Het schilderij uit circa 1535 laat zien hoe de Spanjaarden Amerika veroveren. „Het is een uniek voorbeeld van een werk waarin de ontdekking van Amerika, een historische gebeurtenis van wereldbelang, is verbeeld”, aldus museumconservator Matthias Ubl. Bijzonder is dat de Haarlemse schilder de verovering niet verheerlijkt, maar juist benadrukt hoe de Europeanen de nieuwe wereld ruw verstoren.

Het schilderwerk komt uit de Goudstikkercollectie van de erfgename van de Joodse kunsthandelaar Jacques Goudstikker. Hoeveel het schilderwerk heeft gekost, wil het museum op verzoek van de familie niet bekendmaken. Het behoort in elk geval niet tot de duurste schilderijen die het Rijks ooit heeft aangekocht, aldus een woordvoerder.

De zeldzame aanwinst is een van vele schilderijen van Goudstikker die tijdens de Duitse bezetting werd ingenomen. Na de oorlog kreeg de Nederlandse staat 267 stukken terug in bezit en hing de Verovering van Amerika in het Frans Halsmuseum in Haarlem. Na een lange juridische strijd met de erven van de kunsthandelaar moest de regering 202 schilderijen teruggegeven aan de schoondochter en erfgename van Goudstikker in 2006. Het nieuwste topstuk van het Rijksmuseum was daar een van.

Mostaert (1474 - 1553) is een van de bekendste Noord-Nederlandse schilders uit de 16e eeuw. Zijn Verovering van Amerika wordt beschouwd als het kunstwerk dat het begin van de Nederlandse landschapsschilderkunst inluidde.