Orkestlid krijgt geld voor gehoorschade
De Arnhemse kantonrechter heeft enkele weken geleden een cellist van het Gelders Orkest een schadevergoeding van 3000 euro voor geleden gehoorschade toegekend.
Dat heeft een woordvoerder van de rechtbank in Arnhem donderdag laten weten. Ook is cellist Hans Borstlap nog een vergoeding voor materiële schade toegewezen. De hoogte hiervan is nog niet bekend.
Musicus Hans Borstlap kreeg de schadevergoeding toegewezen omdat hij jarenlang werd blootgesteld aan het hoge geluidsniveau van blaasmuzikanten zonder dat het Gelders Orkest maatregelen nam om de geluidsoverlast te voorkomen. De kantonrechter heeft zijn uitspraak vooral gebaseerd op meningen van deskundigen, zo blijkt uit het vonnis.
Volgens deze deskundigen is het bekend dat musici die in een symfonieorkest werken, worden blootgesteld aan geluidsniveaus die op den duur tot gehoorbeschadiging kunnen leiden. Borstlap speelt sinds 1974 als cellist in het symfonieorkest.
Volgens de rechter is er pas recent in Nederland belangstelling voor de problematiek van het risico voor orkestmusici op gehoorschade. In de Verenigde Staten was deze al vele jaren bekend. Volgens de kantonrechter kon het Gelders Orkest al in de jaren zeventig, tachtig weten dat strijkers, en speciaal cellisten, werden blootgesteld aan zoveel blaasmuziek dat rekening had moeten worden gehouden met de mogelijkheid dat een cellist een gehoorbeschadiging opliep. Het orkest heeft tegen dit risico niet de nodige maatregelen genomen, aldus de rechter. Het vonnis van de kantonrechter kan ook voor andere orkesten gevolgen hebben.
De coördinator Arboconvenant Schade Geluid Orkesten van het Contactorgaan Nederlandse Orkesten (CNO), Mirjam Coronel, erkent dat risico: „Er zijn elf of twaalf orkesten die werken als het Gelders Orkest.” De orkesten zijn echter de laatste jaren bezig maatregelen te nemen, al staat het beleid volgens Coronel nog in de kinderschoenen. „Het convenant is ondertekend door de werkgevers, de werknemers en het ministerie van Sociale Zaken. Ze proberen op een positieve manier op het probleem in te spelen. Het convenant streeft naar bewustwording en erkenning van het problemen en het gebruiken van alle middelen die er zijn, zoals oordoppen, schermen en andere opstelling van de orkesten.”
Er zijn echter tal van problemen met de invoering, want soms belemmeren oordoppen het gehoor te veel. Het neerzetten van schermen en een andere opstelling kunnen lastig zijn. De problemen kunnen ook deels samenhangen met de zaal, die weer zelden eigendom is van het orkest.
Zachter spelen kan niet, aldus Coronel. „Dat hebben de componisten niet bedoeld en de musici willen het evenmin.”
Het Gelders Orkest gaat tegen de uitspraak van de kantonrechter in beroep, zo liet algemeen directeur Albert Adams donderdag weten. Hij wilde niet specifiek ingaan op de zaak van Borstlap. Volgens Adams wordt er tegenwoordig inderdaad juist veel aandacht besteed aan het voorkomen van gehoorschade bij musici. „Wij proberen zo goed mogelijke arbeidsomstandigheden te creëren voor onze musici. Zo zijn bij ons orkest begin jaren negentig geluidsschermen geïntroduceerd, maar ook daar kleven nadelen aan. Blazers blazen hier vaak overheen en de schermen kaatsen nogal eens geluid terug. Daarom zijn wij in ’96 of ’97 begonnen met het verstrekken van oordopjes. Verder zijn wij in ons orkest ook andere oplossingen aan het uitproberen, zoals het hoger of lager zitten van de diverse orkestleden of een grotere afstand tussen strijkers en blazers. Maar het zijn allemaal geen optimale oplossingen. Daarom juich ik het ook van harte toe dat deze problematiek nu centraal wordt besproken.”