Hollande tekent voor lichter vliegtuig
AMSTERDAM. Vezelversterkende thermoplasten zijn een typisch voorbeeld van Hollands vakmanschap. Het product is zo goed dat de Franse president François Hollande er deze week voor naar Amsterdam kwam.
Tapas. In de Nederlandse luchtvaartsector wordt bij dit begrip niet direct gedacht aan lekkere hapjes uit Spanje. In het consortium Thermoplastic Affordable Primary Aircraft Structure (Tapas) werken Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen samen met de Franse vliegtuigproducent Airbus op het gebied van materiaal-, productie- en verbindingstechnologie.
„Romp en staart van moderne vliegtuigen zijn feitelijk al van kunststof”, zegt Arnt Offringa van Fokker Aerostructures in Hoogeveen en projectleider van Tapas. „In de luchtvaartwereld draait alles om lager gewicht en dus lagere kosten. Kijk naar de Boeing 787 Dreamliner en de A350 van Airbus, die vliegtuigen bestaan al voor 50 procent uit composiet. Bij de vorige generatie vliegtuigen was dat nog maar een kwart. De door ons ontwikkelde vezelversterkende thermoplasten zorgen voor nog eens 10 procent gewichtsverlaging van een vliegtuig.”
Tapas mag gerust een staaltje Hollands vakmanschap worden genoemd. Thermoplasten zijn een nieuwe generatie kunststofcomposietmaterialen, die bestaan uit twee bestanddelen: een thermoplastmatrix en vezels. De matrix smelt bij verhitting en kan zo in elke gewenste worden gemodelleerd vorm. Doordat dit materiaal 15 procent lichter is dan gewone materialen kunnen vliegtuigen er zuiniger mee vliegen.
De twee hoofdaannemers van Tapas zijn Fokker en TenCate. Verder is er een aantal mkb-bedrijven betrokken, zoals KVE Composites uit Den Haag. Het bedrijf bracht een nieuwe assemblagetechnologie op de markt: inductief lassen van thermoplastische composieten. „Thermoplast werd al toegepast in de vliegtuigen die Fokker zelf de laatste jaren bouwde”, zegt Bart-Jan Freriks, directeur business development van Fokker. „Ondanks crisis en oorlogen stijgt het aantal passagiers in de luchtvaart met 4 tot 5 procent per jaar. En dat terwijl het brandstofgebruik gelijk is gebleven. Lager gewicht van vliegtuigen heeft dus effect.”
In 2009 presenteerde het consortium Tapas 1. Dit project is afgerond. „Om voorsprong te behouden moet je constant innoveren”, aldus Offringa. Vandaar nu Tapas 2. „Thermoplastisch composiet levert een groeiende, innovatieve bijdrage aan toekomstige luchtvaartprogramma’s.”
Airbus is partner in het programma. Ook de Amerikaanse luchtvaartgigant Boeing en de zakenjetbouwer Gulfstream tonen interesse. Fokker is al partner van Gulfstream omdat het bedrijf staarten maakt voor de vliegtuigproducent. „Franse industriële partijen volgen ons”, zegt Freriks. „Ze erkennen dat Nederland in thermoplast vooroploopt.”
Dat de Franse president Hollande gisteren samen met premier Rutte en minister Kamp van Economische Zaken in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam was bij de ondertekening van het Tapascontract van Airbus, Fokker en TenCate, geeft volgens Offringa het belang van het project aan. „Zo komt er internationaal meer aandacht voor de toepassing van deze technologie. Een puur Nederlandse vinding die haar gelijke in de wereld niet kent.”