Stucwerk komt naar beneden in Westerkerk
AMSTERDAM (ANP). Brokken stucwerk komen naar beneden, verf bladdert af en in de bakstenen buitenmuur ontstaan steeds meer gaten. De Westerkerk in Amsterdam heeft een hardnekkig vochtprobleem. De situatie is zo nijpend dat toeristen het risico lopen pleisterwerk op hun hoofd te krijgen.
„Vooral boven in de kerk zijn de voegen heel slecht”, zegt kerkrentmeester Teun Hoeve. „Daar komt het water naar binnen.” In de hoeken en naast de ramen van het monumentale gebouw zijn hele stukken stucwerk afgebrokkeld.
De oorzaak is het water in het cement waarmee de kerk tussen 1620 en 1631 is gemetseld. „Dat was deels zout water, want de grachten stonden toen nog in verbinding met de Zuiderzee.”
Nu, bijna 400 jaar later, zorgt het zout ervoor dat stenen en stucwerk aan de binnen- en de buitenkant uit elkaar worden gedrukt. „Als je de muur proeft, is die gewoon zout.”
Na de zomervakantie gaat daarom een grootscheepse renovatie van de Westerkerk van start. Binnenkort zullen de eerste steigers worden geplaatst. De komende vier jaar zullen bouwvakkers de voegen opnieuw metselen, het stucwerk vervangen en alles opnieuw schilderen. Ook krijgt de kerk nieuwe dakgoten, nieuwe verlichting en een duurzaam klimaatsysteem waardoor de koster niet al op zaterdagavond de verwarming hoeft aan te zetten voor de kerkdienst op zondagochtend.
De geraamde kosten voor de renovatie bedragen 3 miljoen euro, waarvan alleen al het plaatsen van de steigers een halve ton kost. „En dan is er nog helemaal niets gebeurd”, zegt John Faasse, voorzitter van de kerkenraad.
De Westerkerk heeft van dit bedrag al 2 miljoen euro binnen dankzij giften, subsidies en fondsen. Voor het restant zijn allerlei acties bedacht. Faasse: „Mensen kunnen een steen adopteren. We hebben er 400.000 in de aanbieding.”
Ook activiteiten in de kerk, zoals concerten, moeten geld opleveren. „We willen meer bezoekers trekken”, zegt Faasse. „Veel mensen weten niet eens dat Rembrandt hier begraven ligt.” De Westerkerk krijgt nu jaarlijks 60.000 bezoekers, terwijl het naastgelegen Anne Frank Huis meer dan 1 miljoen mensen over de vloer krijgt. „We mikken op 150.000 tot 200.000 mensen per jaar.”
Zodra de renovatie van de muren is voltooid, wacht de volgende klus. Faasse: „De Westertoren, die eigendom is van de gemeente Amsterdam, verzakt. De toren zakt harder dan de kerk, waardoor er scheuren in onze muren ontstaan en onze zerkenvloer omlaag wordt getrokken. Dus moeten we de zerken er straks uit slijpen en opnieuw leggen. Dat kost nog eens 1 miljoen euro.”