De vice–premier reageerde donderdag op de rapportcijfers van eurocommissaris Verheugen voor de tien kandidaatlanden. Vooral Polen sprong er in negatieve zin uit. Het land kampt met toenemende corruptie en had nog veel te weinig gedaan aan de voedselveiligheid.

Verheugen wilde in een toelichting op zijn rapport echter niet aangeven welke landen op welke terreinen een zogeheten vrijwaringsclausule aan hun broek krijgen. Een dergelijke clausule maakt het mogelijk de interne markt van de unie af te sluiten voor risicoproducten van de toetreders. De commissaris zei er vertrouwen in te hebben dat de problemen voor 1 mei, als de toetreding een feit wordt, zijn opgelost.

De eerste indruk van Zalm was dat Verheugen zich niet gehouden heeft aan de belofte die hij de VVD–leider eind vorig jaar in Brussel deed. Daar beloofde hij Zalm dat hij in oktober van dit jaar duidelijk zou maken welke landen op welke terreinen nog niet volledig mogen meedoen aan de Europese binnenmarkt.

Het blokkeren van de toetreding van de kandidaten is volgens Zalm geen optie. Het kabinet heeft al ingestemd met de uitbreiding en kan daar niet meer op terugkomen. Nederland kan alleen de commissie steviger aan zijn jasje trekken om er voor te zorgen dat er geen ongelukken gebeuren.

Anders ligt het bij het parlement. De Staten–Generaal moet nog instemmen met de goedkeuringswet voor de uitbreiding. Hoewel de VVD–fractie evenals Zalm teleurgesteld is in de opstelling van de commissie, zal zij niet tegen de ratificatie van het toetredingsverdrag stemmen, aldus een woordvoerder. Wel zal de VVD het kabinet steviger op de huid gaan zitten om de commissie alsnog tot meer duidelijkheid te dwingen.