Dat blijkt uit een studie van onder meer het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam dat donderdag is verschenen in het wetenschappelijk tijdschrift The New England Journal of Medicine.

Uit het vergelijkend onderzoek met heparine onder 2213 patiënten in twintig landen blijkt dat het synthetische antistollingsmiddel fondaparinux een veilig en even effectief middel is, aldus dr. T. Lensing van het AMC. Lensing is vasculair geneeskundige en zit in de stuurgroep van het wereldwijde onderzoek. Bij patiënten die heparine kregen, kreeg 1,1 procent een ernstige bloeding, van de fondaparinuxpatiënten was dat 1,3 procent. Na drie maanden traden bij 5 procent van de heparinepatiënten en 3,8 procent van de fondaparinuxpatiënten ernstige complicaties op, waarvoor patiënten ook weer opgenomen moeten worden, vertelt Lensing.

Longembolie is een bloedstolsel in de vaten van de longen, waardoor geen goede zuurstofuitwisseling mogelijk is. Een kwart tot de helft van de patiënten loopt kans op een nieuwe longembolie of kan er zelfs aan sterven als ze niet behandeld worden, aldus Lensing.

De standaardbehandeling is een al decennia oude methode. Patiënten krijgen 24 uur per dag via een infuus heparine in hun aderen gepompt. Heparine is een medicijn van dierlijk materiaal, dat naast het werkzame stofje, nog allerlei andere elementen bevat die er voor zorgen dat er geen standaard dosering bestaat.

Het middel vereist dat een tot twee maal daags bloed wordt afgenomen en dat in het laboratorium de mate van stolling van het bloed moet worden gecontroleerd. Is die te hoog dan ontstaat weer een stolsel, is die te laag dan kunnen bloedingen ontstaan, legt Lensing uit. „Hierdoor moeten artsen ook ’s avonds en in het weekeinde aan die pomp draaien."

Het synthetische medicijn fondaparinux bestaat alleen maar uit de werkzame stof, waardoor wel een standaard dosering voor elke patiënt mogelijk is, vertelt de onderzoeker. Het is met een injectienaald onder de huid van een buikplooi toe te dienen. „Patiënten kunnen het zelfs thuis doen, net als suikerpatiënten." Daardoor is geen dure ziekenhuisopname en laboratoriumtest meer nodig.

Overigens geldt dat niet voor elke patiënt. „Mensen die bijna niet meer kunnen lopen, geen adem meer krijgen en aan het zuurstofapparaat moeten, of patiënten met andere aandoeningen erbij houden we lekker hier in het ziekenhuis. Maar op basis van de praktijk denk ik dat ongeveer de helft van de patiënten er voor in aanmerking komt om het wel zelf thuis te doen."

Fondaparinux (Arixtra) is ontwikkeld door Sanofi–Synthelabo in samenwerking met Organon. Hoewel er ook andere fabrikanten werken aan alternatieven voor heparine is er nog geen bedrijf dat al zover is dat het wetenschappelijk heeft aangetoond dat het een goed alternatief voor de behandeling van longembolie is, aldus Lensing.