.”

Van ’t Pad Bosch erkent dat het lastig is om het gestelde aantal herten te doden. „In de Leuvenumse Bossen moeten wij dit jachtseizoen helaas 170 edelherten doden. We zitten nog maar op de zeventig en over ruim drie weken is het jachtseizoen voorbij. Maar Natuurmonumenten is niet de enige die het afschot niet haalt dit jaar. Alle terreinbeheerders hebben er moeite mee.”