Lokale stichtingen van Present begeleiden groepen vrijwilligers die projecten uitvoeren voor mensen met bijvoorbeeld een ontoereikende gezondheid, weinig financiële middelen en sociale netwerken. Directeur Tiemen Zeldenrust stelde zaterdag tijdens de landelijke Presentdag in Doorn voor om het woord „presentiesamenleving” te gebruiken in plaats van „participatiesamenleving.”

Voorzitter André Rouvoet van Present Nederland zei dat het netwerk prima aansluit bij de veranderingen naar meer zelfredzaamheid en het benutten van de kracht van burgers in de samenleving. Rouvoet benadrukte dat lokale afdelingen vooral bij de gemeenteraadsverkiezingen hun gezicht moeten laten zien bij de overheid.

Volgens prof. dr. Lucas Meijs is er „genoeg energie” van mensen beschikbaar die aan de slag willen. De hoogleraar aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam vindt ”participatiesamenleving” een veel beter woord dan ”participatiemaatschappij”, wat hij een kille term noemt. De zogenaamde ”civil society” begon volgens hem niet in de VS, maar in het Nederland van de gouden eeuw, waar burgers een eigen religie en een eigen samenleving organiseerden.

Meijs, ook lid van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling, is positief over de solidariteit van Nederlanders. „Er is geen crisis in de directe solidariteit. Het gaat goed met het vrijwilligerswerk. Er is veel energie van mensen die aan de slag willen, maar niet weten hoe. Als er twee jongetjes worden vermist, komen allerlei mensen zoeken.”

De hoogleraar is negatief over de indirecte solidariteit: de overheid zorgt voor allerlei voorzieningen en
hulp. Hij begrijpt dat zij objectieve keuzes moet maken, maar de objec-
tiviteit noemt hij doorgeslagen. „In
het WMO-dossier is iedere verwijzing naar religie of emotie verdron-
gen.” Deze objectiverende overheid brengt risico’s met zich mee. „Waar de overheid stopt, stapt de samenleving niet altijd in.”