Kwetsbaren in de knel op woningmarkt
DEN HAAG. Kwetsbare groepen, zoals zorgbehoevende ouderen, kunnen in de toekomst te maken krijgen met een gebrek aan betaalbare alternatieven voor thuis wonen met zorg.
Daarvoor waarschuwt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in een donderdag verschenen rapport.
Door het kabinetsbeleid krijgen veel ouderen, gehandicapten en cliënten in de ggz in de toekomst geen toegang meer tot verblijf in een instelling. Volgens de raad gaat het de komende vijf jaar om gemiddeld 10.000 ouderen, 1300 gehandicapten en 800 ggz-cliënten met een zogeheten lagere zorgindicatie.
De zorgindicatie geeft de mate aan waarin iemand hulpbehoevend is. Lage indicaties geven, anders dan voorheen, vanaf 2013 en daarna geen recht meer op verblijf in een instelling.
Los van het kabinetsbeleid kiezen ouderen er al jaren voor om steeds langer thuis te blijven wonen. Dit uit zich onder meer in een daling van het aantal plaatsen in verzorgingshuizen tussen 1980 en 2010, van 150.000 naar 84.000. Duidelijk is volgens de raad echter wel dat het kabinetsbeleid voor een forse versnelling zorgt.
Keerzijde van die ontwikkeling is dan ook dat veel zorginstellingen in korte tijd te maken krijgen met leegstand. Zo’n 4 miljoen vierkante meter zorgvastgoed moet voor 2018 mogelijk worden gerenoveerd of herbestemd. Daarmee resulteert het kabinetsbeleid in „complexe investeringsopgaven”, stelt de raad. Bestaande woningen moeten snel geschikt worden gemaakt voor mensen met beperkingen. Voor deze groep moeten verder nieuwe woon-zorgconcepten worden ontwikkeld. Gemeenten moeten dit proces faciliteren.
Verder mag de herbestemming van zorgvastgoed niet overhaast verlopen. De vraag naar geclusterd wonen met (verpleeg)zorg kan al over een paar jaar weer toenemen door de vergrijzing. Bij een te snelle sluiting van instellingen dreigt dan ook kapitaalvernietiging, aldus de raad, die in verkapte bewoordingen pleit voor een langere overgangstermijn.
Ir. A. G. Nijhof van de Rli zegt vrijdag in de Volkskrant dat zorginstellingen nu vaak overhaaste beslissingen nemen „die niet goed zijn voor gehandicapten en ouderen.”
In juni beloofde staatssecretaris Van Rijn (VWS) de Tweede Kamer een innovatieagenda te zullen opstellen voor zorginstellingen die te maken krijgen met leegstand. Zijn eigen partij, de PvdA, gaat een stap verder en pleit voor een actieplan. Op de site van de PvdA stelt Kamerlid Monasch dat het kabinet de ouderenhuisvesting niet alleen kan overlaten „aan de zorgorganisaties en de markt.”