Kerken in Amersfoortse binnenstad vrezen gevolgen koopzondag
Als het aan het Amersfoortse college ligt, bepalen ondernemers binnenkort zelf iedere zondag of ze hun winkeldeuren openen of niet. Kerken in de binnenstad luiden de noodklok.
Uniek is het voornemen van de Amersfoortse coalitie van VVD, PvdA, D66 en GroenLinks niet. De Eerste Kamer stemde onlangs in met de nieuwe Winkeltijdenwet, die gemeenten vanaf 1 juli de vrijheid geeft zelf het aantal koopzondagen vast te stellen. „Sindsdien hebben tientallen gemeenteraden aangekondigd de koopzondagen vrij te geven”, weet Henry Konijn van de Stichting Tegen Verruiming Zondagopenstelling.
Wat de Amersfoortse situatie wel bijzonder maakt, is dat de binnenstad bijna tien kerkgebouwen telt (zie kaartje). De kerken trekken op zondag vele bezoekers, zowel uit de keistad als uit de omliggende plaatsen Hoevelaken, Leusden, Soest en Woudenberg. Wethouder Van den Berg (Economie, D66) nodigde onlangs enkele kerkelijke vertegenwoordigers uit op het stadhuis om te praten over de plannen van het college.
Betaald parkeren
Diaken A. J. Verloop van de oud gereformeerde gemeente was een van de genodigden. Hij zegt verbaasd te zijn over de voortvarendheid van de wethouder om gedaan te krijgen dat ondernemers zelf mogen beslissen over zondagsopening. „Van den Berg lichtte toe dat het toestaan van 52 koopzondagen een reactie is op de veranderingen in de samenleving. Ik heb ingebracht dat wij onze normen niet aan de veranderde tijden wensen te ontlenen, maar aan de onveranderlijkheid van de Bijbel, en dat Gods geboden heilzaam zijn voor de maatschappij.”
Verloop vreest de consequenties van de plannen voor kerkgangers. „Nu al is er op koopzondagen een duidelijke toename van toeristen. Bezwaarde kerkgangers die op zondag niet willen betalen, kunnen nu nog buiten het centrum terecht. De vraag is echter hoe lang die mogelijkheid van gratis parkeren nog blijft bestaan. En wie lopend komt, moet door de winkelstraat, dwars door het winkelpubliek. Dat druist erg tegen het gevoel van de zondag in.”
Ds. M. D. van der Giessen is voorzitter van de plaatselijke Raad van Kerken (RvK). Vanuit de RvK is ingebracht dat het vrijgeven van koopzondagen geen goede zaak is. „Wij vinden dat zondagsopenstelling van winkels tot een minimum beperkt moet blijven. Niet per se om de kerkgang te bevorderen, maar om een sociaal ritme in de samenleving te handhaven.”
Hoewel de RvK een breed scala aan kerken vertegenwoordigt, vindt ds. Van der Giessen dat kerken ook afzonderlijk hun stem moeten verheffen als zij in hun belangen geschaad denken te worden. Bijvoorbeeld dinsdag bij de behandeling van het voorstel in de raadsvergadering. „Kerken in de binnenstad hebben niet alleen principiële bezwaren tegen koopzondagen, maar krijgen ook te maken met de praktische gevolgen. Zij kunnen de wethouder voorstellen daar in zijn beleid rekening mee te houden. Als winkels bijvoorbeeld tot 12.00 uur gesloten moeten blijven, kan de morgendienst ongehinderd plaatsvinden. Bovendien blijft dan het speciale karakter van de zondag deels behouden.”
Minimaal de ochtenddienst ongestoord doorgang laten vinden, wordt voor de raadsvergadering volgende week de insteek van de Sint-Joriskerk. „Op dit moment kunnen ouderen die slecht ter been zijn met een ontheffing parkeren in de Langestraat”, zegt voorzitter van de wijkkerkenraad J. Schoonderwoerd. „Dat is vlak bij de kerk, dus hoeven ze alleen het laatste stukje lopend af te leggen. Als dit parkeren met ontheffing vanwege winkelpubliek niet langer meer wordt toegestaan, is de consequentie dat deze mensen niet meer naar de kerk kunnen.”
Schoonderwoerd is niet beducht voor verstoring van de eredienst door luidruchtig winkelend publiek. „De huidige situatie is één koopzondag per maand. De overlast daarvan is beperkt. De meeste herrie komt van evenementen op de pleinen rond de kerk. Die zijn er slechts incidenteel, en vooraf wordt er altijd constructief overlegd met de gemeente Amersfoort. Het is slechts een enkele keer voorgekomen dat we voor de avonddienst moesten uitwijken naar een naburig kerkgebouw van een andere wijkgemeente.”
De gereformeerde gemeente was niet uitgenodigd op het stadhuis. Diaken A. van Hell verwacht ook geen praktische problemen voor gemeenteleden, want de kerk staat buiten de binnenstad. Hij denkt dat koopzondagen de stad weinig goeds brengen. „Op het houden van Gods geboden rust zegen. Niet op zondagswerk.”
CU en SP willen onderzoek
De ChristenUnie en de SP in Amersfoort keren zich tegen het plan om het aantal koopzondagen in de stad vrij te geven, lieten ze deze week in een gezamenlijk persbericht weten. De partijen willen geen 24 uurseconomie. Ze vrezen dat kleine winkels zullen verdwijnen en winkelmedewerkers verplicht op zondag moeten gaan werken.
ChristenUnie en de SP pleiten voor een onderzoek naar draagvlak onder winkeleigenaars, medewerkers en bevolking. Ze nemen zelf alvast een voorschot en hebben op hun websites een enquête uitgezet.
CU-fractievoorzitter Kennedy liet vrijdagavond weten dat via de site van haar partij al zo’n zeventig reacties zijn binnengekomen. „Daaruit blijkt dat winkeleigenaars de huidige ontwikkeling over het algemeen negatief waarderen. Toch zeggen ze hun winkel wel op zondag te openen als andere winkeliers dat ook doen.”