Toosje bewaarde Anne Franks knikkerblik
ROTTERDAM. „Wil je mijn knikkers even bewaren?” vroeg Anne Frank. Haar buurmeisje Toosje Kupers bewaarde ze zeventig jaar. Nu zijn ze te bezichtigen.
Annes knikkerblik, enkele jaren geleden aan het Anne Frank Huis in Amsterdam geschonken, maakt deel uit van de tentoonstelling ”De Tweede Wereldoorlog in 100 voorwerpen”. Die is vanmiddag in de Kunsthal te Rotterdam geopend door koning Willem-Alexander.
Toosje Kupers (nu 83) woonde schuin boven de familie Frank aan het Merwedeplein in Amsterdam. De familie Frank was Joods, en daarmee vogelvrij. Toen het gevaar te groot werd, besloot Annes vader met zijn gezin in juli 1942 onder te duiken in het achterhuis van zijn bedrijfspand aan de Prinsengracht. Niet gevangen, maar eigenlijk toch ook weer wel.
Anne schreef haar gevoelens van zich af in de dagboeken waarmee ze na haar dood wereldberoemd werd. Ze kwam begin maart 1945 om in concentratiekamp Bergen-Belsen, nog maar 15 jaar jong. Omdat ze Jodin was, en daarom door het naziregime het leven niet werd gegund.
Toosje Kupers had Annes knikkerblik bewaard. Van vader Frank –de enige van het gezin die de oorlog had overleefd– mocht ze het houden. „Het waren voor mij maar gewoon een paar knikkers. Het was niks bijzonders, eigenlijk”, zei Kupers tegen de NOS.
Bij een verhuizing stuitte Kupers weer op het blik met het verweerde speelgoed. Ze besloot het naar het Anne Frank Huis te brengen, het museum op het vroegere onderduikadres waarvan het bezoekersaantal groeide van 9000 in 1960 tot 1.195.500 vorig jaar. Inmiddels hebben meer dan 28,5 miljoen belangstellenden het pand aan de Prinsengracht bezocht.
Er zijn filmbeelden van Anne Frank (op Merwedeplein 37, tweehoog) en Toosje Kupers (op 39, driehoog), hangend uit het raam, kijkend naar een bruidspaar. Op straat speelden de meisjes samen met de knikkers, die nu in Rotterdam te zien zijn. Tot Anne naar haar schuiladres verdween. Op 4 augustus 1944 werd ze –waarschijnlijk na verraad– met de andere onderduikers weggevoerd. Naar Westerbork. Naar Auschwitz II-Birkenau. Toen naar Bergen-Belsen. Naar de vernietiging.