Het Europese agentschap voor de beoordeling van geneesmiddelen (EMEA) concludeerde in 2001 op basis van de studie dat vrouwen de bewuste pil kunnen blijven gebruiken. De Roo, vice-voorzitter van de commissie geneesmiddelveiligheid van het Europese Parlement, wil dat het EMEA zijn huiswerk overdoet. Dat zei hij vrijdag in het VPRO-radioprogramma Argos.

De studie is in opdracht van EMEA verricht en betaald door Organon, Wyeth-Ayerst en Schering AG, fabrikanten van de derdegeneratiepillen. Voor het onderzoek werd bloed van honderden vrouwen onderzocht.

Volgens de Leidse hoogleraar klinische epidemiologie F. Rosendaal speelde Organon een ongebruikelijke rol bij het onderzoek. Zo verzamelde de fabrikant de gegevens voor de studie, analyseerde die zelf en schreef de conclusies. „Als een soort ghostwriter voor al die wetenschappers”, stelt Organon. EMEA zegt niet op de hoogte te zijn geweest van de wijze waarop het onderzoek tot stand kwam, maar zowel het onderzoeksprotocol als de resultaten zijn gepubliceerd, benadrukt Organon.

De Roo wil niet alleen dat EMEA zijn onderzoek overdoet, maar ook opheldering over de kwestie. Volgens hem is de uitkomst van het onderzoek de reden waarom artsen in Nederland minder terughoudend zijn met het voorschrijven van de omstreden pil dan hun Britse collega’s.

Dr. J. Meijers van het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam, die zelf de laboratoriumgegevens aanleverde, stelt dat de conclusie van de studie niet deugt. „Ik zou mijn handtekening er niet onder gezet hebben.” Volgens hem wijken de resultaten niet af van eerdere studies die minder positief voor de omstreden anticonceptiepil uitpakten.

Dr. A. van de Ende, Meijers voorganger als hoofd van het laboratorium, heeft wel zijn handtekening gezet, betoogt H. Out van Organon. „De betrokken onderzoekers hebben tot twee keer toe hun handtekening gezet. Niemand heeft een kanttekening geplaatst bij de conclusie.” Daarin staat dat de relatie tussen de pil en het risico op trombose bij gezonde vrouwen nog niet bewezen is.

Wetenschappers twisten al jaren over dat risico. Volgens EMEA krijgen naar schatting vijf tot tien op de 100.000 vrouwen die geen pil gebruiken trombose. Bij vrouwen die de tweedegeneratiepil slikken, is dat ongeveer het dubbele: twintig. Bij de derdegeneratiepil is het dertig tot veertig per 100.000 vrouwen. In 2001 stelde EMEA echter dat dit altijd nog lager is dan de kans die vrouwen op trombose lopen als ze zwanger zijn.

De Vereniging van Vaatpatiënten stelde vrijdag voor de derdegeneratiepil uit het ziekenfondspakket te halen. Zij waarschuwt al jaren voor het verhoogde risico op trombose van deze pil bij vooral jonge vrouwen.