De Koninklijke Luchtmacht voerde maandagmiddag schietoefeningen uit op de Vliehors Range, het meest westelijke deel van Vlieland. De Vliehors is het enige terrein in Nederland waar de luchtmacht mag schieten en met bommen gooien.

De F-16, afkomstig van de Vliegbasis Volkel, kreeg maandag opdracht om met zijn boordkanon een gronddoel op een afgelegen zandplaat te raken. In plaats daarvan beschoot de vlieger de geel-zwart gemarkeerde controletoren van de luchtmacht. Niemand raakte gewond.

Ernstig

De manschappen in de toren moeten de luchtvaart en scheepvaart in de gaten houden, om jachtvliegtuigen veilig te kunnen laten schieten. Toch ging het mis. Hoeveel mensen zich precies in de controletoren bevonden, is niet bekend. Het gebouw raakte aanzienlijk beschadigd. „Dit is een ernstig incident”, aldus overste Sidney Plankman van de luchtmacht. „Hier zijn mensenlevens in het geding.” De luchtmacht stelt een onderzoek in.

De controletoren was twee keer eerder doelwit. In 2001 werd de toren geraakt door zeven 27 mm-kogels uit het boordkanon van een Duitse Tornado. De drie mensen in het gebouw bleven ongedeerd. In 1992 vuurde een Deense F-16 per ongeluk vier oefenraketten op het gebouw af. Eén onderofficier raakte lichtgewond, zeven anderen bleven ongedeerd.

Het schieten op Vliehors vraagt „vakmanschap”, stelt een oud-F-16-piloot met 22 jaar ervaring. „De vlieger moet een fout hebben gemaakt, hij heeft gewoon even niet opgelet.” Volgens de oude rot in het vak –„geen naam”– is het geen domme pech. „Vliegers krijgen vooraf een uitgebreide briefing.”

Voor schietsessies gelden strenge veiligheidsvoorschriften. „Een F-16 maakt een duikvlucht vanaf 400 tot 200 meter hoogte. De vlieger ziet het doel verschijnen op zijn ”head-up”-display, een schermpje in de cockpit. Tijdens de duik krijgt hij een paar seconden om z’n boordkanon af te vuren. Daar komen heel wat kogels uit.”

Schietoefeningen zijn niet eenvoudig. „Daarom trainen we ook regelmatig.” Een F-16-vlieger mag pas na „een gedegen opleiding” naar de Vliehors, meestal zo’n vier keer per jaar. De luchtmacht maakt meestal gebruik van loden kogels in plaats van echte munitie. Lood is goedkoper, de inslag iets minder. Toch is het „geen pretje” om tijdens zo’n beschieting in de toren te zitten. „De kogels vliegen dwars door de ruiten.”

Zie ook in Digibron:

Vergissing op Vlieland, (Reformatorisch Dagblad, 23 februari 2001)

F-16 vuurt per abuis raketten af op verkeerstoren, (Reformatorisch Dagblad, 16 september 1992)