In Soest wordt dit systeem al toegepast. Vallei en Veluwe wil deze aanpak, samen met de gemeenten als beheerders van de rioleringen, nu onder meer ook invoeren in Veenendaal, Barneveld, Amersfoort en Leusden.

Het waterschap maakt met dit systeem slimmer gebruik van de nieuwere ondergrondse riool­systemen. Tegenwoordig worden vooral gescheiden rioolstelsels aangelegd. Afvalwater van huishoudens en bedrijven wordt naar rioolwaterzuiveringsinstallaties getransporteerd, een apart riool loost regenwater van daken en wegen rechtstreeks op het bodem- of het oppervlakte­water. Er komt dan in theorie geen regenwater bij het huishoudelijk afvalwater terecht.

In de praktijk valt de werking van dit systeem, ondanks de gescheiden riolen, echter tegen. Zo komt nog 70 procent van het regenwater bij het afvalwater van de huishoudens terecht dat richting rioolzuiveringsinstallaties stroomt. Alleen bij de grotere buien van meer dan ongeveer 
7 millimeter neerslag treden de overstorten van de regenwaterriolen in werking en wordt het water grotendeels op de lokale watergangen geloosd, zo stelden onderzoekers vast.

Te schoon

Dat water is vaak slechts licht verontreinigd en wordt dus ten onrechte afgevoerd met het afvalwater, zegt medewerker Frans de Bles van het waterschap. „Het is eigenlijk te schoon voor de zuiveringsinstallatie, waardoor het zelfs het zuiveringsproces daar in de war kan schoppen. Beter is het om meer regenwater in sloten en vijvers te lozen. Dat oppervlaktewater wordt daardoor extra ververst, en dat is zeker zomers welkom, als er weinig doorstroming is en zich vaak ongewenste problemen voordoen als zuurstoftekort, blauwalgen of botulisme.”

Een tijd lang werd gedacht dat regenwater niet zo schoon is, bijvoorbeeld omdat het in aanraking komt met vuile wegen.

Uit een proef in Soest blijkt dat goed kan worden gemeten hoe vuil regenwater is. Indien nodig wordt er actie ondernomen.

Heemraad Marjan Brouwer, lid van het dagelijks bestuur van het Waterschap Vallei en Veluwe: „De gescheiden systemen zijn aan elkaar verbonden door middel van schuiven. Als het regenwater schoon genoeg is, kun je de klep tussen regenwaterriool en afvalwaterriool sluiten. In Soest werkt dat perfect.”

Volgens De Bles is de Soester 
oplossing een goedkope en effectieve verbetering van het bestaande systeem. „In een woonwijk hoeft vaak maar op een paar plaatsen zo’n schuif te worden aangebracht. Die kost 1000 tot 1500 euro per stuk.”

Het nieuwe systeem wordt in Soest over een oppervlakte van circa 75 hectare toegepast. „Daardoor hoeft de gemeente per jaar 250.000 kubieke meter regenwater minder te verpompen. Ze bespaart daarmee 3500 euro aan energiekosten”, aldus de onderzoekers. De Bles: „Bovendien levert het behoorlijke kosten­besparingen op de rioolwaterzuivering op. De investeringen in de schuiven verdienen zich binnen een paar maanden terug.”

Gemengd

De gemeente Veenendaal heeft een gemengd rioolstelsel, aldus een woordvoerder. „Huishoudelijk afvalwater en regenwater worden in één stroom afgevoerd.”

Toch wil ook deze gemeente het Soester systeem gaan toepassen. „Omdat regenwater inderdaad relatief schoon is, is het niet zo zinvol om het naar de zuivering te transporteren. Daarom willen we fasegewijs naar een gescheiden rioolwatersysteem. Daar waar we de komende tijd het stelsel aanpassen wegens ouderdom of capaciteitsproblemen, bekijken we of we de scheiding direct kunnen meenemen.”

Veenendaal kiest daar bewust voor benadrukt de woordvoerder. „Het beperkt de druk op de zuiveringsinstallaties, maakt het zuiveren van water efficiënter en verbetert de kwaliteit van het water in sloten en vijvers.”