Het Landingsmonument van Vlissingen herdenkt de amfibische landing vanuit de Westerschelde bij Vlissingen in november 1944. Die gaf de aanzet tot de bevrijding van Walcheren. Het monument is opgedragen aan de Vierde Commando Brigade en de omgekomen inwoners van Vlissingen.

Het nationale monument –dat een gewapende commando voorstelt die het strand bestormt– staat nu aan de landzijde van de zeedijk. Vorige week ging de raad akkoord met het plan om het monument van de hand van beeldhouwer Titus Leeser te verplaatsen naar de zeekant van de Oranjedijk. Daar moet een ”herdenkingsplein” komen.

Het plan leidde tot veel protest. Tegenstanders vrezen dat het monument verwordt tot een toeristische attractie, aldus actievoerder en omwonende Hans Tabbers. „Sereen herdenken, zoals op de huidige rustige plek gebeurt, gaat straks niet meer.”

Ook vermoeden tegenstanders dat de gemeente het plan alleen heeft bedacht voor het scheppen van nieuwe parkeerplaatsen, ten koste van het aanwezige groen. „En dat terwijl langs de nabijgelegen Koningsweg ook al een parkeerterrein ligt, dat nooit vol staat.”

De emoties onder voor- en tegenstanders van verplaatsing liepen de afgelopen maanden hoog op. Tegenstanders verzamelden 1200 handtekeningen. De wethouder zou zijn bedreigd. „Niets van waar”, zegt het gemeente­bestuur nu. Wel zijn er „vervelende uitlatingen gedaan in de sociale media.” De gemeente deed geen aangifte. Volgens de gemeente hebben bij de protesten „emoties een belangrijke rol gespeeld.”

GroenLinks diende een motie in tegen de verplaatsing van het monument. De partij verweet het college dat het de raad niet vanaf het begin heeft betrokken bij de plannen, maar de fractie stond daarin alleen. Wel erkende wethouder Van Dooren dat de communicatie achteraf gezien te summier is geweest.

Met de verplaatsing gaat een wens in vervulling van de geallieerde commando’s en hun nabestaanden. „De veteranen die ik tijdens herdenkingen spreek –en dat worden er helaas elk jaar minder–, hebben mij dikwijls verteld dat zij het fijn zouden vinden om de landing vlak aan zee te kunnen herdenken, met zicht op Breskens, aan de overkant van de Westerschelde”, zegt Hans Koeman, die jaarlijks namens de gemeente de herdenking van de oorlogsslachtoffers in Vlissingen organiseert. „Van daaruit rukten ze immers ook op toen ze in Vlissingen landden.”

Het beeld werd in 1952 geplaatst op initiatief van Britse commando’s. Toen kwam het echter niet te staan bij de toenmalige Slijkhaven naast de Oranjemolen, waar Britse, Franse en Nederlandse commando’s aan land waren gegaan. Dat was wel de wens van de initiatiefnemers. De Oranjemolen was bij de landing een belangrijk oriëntatiepunt voor de militairen. Het gebied bij de molen was echter niet voldoende toegankelijk.

Met de aanleg van een nieuwe zeedijk tussen het monument en de Slijkhaven in 1980 verdween het zicht op de Slijkhaven en de Westerschelde definitief.

Koeman is blij met de verplaatsing. „We krijgen een mooi herdenkingsgebied waar we ook nog de Oranjemolen –als documentatiecentrum– en de schuin daaronder gelegen bunker bij betrekken.”

Burgemeester en Wethouders kunnen nog niet zeggen wat de verplaatsing gaat kosten. De gemeente moet de werkzaamheden nog aanbesteden en zegt daarom niets over de verwachte investering, zo meldde een woordvoerster gisteren. Het gemeentebestuur zegt wel een Europese subsidie van maximaal 230.000 euro voor het project te ontvangen. Daarnaast draagt de provincie 44.000 euro bij.

Op het herdenkingsplein komen ook de gedenksteen voor de Britse 52e Lowland Divisie –die nu ook naast het Landingsmonument staat– en een nieuw monument voor gesneuvelde Franse soldaten. Het plein moet in juni klaar zijn.