„Loop verkleed als zombie uit de tijd van de zwarte dood mee door Arnhem”, zo wordt er op internet geworven voor de zombiewalk in de Gelderse stad. „Dit jaar is het thema rondom de zombiewalk de pest.”

In steden als Amsterdam en Utrecht vonden de afgelopen jaren meerdere keren zombiewalks plaats, weet Jasper Ronkes. Hij is verbonden aan het jongeren­centrum Willemeen in Arnhem en is medeorganisator van het festijn donderdag in de Gelderse stad. In Arnhem wordt voor de derde keer de zombiewalk georganiseerd. Wordt de optocht dit jaar tijdens Halloween gehouden, in voorgaande jaren vond het festijn in Arnhem eerder in het jaar plaats, niet gekoppeld aan Halloween. Aan de eerste zombiewalk in Arnhem, in 2011, deden zo’n zestig mensen mee. „Toen zamelden we voer voor een dierenasiel in”, schetst Ronkes. Vorig jaar waren er zo’n veertig deelnemers.

Liefhebbers van de zombiecultuur kunnen worden geïnspireerd door een filmserie als ”The Walking Dead” (De wandelende dode) en de film ”Dawn of the Dead” etc., zo weet Ronkes, liefhebber van de zombiecultuur. In het verleden werden in films mensen door zombiepriesters via drankjes en bezweringen ver­anderd in zombies. In latere tijden ontstonden in films zombies door chemische reacties en door natuurlijke virussen, schetst Ronkes, die spreekt van „een Amerikaanse subcultuur.” Ronkes zelf vindt het woord zombie­cultuur overigens niet zo geslaagd, hij spreekt liever van een zombiehobby.

In de zombiecultuur wordt „geflirt met de dood”, stelt Ronkes. „Er wordt gegriezeld, er is horror. Mensen vinden dat leuk.”

U spreekt van flirten met de dood. Wordt er tijdens de zombiewalk een loopje genomen met de dood?

„In de zombieliteratuur spelen vragen als: Wat gebeurt er als ik alleen ben? Als ik alles mag doen? Als alles wegvalt? Wat als je op jezelf bent aangewezen? Wat doet dat met een mens? Is een mens dan nog een mens? Hoe menselijk is de mens nog als er geen maatschappij is die hem op zijn menselijkheid wijst? En god hem of haar achter heeft gelaten?

De zombiecultuur kun je ook zien als een moderne aanklacht tegen de consumptiecultuur. Alles is commercieel, mensen hobbelen achter de dingen aan en denken zelf niet meer na. Zo is de zombiewalk een persiflage van zichzelf.”

Wordt er tijdens een zombiewalk gespot met de dood?

Grappend en verwijzend naar de discussie over de Zwarte Piet: „Misschien moeten we de VN hier vragen over stellen.”

Thema tijdens de zombiewalk is de pest. Maar die pest is toch iets verschrikkelijks? Moet je daar een verkleedpartij mee in verband brengen?

„De pest is inderdaad verschrikkelijk. Ja, het is zwarte humor, zoals de dood zwart is. Neem het allemaal niet te serieus. De deelnemers van de zombiewalk weten echt wel dat het allemaal nep is, schmink. Ze willen een gezellig verkleedfeestje. Maar ik kan me voorstellen dat mensen reageren in de trant van: moet dit nou?”

Kunnen kinderen geestelijk geschaad worden als ze in aanraking komen met macabere uitdossingen?

„Iedereen kan wel geschaad worden door het zien van een plaatje. Tijdens de zombiewalk zullen we proberen kinderen niet aan het schrikken te maken. Overigens: kinderen kunnen ook meedoen aan de tocht. We hebben in het verleden deelnemers in de kinder­wagen gehad.”

Bestaat het risico dat mensen depressief worden van de zombiecultuur?

„Zo maak je het veel te zwart. Mensen die zich inlaten met de zombiecultuur hebben denk ik een behoorlijk relativeringsvermogen. Doden kunnen niet lopen. Het zou best kunnen dat iemand over een jaar een moord pleegt. Hij kan gekeken hebben naar zombiefilms. Maar dan zeg ik: Die persoon heeft vast ook naar Sesamstraat gekeken.”

Kunt u zich voorstellen dat christenen op grond van de Bijbel duistere geesten zien achter de zombie­cultuur?

„Als je gelooft in geesten, kan ik me dat voorstellen. Ik heb zelf niks met de Bijbel. Ik kan ook bezwaar maken tegen het christelijk geloof. Als mensen wel wat in die Bijbel zien en de wereld wordt daar beter door, dan vind ik dat heel mooi. Overigens hangt in de christelijke cultuur Jezus aan een kruis, met gaten in Zijn zij. Dat is ook een choquerend beeld. Maar het gaat om de boodschap en de interpretatie.”

Dat kruis heeft te maken met 
Zijn verzoenend lijden voor Zijn kinderen.

„In ieder geval zou ik de zombie­cultuur niet op één lijn willen stellen met een geloof. De zombie­cultuur is vooral een hobby, waarin je overigens wel kunt doorslaan, net zoals bij het postzegels en treintjes verzamelen. Ik kan me overigens voorstellen dat er ook christenen zijn die weleens kijken naar een zombiefilm.”

Mensen zouden zich verre moeten houden van een zombieloop, daarvan is Kees van Helden, secretaris van de Stichting Schreeuw om Leven, overtuigd. „Ik vind het bizar als mensen zich vermaken met de dood”, zegt Van Helden. „We mogen ons niet verschuilen achter de gedachte dat het maar om een verkleedpartij gaat of fantasie is. Als je plezier maakt rond het thema ”dood”, heb je geen besef van wat de dood werkelijk is.

We moeten goed bedenken dat de dood de vijand van God is. Dood en leven staan lijnrecht tegenover elkaar. Christenen weten dat er na de dood een ander leven komt. Met of zonder God. Als je je geest openstelt voor de dood, stel je je geest open voor satan. Vermaak in de dood heeft niets te maken met Jezus Christus. Een­ieder die zijn vermaak zoekt in de dood, de dood liefheeft, haat God. Spreuken 8 spreekt daarover.”

In games en films moet het telkens extremer, signaleert Van Helden. „Het moet allemaal heftiger om mensen nog te choqueren. Grenzen worden verlegd. Als je nu jongeren van 12, 13 jaar een horrorfilm uit de jaren tachtig laat zien, liggen ze blauw van het lachen, zo eenvoudig vinden ze zo’n film.”

Van Helden is ervan overtuigd dat er een geestelijke strijd gaande is. „We leven daar middenin. Als je niet werkelijk gelooft in God, kan alles. Dan wil je zelf bepalen wat goed en slecht is.”