De uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland in Lelystad eerder deze maand verrast Ferry Makkinga, docent heffingen lokale overheden aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, niet. „Diverse gemeenten gaan vooral bij de heffing van rioolrechten en leges over de schreef. Voor bouw­leges, rioolrecht en andere retributies die gemeenten heffen, moet er sprake zijn van een gedegen onderbouwing van de kosten.”

Makkinga: „Anders dan bij de Belastingdienst moeten gemeenten kostendekkend opereren. Winst maken met leges of verkeerde kostenposten verhalen, is uit den boze. Vooral met bouwleges gaat het in talrijke gemeenten fout: kostenposten worden onvoldoende onder­bouwd of er worden onjuiste kosten­posten opgevoerd.”

De rechtbank Midden-Nederland vindt in de zaak die de inwoner van Rhenen had aangespannen dat de gemeente de kosten voor rioolonderhoud onvoldoende inzichtelijk heeft gemaakt. „Gelet op de jaarlijks oplopende reserves wekt de gemeente de indruk de kosten structureel te hoog te begroten.” De rechter achtte het aannemelijk dat de gemeenteraad bij de vaststelling van de tarieven voor rioolrecht en afvalstoffenheffing wist dat de gemeente beduidend meer geld binnen zou krijgen dan ze aan kosten zou maken.

De aanslagen over 2012 die de inwoner van Rhenen ontving, worden op last van de rechter vernietigd. De rechtbank heeft de verordeningen waarop de tariefstelling was gebaseerd, onverbindend verklaard. Makkinga: „Andere inwoners van Rhenen hebben geen bezwaar gemaakt tegen de heffingen die zij opgelegd kregen. Het zou de gemeente echter sieren als ze alle aanslagen rioolrechten en afvalstoffenheffing over 2012 ambtshalve zou vernietigen en terugbetalen. Ze zijn nu immers zonder rechtsbasis.”

De gemeente Rhenen liet gisteren desgevraagd weten dat ze tegen de uitspraak van de rechtbank in hoger beroep gaat en zal proberen alsnog de ontbrekende deugdelijke onder­bouwing te leveren. De kwestie heeft de gemeente voorzichtiger gemaakt. De aanslagen voor 2014 worden door ambtenaren extra gecontroleerd.