Hoewel het om relatief kleine bezuinigingen gaat, zullen vooral grotere gezinnen met een wat kleiner gezinsinkomen stevig in hun koopkracht worden getroffen. In totaal gaan 1,9 miljoen huishoudens er tussen de 0,1 en de 0,3 procent in koopkracht op achteruit. Dat levert de staatskas volgend jaar 40 miljoen euro op. In 2005 loopt dat bedrag op tot 85 miljoen euro.

De eerste bezuinigingsmaatregel houdt in dat de jaarlijkse verhoging van de kinderbijslag niet langer wordt gekoppeld aan de verhoging van het algemeen prijspeil (de inflatie). In plaats daarvan wordt de kinderbijslag gekoppeld aan het wettelijk minimumloon. Dat blijft in elk geval de komende twee jaar door het loonmatigingsbeleid achter bij de inflatie.

De tweede bezuinigingsmaatregel houdt in dat de bijzondere verhoging van de bijslag voor het eerste kind komt te vervallen. Dit bedrag (nu 5,56 euro per oudste kind, maar langzaam oplopend tot zo’n 10 euro) zou tot 2012 standaard worden uitgekeerd als compensatie voor de opheffing van het zogeheten progressieve kinderbijslagstelsel in 1994. Volgens het oude stelsel kregen ouders voor elk nieuw kind een hoger bedrag, sinds 1994 geldt in principe een vast bedrag.

In forse bewoordingen bestreden ChristenUnie en SGP woensdagavond beide voorstellen, vooral omdat ze grote gezinnen onevenredig treffen. Met betrekking tot de tweede bezuinigingsmaatregel sprak SGP-kamerlid Van der Staaij zelfs van „woordbreuk” door het kabinet. Hij diende een amendement in om dit deel van de bezuinigingen ongedaan te maken. Staatssecretaris Rutte (Sociale Zaken) ontraadde dat echter vanwege het ontbreken van financiële dekking.

Overigens zegde Rutte op aandringen van het CDA wel toe in 2005 te bezien of er dan financiële ruimte bestaat om toch weer door te gaan met de compensatie in de vorm van een hoger bedrag voor het eerste kind. Anderzijds lijkt hij ook wel oren te hebben naar de suggestie van VVD-kamerlid Weekers om uiteindelijk te komen tot een degressief stelsel, waarbij ouders voor ieder nieuw kind een kleiner bedrag krijgen. In ieder geval benadrukte hij het krijgen van kinderen als een eigen verantwoordelijkheid.

ChristenUnie-kamerlid Huizinga lanceerde woensdag het voorstel om de koopkrachtterugval voor grote gezinnen te begrenzen met een maximum van 0,1 procent. Ook dat kon echter niet op goedkeuring van Rutte en de coalitie rekenen. Evenals de SGP hekelde de ChristenUnie dat de bezuinigingen op de kinderbijslag volgens een passage in de begroting nodig zouden zijn omdat er meer uitkeringen naar het buitenland gaan dan was verwacht. „Dat maakt het helemaal discutabel”, aldus Huizinga.

Ook de linkse oppositie (PvdA en GroenLinks) verzette zich heftig tegen de bezuinigingen op de kinderbijslag. De coalitiepartijen hielden de rijen echter stevig gesloten. Daardoor worden de kabinetsvoorstellen vanavond ongewijzigd aanvaard.