Alle fracties in de Tweede Kamer, van SP tot VVD, zijn geschrokken van de specifieke koopkrachtcijfers die minister De Geus (Sociale Zaken) maandag openbaar maakte. Door een cumulatie van kabinetsmaatregelen doen zich volgend jaar uitschieters voor, zowel naar boven als naar beneden. Bepaalde groepen chronisch zieken, gehandicapten, ouderen en andere minima gaan er soms tot zelfs 8 procent in inkomen op achteruit.

Hoewel De Geus een koopkrachtverlies van zo’n 5 procent voor chronisch zieken en gehandicapten „aanvaardbaar” noemde, willen CDA, VVD en D66 deze groep compenseren. Zij willen 50 miljoen euro vrijmaken om via de gemeentelijke bijzondere bijstand „maatwerk” te kunnen leveren. Verder willen zij 10 miljoen uittrekken om de fiscale aftrekmogelijkheden voor medische hulp buiten het ziekenhuis te verruimen, en nog eens 8 miljoen om dat ook voor zelfzorgmedicijnen te laten gelden.

CDA-kamerlid Verburg, die bij deze voorstellen het voortouw nam, zei er vertrouwen in te hebben dat langs deze weg een „aanvaardbare en solidaire regeling” kan worden bereikt, waarbij kwetsbare groepen worden ontzien. Zij benadrukte dat door het kabinet en de coalitiepartijen steeds is benadrukt dat koopkrachtbehoud niet kan worden gegarandeerd. Een ondergrens van bijvoorbeeld 2 of 5 procent koopkrachtverlies wilde ze woensdagmorgen ook niet noemen.

De oppositiefracties vonden de voorstellen vanuit de coalitie bijna een gotspe. Zij vinden koopkrachtverliezen van rond de 5 procent volstrekt onacceptabel en kwamen met veel verdergaande voorstellen voor compensatie. De PvdA wil 150 miljoen euro toevoegen aan de bijzondere bijstand, de nominale ziektekostenpremie met een totaalbedrag van 170 miljoen omlaag brengen en ook de extramurale ziektekosten volledig vergoeden. GroenLinks stelde een ruimhartiger belastingaftrek voor en riep het kabinet op de zelfzorgmedicijnen alsnog weer op te nemen in het ziekenfondspakket.

SP en ChristenUnie sloten zich bij diverse van deze voorstellen aan. CU-leider Rouvoet wees erop dat het de opdracht van de overheid is om mensen niet buiten de boot te laten vallen. Zijn SGP-collega Van der Vlies sprak van de overheid als „het schild der zwakken.” Veel kritiek oefende de oppositie op het feit dat het kabinet pas deze week onder druk van de Kamer kwam met de specifieke koopkrachtcijfers voor kwetsbare groepen. Volgens PvdA, SP en GroenLinks wist het kabinet al veel eerder dat deze groepen zo zwaar zouden worden getroffen, maar hield zij dat verborgen. „We zijn een beetje voor de gek gehouden”, aldus PvdA-kamerlid Noorman-den Uyl.

Evenals Rouvoet en Van der Vlies verwees zij naar toezeggingen van premier Balkenende, zowel in de Eerste als in de Tweede Kamer, dat koopkrachtverliezen beperkt zouden blijven tot maximaal 1 procent, en dat eventuele uitschieters gecompenseerd zouden worden. Gisteren eiste PvdA-leider Bos van Balkenende nog voor het debat van woensdag een brief over hoe hij nu aankijkt tegen die toezegging.

Premier Balkenende ontkent in die brief dat hij harde garanties heeft gegeven. Hij had het naar aanleiding van de koopkrachtplaatjes in de miljoenennota over het algemene beeld, terwijl het nu gaat om de uitzonderingen. Minister De Geus voegde daaraan toe dat Bos rond deze problematiek „geen woordspelletjes” moet voeren.

PvdA, GroenLinks en SP hadden voor Balkenendes brief weinig goede woorden. „Hij bagatelliseert wat hij heeft toegezegd”, aldus PvdA-kamerlid Noorman. Haar GroenLinks-collega Van Gent: „De premier komt terug op zijn woorden en laat daarmee mensen die het echt nodig hebben in de steek.” Van der Vlies (SGP): „De woorden van de premier hadden destijds wel de uitstraling: als het voorkomt, dan gaan we er dus iets aan doen.”

Evenals Rouvoet en Van der Vlies verwezen zij naar toezeggingen van premier Balkenende, zowel in de Eerste als in de Tweede Kamer, dat koopkrachtverliezen beperkt zouden blijven tot maximaal 1 procent, en dat eventuele uitschieters gecompenseerd zouden worden. Dinsdag eiste PvdA-leider Bos van Balkenende nog voor het debat van woensdag een brief over hoe hij nu aankijkt tegen die toezegging.

Premier Balkenende ontkent in die brief dat hij harde garanties heeft gegeven. Hij had het naar aanleiding van de koopkrachtplaatjes in de miljoenennota over het algemene beeld, terwijl het nu gaat om de uitzonderingen. Minister De Geus voegde daaraan toe dat Bos rond deze problematiek „geen woordspelletjes” moet voeren.

PvdA, GroenLinks en SP hadden voor Balkenendes brief weinig goede woorden. „Hij bagatelliseert wat hij heeft toegezegd”, aldus PvdA-kamerlid Noorman. Haar GroenLinks-collega Van Gent: „De premier komt terug op zijn woorden en laat daarmee mensen die het echt nodig hebben in de steek.” Van der Vlies (SGP): „De woorden van de premier hadden destijds wel de uitstraling: als het voorkomt, dan gaan we er dus iets aan doen.”